روحانیت به معنای چیست

پاسخ : T} واژه روحانیت{T ابتدا لازم است نگاهی به تعریف واژه روحانیت و ویژگی‏های آن در اسلام بیندازیم و سپس فرق بین آن و روحانیت در دین مسیح را بیان کنیم. واژه روحانیت به معنای «روح محوری» در برابر «جسم محوری» است. گاهی این اصطلاح به جای واژه «عالم دین» و یا «دین شناسی» و نظیر آن به کار می‏رود که چندان رسا نیست, چنانکه برخی از اصطلاحات زمان‏های پیشین چون «آخوند» (پیشوای مذهبی یا دانشمند) و «ملا» (درس خوانده) نیز چندان رسا نبود و علاوه بر نداشتن دلالت لازم بر مراد, گاهی با تحقیر و توهین دشمنان دین و روحانیت همراه بود. در فرهنگ قرآن و اهل بیت‏(ع) در مورد دین شناسان و ادامه دهندگان رسالت پیامبران واژه «عالم» به کار رفته و با القایی چون «وارثان پیامبر», «جانشینان پیامبر», «دژهای اسلام»، «صاحبان فهم عمیق», «منذران قوم» و… به آنان اشاره شده است. اما از نظر اصطلاحی, روحانی یا عالم دینی به معنای «دین شناس و دین دار عصر خویش، الگوی عینی اجرای دین و هادی خود و جامعه و ناظر بر اجرای دین به منظور عروج در رسیدن انسان به کمال نهایی است». T} ویژگی‏های روحانیت{T ویژگی‏های روحانیت عبارت است از: 1. اسلام شناسی 2. زمان شناسی 3. شایستگی برای فهم دین و تبلیغ و تبیین آن, 4. تبلور دین در ظاهر و باطن، 5. صلاحیت برای اجرای دین در عرصه اجتماع، 6. شایستگی برای هدایت و نظارت بر اجرای دین. V}ر.ک: محمدجواد حیدری کاشانی, مجموعه امام خمینی و حکومت اسلامی, ج 8, ص 166 ـ 165 {V T} مقایسه روحانیت در اسلام و مسیحیت{T بررسی ویژگی‏های روحانیت در دین مسیحیت در می‏یابیم که بین این دو اصطلاح (روحانیت در اسلام با روحانیت در مسیحیت) اختلافات ماهوی متعددی وجود دارد که به هیچ وجه قابل اقتباس از دیگری نیست: 1. روحانیت در مسیحیت، تنها مقام صاحب اعتبار در مسایل دینی و رابطه و واسطه خدا و انسان به شمار می‏آید که به نوعی از عصمت و قداست خاصی برخوردار است. کمتر به جنبه عملی و معرفتی اخلاقی و علمی او توجه می‏شود و به عنوان یک طبقه ممتاز از سایر طبقات شناخته می‏شود. به خلاف روحانیت شیعه که بر بعد معرفتی و علمی او توأم با بعد اخلاقی و عملی توجه می‏شود و… . V} ر.ک : مهندس جلال الدین آشتیانی, تحقیق در دین مسیح, ص 409. {V 2. مطالعه تاریخ صفویه به روشنی بیانگر این مطلب است که علمای شیعه در برابر مبلغان مسیحی، موضع‏گیری‏های متعددی داشته و کتاب‏های بی‏شمار در جهت مقابله با ترویج عقاید و افکار آنان نگاشته‏اند. بنابراین اثبات چنین مطلبی مشکل می‏نماید. نتیجه اینکه هر چند استفاده از واژه روحانی درباره عالمان شیعه رسا نیست؛ اما نگاهی به کارکردها و ویژگی‏های روحانیت مبیّن این حقیقت است که روحانیت در اسلام ربطی به روحانیت در مسیحیت نداشته و از صدر اسلام عالمان دینی همواره حضور داشته‏اند. V}ر.ک : رسول جعفریان, دین و سیاست در دوره صفوی, ص 301 {V