الهی بودن مکتب اسلام نسبت به مکاتب بشری را بیان کنید؟
الهی بودن مکتب اسلام نسبت به مکاتب بشری را بیان کنید؟
سوال
الهی بودن مکتب اسلام نسبت به مکاتب بشری را بیان کنید؟
پاسخ
همواره در کنار ادیان الهی، مسلک ها و آئین های بشری وجود داشته و دارد که باید کوشید دین الهی غیرمحرّف را شناخت و تبعیت کرد. از اینرو نه پیروی از مکاتب بشری روا است و نه تعبد به ادیان تحریف شده، بلکه برای شناخت دین الهی راههایی وجود دارد که بطور مختصر به این راهها اشاره می شود و ثابت خواهیم نمود که تنها دینی که شایسته ویژگی های الهی بودن و تحریف ناپذیری و دائمی است دین اسلام می باشد.
راههای شناخت دین الهی
1. اعجاز: رسول خدا بودن و به منزلت دریافت وحی الهی رسیدن، مقام و شایستگی ای می باشد که تشخیص آن در توان انسان نیست. بنابراین یکی از راههای اثبات الهی بودن یک مکتب آنست که پیامبرش برای اثبات رسالتش معجزه ای را ارائه دهد و مراد از معجزه ارائه کاری است که با اینکه رسول دیگران را به همآوردی دعوت می کند همگان از انجام چنین کاری عاجز باشند[1] به گونه ای که بر این مطلب دلالت کند که آن از نشانه های خداست.
2. اخبار توسط رسول الهی: یکی از راههای دیگر اثبات نبوت و رسالت یک پیامبر، آنست که پیامبر پیشین که پیامبری او برایمان ثابت شده است، از پیامبری آینده و ویژگیهایش خبر دهد.
3. جمع قرائن و شواهد: هر چند راههای قطعی و مورد اعتماد همان دو راهی بود که ذکر کردیم ولی می توان از قرائن و شواهدی که رسالت پیامبری و الهی بودن آئینش را تأیید می کند به صدق گفتار او اطمینان یافت.
اسلام دین الهی
الهی بودن مکتب اسلام از طریق اعجاز، خبر انبیاء پیشین و قرائن و شواهد، قابل تشخیص است که به شرح ذیل ذکر می شود.
1. اعجاز: پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ معجزه های متعددی همچون شق القمر و جاری شدن چشمه تبوک با ریختن آب وضوی آن حضرت داشته اند[2] اما مهمترین معجزه پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ که تا قیامت این اعجاز تداوم دارد قرآن کریم است که در طول تاریخ انسان ها را به همآوردی خوانده است و تاکنون کسی حتی یک سوره همانند سوره های قرآن نتوانسته ارائه دهد. اینک به عنوان نمونه به یک مورد از نتیجه تحدی و دعوت قرآن به همآوردی اشاره می کنیم. ولید بن مغیره مخزومی یکی از زبردست ترین سخن پردازان و حکمای عرب بشمار می رفت او را «ریحانه العرب» و «حکیم العرب» می خواندند. آنگاه که سوره غافر (مؤمنون) نازل گشته بود و رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ آنرا تلاوت می فرمودند بنی مخزوم از ولید نظر او را درباره قرآن جویا شدند او گفت: «بخدا سوگند سخنانی از محمد ـ صلی الله علیه و آله ـ شنیدم که نه مانند گفتار آدمیان و نه از سنخ کلام پریان است.»[3]
2. خبر توسط انبیاء پیشین:
پیامبران پیشین به ظهور پیامبر اسلام بشارت داده اند که می تواند اشاره کرد به بشارت های حضرت موسی ـ علیه السلام ـ در سفر اول تورات، بشارتهای حضرت ابراهیم ـ علیه السلام ـ در سفر دوم، بشارتهای حضرت داود در سفر پانزدهم و پنجاه و سوم از مزامیر و نیز بشارتهای «عویدیا»، «حیقوق»، «حزقیل»، «دانیال» و «شعیا».[4]
3. جمع قرائن و شواهد:
بررسی خصوصیات روحی و اخلاقی پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ ، محیطی که از آنجا برخاسته است، محتوای معارف آئین اسلام، ثبات قدم او در راه دعوتش، وسایلی که برای پیشرفت آئین اش استفاده کردند و وضع پیروان واقعیش ما را به این نتیجه می رساند که انسانی والا و آئین او دین الهی می باشد. اینک به گوشه ای از ویژگی های اسلام اشاره می شود:
1. جامعیت اسلام: تعالیم الهی باید پاسخگوی تمام نیازهای انسانی در جهت هدایت او باشد و اسلام چنین دینی است انسان با مراجعه به متون اسلام در تمامی زمینه هایی که برای سعادت، نیازمند هدایتگری است مانند عقاید، احکام و اخلاق، قوانین مورد نیاز را در می یابد. چنانکه خداوند درباره قرآن که محوری ترین متون دین اسلام است می فرماید: «فیه تبیاناً لکل شی»[5] در قرآن وضعیت هر چیز روشن است.
2. قوانین اسلام با تمام چهره های تمدن انسانی سازگار است.
3. تمام دستورهای اسلام متکی به مقتضیات فطرت انسان است.
4. قوانین اسلام براساس مصالح و مفاسد واقعی انسان تنظیم شده است.
5. انسان موجودی مرکب از جسم و روح است در تمام قوانین اسلام هر دو جانب رعایت شده است.[6]
بنابراین این ویژگی هایی که در اسلام وجود دارد و مکاتب بشری فاقد آن هستند بهترین ادله بر الهی بودن اسلام و بشری بودن مکاتب ساختگی انسانهاست.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. درسنامه عقاید، علی شیروانی، مرکز جهانی علوم اسلامی، بخش پیامبرشناسی.
2. منشور جاوید، پیرامون نبوت پیامبر اسلام و حیات پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ در قرآن، ج6 و 7،آیت الله جعفر سبحانی، انتشارات توحید.
3. سبحانی، جعفر، رسالت جهانی پیامبران، قم، انتشارات توحید.
پی نوشت ها:
[1] . رضایی اصفهانی، محمدعلی، پژوهشی در اعجاز علمی قرآن، انتشارات کتاب مبین، چاپ سوم، 1381، ص 54.
[2] . فیض کاشانی، علم الیقین، انتشارات بیدار، 1358، ج1، ص 476-473.
[3] . غرویان و دیگران، آموزش عقاید، مؤسسه انتشارات دارالعلم، چاپ اول، 1371، ج2، ص 166.
[4] . فیض کاشانی، علم الیقین، ج 1، ص 423.
[5] . نحل/ 89.
[6] . سبحانی، جعفر، الهیات و معارف اسلامی، مؤسسه تعلیماتی و تحقیقاتی امام صادق(ع)، قم، 1376، ص 291.
الهی بودن مکتب اسلام نسبت به مکاتب بشری را بیان کنید؟ / مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم