حکم پوشیدن لباس سیاه

لباس مشکی

پرسش: آیا پوشیدن لباس مشکی مکروه هست؟

از جمله احکام لباس (چه در مورد نمازگزار و چه در غیر حالت نماز) کراهت پوشیدن لباس سیاه است. بهترین لباس، سفید است که بدان سفارش شده است. (1)
امام صادق(ع) فرمود که پیامبر(ص) فرمود: “لباس سفید بپوشید که بهتر و پاکیزه تر است و مردگان را با پارچه سفید کفن کنید”.
امام صادق(ع) فرمود: “یکره السواد إلاّ فی ثلاثه الخفّ و العمامه و الکساء؛پوشیدن لباس سیاه مکروه است، مگر در سه مورد: کفش سیاه‌، عمامه سیاه و عبا یا قبای سیاه”.
رنگ سیاه، افسرده کننده و نماینده پنهان داشتن است، ولی رنگ سفید علاوه بر امتیازاتی که دارد، ‌زود چرک و آلوده می شود و صاحبش مجبور می شود آن را بشوید یا تعویض کند، به اضافه این که لباس سفید خنک کننده خوبی است،‌ چون تابش نور خورشید را منعکس می کند و به خود جذب نمی نماید که باعث گرم شدن بدن بشود.
مردمانی که در مناطق گرمسیری مانند عربستان زندگی می کنند،‌ این مطلب به تجربه بر ایشان ثابت شده و لباس سفید می پوشند. دانشمندان گفته اند: رنگ سفید از مواد سمی چون ارسنیک،‌ کرمات، سرب و انیلین به دور می‌باشند که هر کدام ممکن است ایجاد آلرژی یا مسمومیت یا هر دو نمایند. بهتر است لباس انسان سفید و نرم باشد.

مواری که پوشیدن لباس مشکی مکروه نیست بلکه سزاوارتر است:
از مجموع آموزه های دین بدست می آید که لباس زن باید ساتر بدن او باشد و همچنین هنگام مواجهه با نامحرم جلب توجه ننماید. و بدیهی است که رنگ مشکی در مقایسه با رنگ‌های دیگر به نحو شایسته پوشش غلیظ‌تر و بهتری را برای زن تأمین می‌کند.
بر این اساس؛ بعضی از فقها و مراجع تقلید مثل آیات عظام خامنه‌ای و تبریزی نیز تصریح کرده‌اند که چادر مشکی کراهت ندارد و بعضی نیز مانند آیت الله فاضل لنکرانی بالاتر از عدم کراهت، تصریح کرده‌اند که چادر مشکی بهترین نوع حجاب است.
پوشیدن چادر مشکی چون داخل در عنوان “ردا” است و بر اساس روایات “ردا” اگر سیاه باشد کراهت ندارد،‌ از این رو پوشیدن چادر سیاه برای زنان مانعی ندارد و کراهت هم ندارد،‌ به اضافه این که چادر مشکی چون جذابیت و تحریک کننده‌گی ندارد،‌ مفسده ای بر آن مترتب نمی‌‌شود. در این زمینه به روایتی دست نیافتیم که توصیه به چادر سیاه شده باشد.
بهرحال کراهت پوشش سیاه مختص مردان است و بس.
اما استفاده از رنگ مشکی در مراسم عزاداری نه تنها کراهت ندارد. بلکه بخاطر همدردی با اهل بیت پیامبر (ص) ثواب نیز دارد.
از فرزند امام سجاد(ع) نیز نقل شده است که وقتی جدّم امام حسین (ع) شهید شد زنان بنی‌هاشم در عزای آن حضرت لباس سیاه پوشیدند و این لباس را در گرما و سرما تغییر نمی‌دادند.[2]
لازم به ذکر است که بعضی از فقهای بزرگ مقید بودند در ایام سوگواری امام حسین(ع) جامۀ سیاه بپوشیدند و به وسیلۀ آن تبرک جسته و با جدیت از آن نگهداری و مراقبت می کردند و وصیت می نمودند بعد از رحلتشان به عنوان تبرک با آنها دفن شود.
بنابر این پوشیدن لباس سیاه در ایام سوگواری ائمه(ع) خصوصا در دو ماه محرم و صفر نه تنها کراهت ندارد بلکه از آن جهت که اظهار همدردی با آن ذوات مقدس و احیای امر ایشان است، دارای فضیلتی بس بزرگ است.
اما این که چرا مردم در مصیبت ها و عزاداری ها لباس سیاه بر تن می کنند یا پرچم های سیاه برپا می نمایند، به خاطر این است که رنگ سیاه، شاد نیست. از این رو با مصیبت زدگی هماهنگ است. این مسئله نه تنها میان ما ایرانیان و مسلمانان بلکه در کشورهای دیگر نیز رائج است و جزء سنّت ها و فرهنگ های کشورها است.
در مورد پوشیدن لباس سیاه در مصیبت و عزای ائمه مخصوصاً حضرت اباعبدالله الحسین(ع) نه تنها کراهت ندارد،‌ بلکه چون از مصادیق تعظیم شعایر اسلامی است و باعث زنده نگه داشتن اهداف امام حسین(ع) می باشد،‌ دارای ثواب و اجر الهی است. بزرگانی همچون مرحوم آیت‌الله‌العظمی بروجردی در روز عاشورا قبای سیاه بر تن می‌کردند.
از فرزند امام سجاد(ع) نقل شده که وقتی امام حسین(ع) به شهادت رسید،‌ زن های بنی هاشم لباس سیاه و خشن پوشیدند و از گرما و سرما شکوه نمی کردند و علی‌بن‌الحسین(ع) برای آنان طعام درست می کرد.
بنابراین در پوشیدن لباس سیاه برای عزای امام حسین(ع)، هم چنین غذا دادن به عزاداران مورد تأیید امام سجاد(ع) بوده است. تأیید امام دلیل بر جواز بلکه بر رجحان آن است.
توصیه می کنم جهت اطلاع بیشتر به مطالب زیر نیز، حتما مراجعه کنید:
پوشیدن لباس مشکی برای مرده
چرا پوشیدن لباس مشکی مکروه است؟
حکم پوشیدن لباس مشکی در عزاداری
آیا پوشیدن چادر مشکی کراهت دارد؟

____________
پی نوشت ها:
1)  وسائل الشیعه، ج 3، ص 278، [باب 19، از ابواب لباس مصلی.
[2] البحرانی، الحدائق الناظره فی احکام العتره الطاهره، ج 7، ص. 118

دکمه بازگشت به بالا