تاثیرات انقلاب اسلامی بر فرهنگ ملی

پرسش : فرهنگ ملی از چه بخش‏هایی تشکیل شده وانقلاب اسلامی چه تاثیری برهریک داشته است؟
پاسخ : T}اجزائ فرهنگ ملی : {T بر اساس نظرات جامعه شناسان، فرهنگ ملی از سه بخش تشکیل شده است: 1. شواهد و یافته‎های فرهنگی، 2. ساختارهای اجتماعی، ‌3. درون‏داده‎ها یا جان‎مایه‎های این سیستم. شواهد و یافته‎های فرهنگی عبارت از طرز تلقی‎ها، صفات، رفتارها و ارزش‎ها است. ساختار‎های اجتماعی بر اساس مفاهیم فلسفی، اقتصادی و سیاسی در یک ساختار خاص اجتماعی شکل می‎گیرد. درون‎داده‎های سیستم نیز شامل هنر، مذهب و تعلیم و تربیت است. این مدل بیان می‎دارد که چگونه درون‎داده‎ها در ساختاری خاص از اجتماع و تحت‏ تأثیر یک ایدئولوژی‎ مشخص، به ساختن رفتارها و ارزش‎ها می‎پردازد. مجموع این فرآیند، فرهنگ ملی‎ جامعه را می‎سازد. بنابر این نگرش، فرهنگ ملی، ساز و کاری علّی است که رفتارها و ارزش‎های مطلوب جامعه را شکل می‎دهد. بر این اساس نتیجه عملکرد درست فرهنگ ملی، مجموعه‌ای از معیارها و ارزش‎های پایدار است که شهروندان به آنها باور دارند و برای نگه داری آنها می‌کوشند. توضیح ساده‎تر اینکه فرهنگ ملی، دستگاهی منظم و ساختارمند است که مجموعه تحولات درونی آن، بر اساس مبانی مکتبی و فلسفی خاصی شکل می‎گیرد و ورودی‎های آن، متأثر از ارزش‎های نظام مکتبی، به ساختن ارزش‎ها و رفتارهای جامعه می‎پردازد. به بیان ساده‎تر، اگر موضوعی مانند هنر به دستگاه فرهنگ ملی وارد شود، متأثر از مبانی مکتبی، به هنر ارزشی تغییر می‎یابد. T}ارتقای فرهنگ ملی : {T رشد و تعالی فرهنگ ملی، بیش از هر چیز نیازمند تحول بینشی در مفاهیم مکتبی و فلسفی و ارزش‎ها است. جهان‏بینی اسلامی، پایه و اساس شکل‎گیری انقلاب اسلامی است و به همین جهت پس از انقلاب، تلاش بر این بود تا مجموعه نظام‎های سیاسی، اقتصادی و حقوقی، بر اساس مبانی مکتبی و فلسفی این نظام ارزشی پی‏ریزی شود. البته کلیات نظام فرهنگی جامعه، پس از پیروزی انقلاب بر اساس این مبانی پی‏ریزی شد؛ لکن طراحی جامعی برای تحول فرهنگ ملی، مطابق ارزش‎های آن صورت نگرفت. گرچه در بخش ساختارهای اجتماعی، مفاهیم فلسفی، اقتصادی و سیاسی متناسب با درون‎داده‎ها، رشد نیافته است اما به لحاظ کمتر شدن فاصله طبقاتی، رفتارها و ارزشها با سرعت بیشتری، در بستر جامعه نفوذ کرده‎ است. پس از پیروزی انقلاب، این رفتارها و ارزش‎های فرهنگی، در جهت رشد و بالندگی انسان قرار گرفت و در نتیجه فرهنگ ملی در بستر غیر طبقاتی جدید خود، از درون‎داده‎های ارزشی بیشترین بهره را برد. در بخش ارزش‎ها نیز دیدگاه عمومی جامعه نسبت به ارزش‎ها تغییری مثبت پیداکرد و امور انسانی و معنوی، به عنوان ارزش‎هایی مقبول و واقعی مورد پذیرش قرار گرفت. انقلاب اسلامی علاوه بر ایجاد تحولی اساسی در نظام ارزشی جامعه، توده مردم را متحوّل ساخت و برخلاف حکومت پهلوی ـ که سعی در تغییر ارزش‎ها از جایگاهی آمرانه و فرادست داشت ـ تحول ارزشی را در بستری مردمی به ثمر رساند. تغییر نظام ارزشی، نظام فرهنگی جامعه را نیز متحوّل ساخت؛ لکن برای ایجاد یک فرهنگ ملی کارآمد، به زمان بیشتری نیاز است. انتظار ایجاد تغییر در فرهنگ عمومی در یک فاصله زمانی، هنگامی معقول خواهد بود که زمان مورد نظر به دقت تبیین شود. فاصله زمانی معقول برای تغییر فرهنگ ملی کشوری که پنجاه سال مورد تهاجم فرهنگ غرب قرار گرفته و دچار نوعی خودباختگی فرهنگی شده است، در حدود پنجاه سال خواهد بود. فرهنگ به آرامی تغییر می‏یابد و تحولات فرهنگی، کند و آرام است. با توجه به اینکه جهت‎گیری کلی فرهنگ ملی، پس از انقلاب، متناسب با ارزش‎های انسانی و معنوی است؛ برای دستیابی به تحولات اساسی در این حوزه، باید سال‎ها کار مستمر و پر دامنه صورت پذیرد. بر اساس سیاست‎گذاری‎ها و برنامه‏های کنونی که در جهت اصلاح فضای عمومی جامعه صورت پذیرفته و می‎توان ادعا کرد انقلاب اسلامی، به جهت توجه به ارتقای درون‎داده‌های سیستم و نظام اجتماعی، موجب ایجاد تحولی کلی در فرهنگ ملی شده است.