چرا برای خانم ها موقع حیض قضای نماز واجب نیست ولی روزه واجب است

پاسخ : طبق روایاتى که از ائمه اطهار(ع) گزارش شده، کیفیت عبادت خانم‏ها در مواردى خاصّ(عذرِ شرعى مثلِ ایام عادت) دچار تغییر مى‏شود؛ از جمله این تغییرات، عدمِ وجوبِ قضاى نمازها و وجوبِ به جاى آوردن قضاى روزه است. البته باید توجه داشت: الف) برطرف شدن موقتى نماز، به معناى عدم جواز هر گونه عبادت دیگر نیست. زن‏ها مى‏توانند در آن چند روز مخصوص هنگام نماز وضو گرفته، بر سجاده نماز بنشینند و به گفتن اذکار و خواندن ادعیه بپردازند؛ حتى کراهت قرائت قرآن در این ایام نیز به معناى کم‏تر بودن ثواب آن است. پس: عبادت تعطیل نمى‏شود، فقط دچار تغییر کمى و کیفى مى‏گردد. ب) نماز، معراج مؤمن و عمود دین است؛ اما چه نمازى؟ آیا هر نمازى مى‏تواند این قابلیت را داشته باشد؟ واقعیت آن است که انسان باید به گونه‏اى که رضایت خدا در آن است، با خدا رابطه برقرار کند؛ مثلاً همین نماز باعظمت و اثرساز را نمى‏توان از دو رکعت به سه رکعت تغییر داد؛ چون رابطه با خدا، رابطه‏اى دو طرفه است. تنظیم کیفیت و چگونگى ساختار رابطه به دست طرفین رابطه است و هر چه این رابطه عاشقانه‏تر باشد، میزان محوریت نظر و خواست معشوق بیش‏تر شده، عاشق سعى مى‏کند آن طور که معشوق مى‏پسندد رابطه برقرار کند. پس به حکم «پسندم آنچه را جانان پسندد» خدا نماز دو رکعتى مى‏پسندد نه سه رکعتى. همچنین خداوند عبادت زن‏ها در موارد خاص را در قالب اذکار، ادعیه، نیایش و توسل مى‏پسندد نه در قالب نماز. بنابراین، ایجاد تغییر در ساختار عبادت زن‏ها نه به معناى پست و ناقابل دانستن آن‏ها است و نه به معناى عدم نیازشان به عبادت؛ تنها علت این تغییر، حکمت و مصلحت‏بینى خدا است و دستورهاى او، به حکم مهربان بودنش، همگى، جلوه‏اى از رحمت و مهربانى او است. پس از توجه به نکات یاد شده، براى درک علت عدم وجوب قضاى نماز و وجوب انجام قضاى روزه عنایت به روایت زیر سودمند است: حضرت امام صادق(ع) فرمود: روزه ماه مبارک رمضان در تمام سال یک ماه بیش‏تر نیست، اما نماز هر روز و شب به جاى آورده مى‏شود. چون جبران کردن آن همه نماز موجب سختى و آزار زن است، خداوند به جهت راحتى و رفع سختى قضاى نماز را نخواسته است؛ ولى روزه در سال یک ماه بیش‏تر نیست و زن نیز حداکثر ده روز از این مدت را، به خاطر عادت، روزه نمى‏گیرد؛ بنابراین، در انجام قضاى روزه تصور سختى و مشقت راه ندارد. حتى اگر نیاز باشد بیش ازده روز نیز جبران گردد، باز مشکلى در کار نخواهد بود.(1) پس سبب وجوب قضاى روزه آن ایام مخصوص، عدم دشوارى آن و علت عدم وجوب قضاى نماز و سختى و دشوارى آن است. V}پى‏نوشت: 1. جهت آگاهى بیش‏تر ر.ک: علل الشرایع، ج‏1، بابا224، حدیث‏2{V