راههای تقویت اراده انسان
پرسش : تقویت اراده در انجام برنامهها و کارها چگونه ممکن است؟
پاسخ : قبل از بیان راههاى تقویت اراده، بهتر است فرد با اراده و درمقابل فرد بىثبات و فاقد اراده را توصیف کنیم. فرد بااراده کسى است که وقتى در مورد کارى، به خوبى تأمل کرد، تصمیم به انجام آن مىگیرد و بافعالیت و ثبات قدم، آن را به اجرا در مىآورد. بنابراین پافشارى برتصمیمى غلط یا داشتن میلى قهرمانانه ثبات قدم نخواهد بود. در مقابل فردى که داراى اراده ضعیف است با کمترین مشکل از انجام دادن کار، دلسرد شده و کوشش جهت تحقق آن را متوقف مىکند. فردى که اراده قوى دارد آنچه را که با تأمل خواسته است باکوشش و ثبات قدم درپى تحقق آن است. فرد با اراده کسى است که داراى هدفى معقول بوده و تا موقعى که به آن نرسیده است، از تعقیب آن باز نمىایستد. مشکلات و موانع روانى یا مادى، به اراده و عزم او لطمه نمىزند و از پیشرفتش جلوگیرى نمىکند. در اولین گام، باید هدف و یا اهداف دقیق و مشخص خود را از زندگى یا کارى که مىخواهد انجام دهد، براى خویش ترسیم نماید. طبیعى است این هدف، باید معقول، قابل دستیابى، بدون افراط و تفریط، مطابق توان و استعداد فرد و واقع بینانه باشد؛ نه آنکه آرمانى و بلند پروازانه و خارج از توانایىهاى وى باشد. در این صورت در صحنه عمل وقتى با مشکلات و سختىهاى طاقت فرسا و خارج از توان خود، رو به رو شد و با شکستهاى احتمالى به هدف مورد نظر خود دست نیافت؛ ناامید و دلسرد شده و از ادامه کار منصرف مىگردد. همچنین از انجام کارهاى دیگر منصرف مىشود و خود را ناتوان وبى اراده تلقى مىکند. دومین گام شناخت توانایىها و استعدادهاى نهفته در وجود خویش است. همه ما در وجود خود، از استعدادهایى برخورداریم؛ کافى است این نیروها را بشناسیم و براى رسیدن به هدف، آنها را به کار گیریم. سومین گام، برنامهریزى است. باید براى تمام کارها و فعالیتهاى شبانه روزى، برنامه اى مدون و منظم داشته باشید. بدین منظور از جدولى استفاده کنید که در ستون افقى آن، ساعات شبانه روز و در ستون عمودى، ایام هفته را یادداشت کرده و تمام کارهاى روزانه را در آن درج کنید (از خواب و استراحت تا عبادت، ورزش، مطالعه و…). هر فعالیتى را در زمان خاص خود در جدول بنویسید و هیچ زمانى را بدون کار خالى نگذارید. هر روز صبح با نگاهى به آن برنامه، به اجراى دقیق آن بپردازید و شبها قبل از خواب، آن را محاسبه و ارزیابى کنید. شایسته است همچون یک محاسبهگر جدى و قاطع، فعالیتهاى روزانه و میزان موفقیت خود در انجام دادن کارها را بررسى کنید. در صورت موفقیت، خود را تشویق کنید و در صورت تخلف از برنامه و سهلانگارى در اجرا، خود را تنبیه نمایید. چهارمین گام، «تلقین» است. تلقین به خود در تقویت اراده، اثر قابل ملاحظه اى دارد. بنابراین هر روز جملاتى را به خود تلقین کنید؛ مانند: «من اراده لازم براى انجام کارهایم را دارم»، «هیچ چیز نمىتواند اراده ام را متزلزل کند»، «آنچه را که به نظرم انجام دادنى است، انجام مىدهم و هیچ قدرتى نمىتواند مرا از آن باز دارد»، «اراده من هر روز محکمتر مىشود»، «بر من لازم است که موفق شوم؛ زیرا موفقیت از آن نیرومندان است» و… پنجمین گام، توجه به تدریجى بودن تقویت اراده است. براى به دست آوردن ارادهاى قوى و محکم، تدریجى بودن آن و نیاز به تمرین و ممارست امرى لازم و ضرورى است. گمان نکنید مىتوانید به طور دفعى و بدون هیچ تلاشى، به آن دست یابید. بنابراین به راه کارهاى عملى زیر توجه نموده، به آنها عمل کنید: T}راههاى تقویت اراده{T 1. هر روز صبح حداقل بیست دقیقه به طور مرتب و در ساعتى معین ورزش کنید. 2. سحر گاهان یا صبح گاهان، هرگاه که بیدار شدید بى درنگ برخیزید و از رختخواب بیرون روید. حتى اگر خواب آلودگى مزاحمتان است، از اتاق بیرون روید و قدرى نرمش کنید تا خواب آلودگى از بین برود. 3. در صورت امکان، چند دقیقه قبل از اذان صبح از خواب بیدار شده، نماز شب بخوانید و اگر در آن وقت بیدار نشدید، قضاى آن را به جا آورید. 4. مقید باشید هر روز تعداد آیات معینى را قرائت کنید؛ مثلاً 30 تا 50 آیه و در صورت تمایل در هفتههاى بعد به میزان آن بیفزایید. 5. هرگز در کارها ناامید نشوید و با حالت تهاجمى براى پى گیرى و به انجام رساندن کارهاى ناقص و ناموفق، جدیت به خرج دهید. 6. کارهایى را که به عهده مىگیرید، ناتمام رها نکنید و آنها را به نحو احسن و تا رسیدن به نتیجه مطلوب ادامه دهید. لازم است به این نکته نیز توجه کنید که براى رسیدن به هدف مشخصى در زندگى شخصى، باید به چند مطلب توجه داشته باشید: یکم. هدف براى شما روشن و شفاف باشد و ترسیمى صحیح و واقع بینانه از آن داشته باشید. دوم. این هدف مورد نظر، دستیافتنى بوده و مطابق با توانایى شما باشد. سوم. شخص برنامهریزى صحیحى براى دستیابى به آن داشته باشید. چهارم. از تلاش و کوشش و همت کافى برخوردار باشید. پنجم. اراده اى محکم و استوار با استفاده از راههاى تقویت اراده، در خود ایجاد کنید. ششم. بر خداوند توکل کرده و از او استمداد جویید.