فلسفه تعدد زوجات در اسلام

پاسخ : در مسأله تعدد زوجات فلسفه‏هاى متعددى وجود دارد که در ذیل به برخى از آنها اشاره مى‏شود و تحقیق بیشتر را با معرفى منابعى به خودتان مى‏گذاریم: فلسفه تعدد زوجات: مسأله تعدد زوجات یکى از احکام بسیار بااهمیت و ارزشمند از نظر اجتماعى و نظام خانوادگى دراسلام است. درقرون پیشین مستشرقین و اسلام‏شناسان غربى این مسأله را براسلام خرده مى‏گرفتند. اما تحقیقات اخیر و واقعیات و رخدادهاى اجتماعى قرن ما اهمیت این حکم را به آنان ثابت کرد به طورى که اندیشمندانى چون برناردشاو جان دیون پورت گوستاو لوبون و … در این رابطه از در تحسین آمدند و به حکمت آن گواهى دادند؛ زیرا: 1. آمارهاى موجود درسطح جهان نشان مى‏دهد میزان تولد دختر غالباً بیش از پسر مى‏باشد. بنابراین تکیه بر «تک زنى» باعث مى‏شود همواره تعدادى از زنان تا آخر عمر از نعمت ازدواج محروم بمانند و درتجرد و عزوبت به سربرند و این ظلمى‏فاحش درحق آنان است. 2. در طول تاریخ همواره براثر حوادث و کوارث اجتماعى – مانند جنگ‏ها – تعداد بیشمارى از مردان تلف مى‏شوند و همسران آنان بى‏سرپرست مى‏گردند. طبیعى است که غالب مردان جوان حاضر به ازدواج با چنین کسانى براى اولین بار نیستند. بنابراین اگر از نظر قانون و نظام اجتماعى اینان نتوانند به عنوان همسر دوم گزینش شوند همواره بدون شوهر خواهند ماند و این نیز ظلم برآنان است و تنها راه‏حل آن جواز چندزنى باقیود و شرایط خاص است. جالب است بدانید که پس از جنگ جهانى دوم در آلمان چند هزار بیوه زن که سرپرستان خود را در جنگ از دست داده بودند به تظاهرات پرداخته و از کلیسا درخواست کردند که چند همسرى را مجاز گرداند. ولى کلیسا در برابر این خواست سرسختى نشان داد و همین باعث شد که پس از آن فساد و بزهکارى در آلمان به شدت رواج یابد. 3. بلوغ جسمى و جنسى دختران معمولاً چندین سال پیش از پسران است و درطول زمان همراه با رشد جمعیت بشرى باعث مى‏شود که در جامعه تک همسرگرا همواره انبوه کثیرى از زنان که آمادگى و علایق جنسى دارند در برابر مردانى فاقد شعور و درک جنسى قرارداشته و تمایلات جنسى آنان به نحو مشروع ارضا نگردد. 4. از نظر روان شناسى تفاوتى اساسى بین ساختار روانى و گرایش‏ها و عواطف زن و مرد وجود دارد. روان‏شناسان معتقدند که زنان به طور طبیعى «تک شوهرگرا» مى‏باشند وفطرتا از تنوع همسر گریزانند و خواستار پناه یافتن زیر چتر حمایت عاطفى و عملى یک مرد مى‏باشند و تنوع گرایى در زنان نوعى بیمارى است. ولى مردان ذاتا تنوع گرا و «چند زن‏گرا» مى‏باشند و چنان که مى‏دانید احکام اسلام همه متناسب با نیازهاى واقعى و ویژگى‏ها و خصلت‏هاى ذاتى انسان‏ها وضع گردیده است.افزون برآن زنان در ایام معینى قابلیت تأمین جنسى مردان را ندارند. اکنون باید پرسید در برابر این حقایق چه باید کرد؟ در اینجا سه راه وجود دارد: الف. همیشه تعدادى از زنان درمحرومیت کامل جنسى به سربرند. ب. راه و روابط نامشروع و کمونیسم جنسى گشوده شود. ج. به طور مشروع و قانونمند باقیود و شرایطى عادلانه راه چند همسرى گشوده شود. کدام یک؟ دین مبین اسلام راه سوم که حکیمانه‏ترین و بهترین راه است را گشوده و اجازه چندزنى را تنها به مردانى مى‏دهد که توانایى کشیدن بارسنگین آن را به نحو عادلانه داشته باشند و دستورات اکیدى در این زمینه براى آنان وضع نموده است و این نه تنها به ضرر زنان نیست؛ بلکه درواقع بیشتر براى تأمین مصالح و منافع آنان است. در اینجا ممکن است سوءالى دیگر پدید آید و آن اینکه چرا چند شوهرى مجازنیست؟ جواب آن است که: 1. چنان که گفتیم این خلاف طبیعت و روحیات زن مى‏باشد. 2. بدین وسیله بهداشت و سلامت نسل به خطر مى‏افتد. 3. شناخت انساب و تمیز آنها از بین خواهد رفت. در غیر این صورت عواطف خانوادگى از بین خواهد رفت و در نتیجه تمایل به تکثیر نسل و زاد و ولد وجود نخواهد داشت، چون به حسب طبع هر کس فرزند خودش را دوست داشته و براى او سرمایه گذارى مى‏کند، اما در قبال کسى که انتسابش به وى مشکوک است؛ بلکه اصلا معلوم نیست از کیست؟ بیگانه بوده و تعهدى نسبت به او ندارد و از درون نیز چنین انگیزش و تمایلى وجود ندارد. راز کاستى عاطفه و احساسات در جوامع غربى و پناه بردن آنان به حیوانات به ابراز محبت به آنان همین است و نه حس قوى عاطفه بشرى آنها. آنان که بشریت را چنان از دم تیغ گذرانده و با وحشیانه ترین راه‏ها انسان هاى مظلوم را مى‏کشتند تا ثروت و سرمایه‏هاى آنان را به یغما ببرند، چه بویى از عاطفه برده‏اند! V}براى آگاهى بیشتر در این زمینه ر.ک: الف. مطهرى، مرتضى، نظام حقوق زن در اسلام؛ ب. جوادى آملى، عبدالله، زن در آیینه جلال و جمال؛ پ. طباطبایى، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج 4.{V