وظیفه مسئولان برای رشد فرهنگ جامعه

پاسخ : متولّیان امر فرهنگ در جامعه دینی، مسئول تبلیغ و رساندن پیام الهی هستند. تبلیغ یعنی رساندن پیام از کسی به کس دیگر، و مرحله شناساندن وخوب رساندن را نیز شامل می‏شود؛ برخلاف امر به معروف و نهی از منکر که مربوط به مرحله اجرا و عمل است. البته تبلیغ و امر به معروف و نهی از منکر، از وظایف عمومی و واجب کفایی است. متولیان فرهنگ، در واقع کسانی اند که با پذیرش مسئولیت تبلیغ، پای در جای پای پیامبران نهاده‏اند. آنان با سعی در انجام دادن موفقیت‏آمیز این وظیفه، به خوبی می‏توانند وظیفه خود را در مقابل خدا و مردم عمل کنند. T}شرایط تبلیغ {T T}شرایط موفقیت پیام، {T چهار چیز است که اگر در یک جا جمع شوند، موفقیت آن پیام، قطعی است: 1. پیام، با عقل، فکر و نیازهای بشر منطبق باشد. به عبارت دیگر، پیام در صورتی قرین موفقیت خواهد بود که ابعاد مختلف وجودی انسان (عقلی، طبیعی، عاطفی و…) را مد نظر قرار دهد. به اعتقاد ما مسلمانان، اسلام پیامی دارد که از این محتوای غنی برخوردار است. V}مرتضی مطهری، حماسه حسینی، ج 1، (تهران: صدرا، 1374)، ص 197{V رسول خدا(ع) فرمود: «H} الاسلام یعلو و لا یُعلی علیه{H »؛ «اسلام غلبه پیدا می‏کند و چیزی بر اسلام پیروز نمی‏شود». V} بحارالانوار، ج 39، (بیروت: 1403 ق)، ص 47{V شاید یکی از معانی این حدیث، این باشد که قانون اسلام، چون با نیازهای بشرمنطبق‏تر است، راه خودش را عملاً بهتر باز می‏کند و از این جهت، بر سایر پیام‏ها برتری دارد. البته این شرط، مربوط به پیام‏رسان (متولّیان امر فرهنگ) نیست؛ بلکه مربوط به خود پیام است؛ پیام رسان باید به این غنا و قدرت معنوی پیام اسلام آگاه باشد و با چنین تفکر و اندیشه‏ای، به امر تبلیغ بپردازد. 2. پیام‏رسان باید از تمامی ابزارهای مباح و مشروع‏ـ با توجه به موقعیت‏ها و شرایط ـ استفاده کند و در این امر از افراط و از تفریط بپرهیزد. استفاده از امکانات و ابزارهای ارتباطی نوین، به کارگیری مقوله زیبایی و هنرـ چون شعر، موسیقی، فیلم، تئاتر و…ـ می‏تواند در موفقیت پیام‏رسانی، نقش به سزایی ایفا کند. 3. از شرایط موفقیت در کار فرهنگی و تبلیغ، انتخاب روش و اسلوب صحیح است؛ یعنی: 3-1. روش تبلیغ باید واضح و روشن باشد و این همان «A} البلاغ المبین{A؛ » V}نحل، آیه 82 و 35 {V است که قرآن بر آن تکیه می‏کند. پیام رسان باید پیام دین را ساده، بی‏پیرایه، صریح و خالی از پیچیدگی، به مردم برساند. V}مرتضی مطهری، حماسه حسینی، ص 241 {V 3-2. از به کار بردن الفاظ و لغات نامأنوس بپرهیزد و به دانستن مطلبی که هنوز برای خود، توجیه نکرده است، تظاهر نکند. V} همان، ص 244 و 245 {V 3-3. پیام‏رسان، در رساندن پیام خود از خشونت، تحقیر و زخم زبان بپرهیزد. خداوند به موسی و هارون ـ آن گاه که به سوی فرعون می‏روند ـ این گونه خطاب می‏کند: «فقولا له قولاً لیّنا لعلّه یتذّکر أو یخشی؛ با این مرد متکبر، به نرمی سخن بگویید؛ باشد که متذکر شود و از خدایش بترسد». V}سوره طه، آیه 44 {V و در توصیف روش پیامبر(ص) می‏فرماید: «H} فَبِما رَحْمَهٍ مِنَ اللّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلیظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ{H »؛ «تو به موجب رحمت و عنایت الهی، با مردم نرم هستی و اگر آدم درشت‏خو و سنگین‏دل بودی، از اطراف تو پراکنده می‏شدند». V} آل عمران(2)، آیه 159{V 3-4. پیام‏رسان در تبلیغ دین، باید از سبک و روشی استفاده کند که در آن، میان غنی و فقیر فرقی نباشد و به تمامی افرادـ با اختلافاتی که ممکن است داشته باشندـ نگاهی برابر بیندازد. V}مرتضی مطهری، حماسه حسینی، ص 252 ـ 254{