درباره پروتکل الحاقی هستهای، چرا در ابتدا مسئولین با آن مخالف بودند ولی بعداً آن را پذیرفتند؟
درباره پروتکل الحاقی هستهای، چرا در ابتدا مسئولین با آن مخا…
سوال
درباره پروتکل الحاقی هستهای، چرا در ابتدا مسئولین با آن مخالف بودند ولی بعداً آن را پذیرفتند؟
پاسخ
برخی از دلایل پذیرش پروتکل الحاقی از سوی مسئولین را به شرح ذیل بیان کرد:
1. یک بحث مهم که در غرب جریان دارد آن است که: «به لحاظ روانی باید برای جامعه دشمن ساخت» به عقیده آن ها اگر کمونیسم دیگر یک خطر مهم برای مردم نیست، شاید بتوان اسلام را جایگزین ساخت، اگر دقیقتر شویم، ملاحظه میکنیم که این خواست مجتمعهای صنعتی و نظامی آمریکا نیز هست. حرکت خط تولید هواپیماهای نظامی، موشکها، تانکها و کشتیها را نباید متوقف کرد و به همین دلیل تشنج در خلیج فارس دامن زده شد تا همه کشورها هر چه بیشتر خواستار خرید تسلیحات گردند. در این بین آنها سعی دارند ایران را به صورت یک خطر بزرگ تسلیحاتی مطرح کنند تا اولاً میلیاردها دلار اسلحه خود را در منطقه و جهان به فروش برسانند. ثانیاً کشورهای همجوار را بر علیه ایران تحریک کنند و ثالثاً دشمنی ملل دنیا را با ایران و ایرانی بیشتر کنند. لذا مقامات عالیرتبه ما تشخیص دادند با امضای این معاهده حسن نیت خود را به دنیا اثبات کنند و صلح طلبی را شاکله اصلی ایران و اسلام مطرح کنند.[1]
2. اراده دولتهای غربی و در رأس آن آمریکا، شکست برنامههای اقتصادی، صنعتی و بازسازی ایران است. زیرا اگر ایران در این برنامهها موفق شود و توسعه یابد یک الگویی برای دیگر کشورهای اسلامی میشود که این بر خلاف میل و خواستههای غرب است. بنابراین با این اتهام که ایران به دنبال بمب اتم است آن را از داشتن فنآوری حساس و مدرن محروم میکنند لذا مسئولان ما برای اعتماد سازی و بهره مند شدن از فنآوریهای مدرن تصمیم گرفتند تا نظارت بازرسان را بپذیرند تا حسن نیت خود را نشان دهند.[2]
3. امنیت ملی از مهمترین اهدافی است که دولتها میکوشند در سیاست خارجی و بینالمللی آن را تأمین کنند. به عبارت دیگر، در سیاست خارجی، انگیزه اصلی رفتار و تعامل دولتها با یکدیگر، تلاش برای تأمین امنیت ملی است. در مورد معنای امنیت ملی شاید سادهترین معنای موجود «مصونیت از تهدید» باشد.[3] تأمین امنیت اصلیترین دغدغه موجود در هر نظامی است. لذا مسئولین ما هم برای تأمین امنیت کشور مصلحت امر را درنظرگرفتند این طور به نظر میرسد که تأمین امنیت ملی باید همراه با بازدارندگی فعال باشد. بر اساس فصل 7 منشور سازمان ملل متحد، در صورت نقض تعهدات بین المللی خلع سلاح و احراز وجود سلاح کشتارجمعی در یک کشور، نظام بین الملل واکنش قهری از خود نشان خواهد داد. ایران هم برای حفظ امنیت ملی خود طبق ماده 51 این منشور، میتواند توان دفاعی متعارف و مجاز خود را افزایش دهد و از لحاظ سلاحهای متعارف مجاز خود را تقویت کند. این سیاست به معنی برقراری توازن مناسب بین سیاستهای خلع سلاح و بازدارندگی است. طبق تحلیل مسئولین کشور، در صورت وجود رابطه مساعد و همسویی با نظام بین الملل است که میتوان دست کم انتظار کاهش فشارها و تهدیدهای کنونی را داشت. غیر از این با توجه به دشمنی کنونی آمریکا و اسرائیل با ایران باید دکترین حملات پیشگیرانه نیز مورد ارزیابی قرار گیرد. لذا صلاح کشور بر این قرار گرفت که برای حفظ امنیت ملی، پروتکل الحاقی مورد تأیید مشروط قرار گیرد.[4]
4. لازم به ذکر است که تحریم اقتصادی و سیاسی ایران فقط از سوی بخشی از کشورهای دنیا مانند آمریکا و برخی کشورهای غربی صورت می گرفت ولی برخی دیگر از کشورها مانند روسیه، چین و تقریباً عموم بلوک شرق و تا حدودی ژاپن این عمل را مورد اجراء قرار نداده بودند، زیرا ادعاهای آمریکا را قبول نداشتند ولی متأسفانه باید گفت که در مسأله هسته ای ایران آمریکاییها و اقمار او با دروغ پردازیها و با تهدیدات مستمر خود توانستند کشورهای دیگر را متقاعد کنند که همگی ایران را تحت فشار قرار دهند. لذا مسئولین عالیرتبه تصمیم گرفتند به پروتکل الحاقی 2 + 93 بپیوندند تا مانع از پیوستن کشورهای دیگر به آمریکا کردند در پایان باید گفت که تعهد مورد نظر در پروتکل الحاقی مشروط به آن است که عزت و امنیت و اسرار نظام ما مورد هجوم قرار نگیرد، و در مقابل این حسن نیت غربیها هم موظف باشند به این که ایران را در ایجاد یک پایگاه صلحآمیز هستهای یاری دهند و دست از تحریمها و تهدیدها بردارند و ثالثاً به صلح دوستی و حسن نیت ایرانیان صحه بگذارند.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. استراتژی و روش های برنامه ریزی استراتژیک، سعیده لطفیان، دفتر مطالعات سیاسی، 1377.
2. مقاله ارتباط امنیت ملی و گزینه خلع سلاح هسته ای، نشریه نگاه، مرکز مطالعات و تحقیات جنگ، ش35.
پی نوشت ها:
[1] . مجله سیاست خارجی، سال دوازدهم، ش 4، ص 898.
[2] . همان.
[3] . استراتژی و روشهای برنامهریزی استراتژیک، دفتر مطالعات سیاسی، سعیده لطفیان، سال 1377.
[4] . نشریه نگاه، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، ش 35، ص 16 ـ 28، مقاله ارتباط امنیت ملی و گزینه خلع سلاح هستهای.
درباره پروتکل الحاقی هستهای، چرا در ابتدا مسئولین با آن مخالف بودند ولی بعداً آن را پذیرفتند؟ / مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم