تاثیر عوامل اجتماعی در تحولات فرهنگی
پرسش : آیا عوامل اجتماعی در تحولات فرهنگی نقش دارند؟
پاسخ : T}تعامل فرهنگ با نهادهای اجتماعی {T نهاد فرهنگ با سایر نهادهای اجتماعی، تعاملی همهجانبه دارد. پارسونز جامعه شناس آمریکایی، مدل ساختاری خود را در تحلیل عوامل مؤثر بر فرهنگ، ارائه کرده است. بر اساس نظریه وی در جامعه همواره چهار موضوع عمده وجود دارد که تأثیر آنها بر یکدیگر، حرکت جامعه را شکل میدهد. وی این چهار موضوع را در مدلی به صورت زیر ارائه کرده است : T}اهداف مطلوب جامعه: {T 1. قدرت انطباق با محیط A = Acomodation 2. حفظ اهداف موجود G = Goal 3. حفظ یکپارچگی I = Integration 4. حفظ و بقای الگو L = Latency بر اساس این مدل، برای حرکت درست و همه جانبه جامعه به سوی اهداف خود، همواره چهار موضوع مورد توجه جدی قرار میگیرد. انطباق با محیط و سازگاری جامعه با شرایط فیزیکی، بر عهده «نهاد اقتصاد» است. حفظ اهداف کلان جامعه و وظیفه انطباق حرکت جامعه با اهداف، بر عهده «نهاد سیاست» است. یکپارچگی جامعه، به ساختار امنیتی و مشروعیت نظام باز میگردد و «نهاد امنیت»، ملزم به حفظ آن است. «نهاد فرهنگ» نیز حفظ الگوهای کیفی را بر عهده دارد. بنابراین چهار نهاد اقتصاد، سیاست، امنیت و فرهنگ در تعامل با یکدیگر، موجب حرکت جامعه به سوی اهداف متعالی آن هستند. در جوامع مذهبی مانند ایران، هر چهار نهاد باید بر اساس معارف دینی شکل گیرند؛ از این رو دین در متن اجتماع حضور و نقش ویژهای دارد. از سوی دیگر در جهتگیری کلی نظام فرهنگی، سه عامل اقتصاد، سیاست و امنیت تأثیر گذار بوده و ضعف هر یک، موجب انحراف فرهنگی خواهد شد. . V} ر.ک : دکتر علی عسگری، درآمدی بر کارنامه فرهنگی انقلاب اسلامی، تهران: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر