چرا برای خانم ها موقع حیض قضای نماز واجب نیست ولی روزه واجب است
پرسش : چرا از خانمها در مواردى نماز خواسته نشده، ولى در تمام موارد روزه طلب شده است؟
پاسخ : طبق روایاتى که از ائمه اطهار(ع) گزارش شده، کیفیت عبادت خانمها در مواردى خاصّ(عذرِ شرعى مثلِ ایام عادت) دچار تغییر مىشود؛ از جمله این تغییرات، عدمِ وجوبِ قضاى نمازها و وجوبِ به جاى آوردن قضاى روزه است. البته باید توجه داشت: الف) برطرف شدن موقتى نماز، به معناى عدم جواز هر گونه عبادت دیگر نیست. زنها مىتوانند در آن چند روز مخصوص هنگام نماز وضو گرفته، بر سجاده نماز بنشینند و به گفتن اذکار و خواندن ادعیه بپردازند؛ حتى کراهت قرائت قرآن در این ایام نیز به معناى کمتر بودن ثواب آن است. پس: عبادت تعطیل نمىشود، فقط دچار تغییر کمى و کیفى مىگردد. ب) نماز، معراج مؤمن و عمود دین است؛ اما چه نمازى؟ آیا هر نمازى مىتواند این قابلیت را داشته باشد؟ واقعیت آن است که انسان باید به گونهاى که رضایت خدا در آن است، با خدا رابطه برقرار کند؛ مثلاً همین نماز باعظمت و اثرساز را نمىتوان از دو رکعت به سه رکعت تغییر داد؛ چون رابطه با خدا، رابطهاى دو طرفه است. تنظیم کیفیت و چگونگى ساختار رابطه به دست طرفین رابطه است و هر چه این رابطه عاشقانهتر باشد، میزان محوریت نظر و خواست معشوق بیشتر شده، عاشق سعى مىکند آن طور که معشوق مىپسندد رابطه برقرار کند. پس به حکم «پسندم آنچه را جانان پسندد» خدا نماز دو رکعتى مىپسندد نه سه رکعتى. همچنین خداوند عبادت زنها در موارد خاص را در قالب اذکار، ادعیه، نیایش و توسل مىپسندد نه در قالب نماز. بنابراین، ایجاد تغییر در ساختار عبادت زنها نه به معناى پست و ناقابل دانستن آنها است و نه به معناى عدم نیازشان به عبادت؛ تنها علت این تغییر، حکمت و مصلحتبینى خدا است و دستورهاى او، به حکم مهربان بودنش، همگى، جلوهاى از رحمت و مهربانى او است. پس از توجه به نکات یاد شده، براى درک علت عدم وجوب قضاى نماز و وجوب انجام قضاى روزه عنایت به روایت زیر سودمند است: حضرت امام صادق(ع) فرمود: روزه ماه مبارک رمضان در تمام سال یک ماه بیشتر نیست، اما نماز هر روز و شب به جاى آورده مىشود. چون جبران کردن آن همه نماز موجب سختى و آزار زن است، خداوند به جهت راحتى و رفع سختى قضاى نماز را نخواسته است؛ ولى روزه در سال یک ماه بیشتر نیست و زن نیز حداکثر ده روز از این مدت را، به خاطر عادت، روزه نمىگیرد؛ بنابراین، در انجام قضاى روزه تصور سختى و مشقت راه ندارد. حتى اگر نیاز باشد بیش ازده روز نیز جبران گردد، باز مشکلى در کار نخواهد بود.(1) پس سبب وجوب قضاى روزه آن ایام مخصوص، عدم دشوارى آن و علت عدم وجوب قضاى نماز و سختى و دشوارى آن است. V}پىنوشت: 1. جهت آگاهى بیشتر ر.ک: علل الشرایع، ج1، بابا224، حدیث2{V