ترسیم آینده روشن
پرسش : چگونه آیندهاى مناسب را براى خود ترسیم کنیم؟
پاسخ : تقریباً همه انسانها طالب آینده روشن و توأم با خوشبختىاند و در همین جهت تلاش مىکنند؛ گرچه ممکن است مصداق خوشبختى و سعادت نزد افراد متفاوت باشد. همه انسانها داراى نوعى شناخت و مجموعهاى از باورهایند؛ به عبارت دیگر، نوع نگرش افراد به زندگى، خواستههاى جهان بینى و ایدئولوژى آنها است؛ یعنى هست و نیستها و باید و نبایدها. بنابراین، هر چه نگرشها و بینشهاى انسان قوىتر باشد و از ساختار منطقىتر و سازمان یافتهتر بهره برد، زندگى اش بارورتر و آیندهاش بهتر است و هر چه ساختار فکرى و اعتقادى از انسجام کمتر برخوردار باشد، رفتار انسان غیر منطقىتر و نابهنجارتر خواهد بود و در نتیجه آیندهاش از افقهاى روشن دورتر. با توجه به آنچه بیان شد، رعایت راهکارهاى زیر نقش بسیار مؤثرى در ترسیم آینده روشن خواهد داشت: T}1. واقع بینى{T انسان باید، بر اساس واقعیتهاى موجود زندگى و امکانات و توانایىهایش، اهدافى براى خود در نظر بگیرد. یکى از مشکلات اساسى افراد، به ویژه جوانان، این است که ایده آلهاشان با واقعیت زندگى فاصله بسیار دارد. این افراد معمولاً در ارزیابىهاى خود دچار نوعى افراط مىشوند و بیشتر بر اساس تخیلات زندگى مىکنند. در نتیجه اهدافشان با استعداد و توانمندىها همخوانى ندارد، به اهداف خود نمىرسند و با گذشت زمان دچار ناامیدى و سرخوردگى و نهایتاً افسردگى مىشوند؛ به گونهاى که حتى نمىتوانند از حداقل امکانات خود نیز استفاده کنند. بنابراین، یکى از رمزهاى موفقیت واقع نگرى و اجتناب از افراط و تفریط است. T}2. استفاده بهینه از وقت و امکانات{T با در نظر گرفتن واقعیتهاى زندگى، باید با برنامهریزى صحیحى امکان بیشترین بهرهورى از فرصتها و امکانات را فراهم آورد. لازمه استفاده از فرصتها و امکانات شناسایى آنها است؛ یعنى هر کس ابتدا باید فرصتهاى مفید و امکانات و توانمندىهاى خود را شناسایى کند ودر مرحله بعد، با تلاش و پشتکار از این سرمایهها بهره گیرد؛ مثلاً ورود به دانشگاه و قرار گرفتن در کسوت دانشجویى فرصتى بسیار مهم است؛ چنان که دوره جوانى خود از فرصتهاى بسیار ارزشمندى به شمار مىآید. انسان واقع بین و فرصت شناس مىداند همیشه جوان نیست و همیشه فرصت بهرهگیرى از دانشگاه برایش فراهم نمىشود. در نتیجه براى دستیابى به آیندهاى روشن از این فرصت استفاده مىکند؛ به مهمترین وظیفه دانشجو، یعنى رشد علمى و معنوى، مىاندیشد و از پرداختن به کارهاى جنبى و حاشیهاى مىپرهیزد. T}3. انتخاب دوستان خوب{T به تجربه ثابت شده است که دوست، به ویژه در دوران نوجوانى و جوانى، در زندگى انسان نقش تعیین کننده دارد. بسیارى، به رغم امکانات فراوان، به سبب دوستان نامناسب از توانمندىها و ظرفیتهاى خود بهره نمىگیرند و در سراشیبى سقوط فرو مىافتند. پسر حضرت نوح(ع) نمونهاى از این افراد است که قرآن داستانش را بیان کرده است. بر اساس آیات قرآن کریم، دوزخیان مىگویند:M}«کاش فلانى را دوست انتخاب نکرده بودیم»{M؛ یعنى جهنمى شدن خود را نتیجه دوستى با افراد نامناسب مىدانند. بنابراین، یکى از راههاى دستیابى به موفقیت انتخاب دوستان مناسب یعنى مؤمن و تلاشگر و وظیفهشناس است. T}4. تعیین هدف یا اهداف{T مشخص بودن هدف یا اهداف در موفقیت انسان نقش مؤثر دارد؛ زیرا تعیین هدف: الف) موجب افزایش انگیزه مىشود و انگیزه موتور محرک انسان در فعالیتها است. اگر انسان انگیزه قوى داشته باشد، بیشتر تلاش مىکند و در نتیجه سریعتر به اهداف خود دست مىیابد. ب) معیار ارزیابى کارها را فراهم مىآورد و انسان مىتواند خود را ارزیابى کند. ج) در تعیین جایگاه انسان سودمند است؛ یعنى انسان مىتواند دریابد چه مقدار از راهى را که باید طى کند، پیموده و چه مقدار باقى مانده است. 5. نهراسیدن از شکستها زندگى فراز و نشیبهاى بسیار دارد و بیشتر انسانها شکست را در زندگى تجربه مىکنند. عدهاى با شکست خوردن زانوى غم بغل مىگیرند؛ خود را در بن بست مىیابند و دچار ناامیدى مىشوند؛ ولى گروهى از شکستها نمىهراسند و آن را سکوى پرش خود قرار مىدهند. براى رسیدن به آینده روشن، باید از شکستها درس آموخت و با شناسایى عوامل ناکامى، آنها را از مسیر زندگى حذف کرد. بنابراین، براى دستیابى به آیندهاى روشن باید واقع بین، هدفمند، با برنامه و داراى دوستان خوب بود و هرگز از شکستها نهراسید. البته، در کنار همه این امور، توکل به پروردگار و اهتمام به امور معنوى ضرورت دارد؛ زیرا همه خوبیها در دست خداوند است و یاد او انسان را از امید و آرامش سرشار مىسازد.