تفاوت بین محب بودن و شیعه بودن

پاسخ : از جهت معناى لغوى، واژه شیعه به معناى پیروى کردن و دنباله رو بودن است و از نظر کلامى و اعتقادى، شیعه به کسى گفته مى‏شود که اولین خلیفه و جانشین پیامبر(ص) را على(ع) بداند. و در اصطلاح اخلاقى شیعه على(ع) بودن به معنى پیرو آن حضرت بودن، یعنى این که انسان شیوه زندگى و رفتار و اخلاق خود را بر اساس زندگى على(ع) تنظیم نماید؛ یعنى آن حضرت و اولاد طاهرینش را عملاً راهنما و الگوى زندگى خویش قرار دهد و بکوشد تا کیفیات نفسانى، اخلاقى و همچنین ظواهر زندگى خود را به کیفیات و کمالات آن حضرات(ع) نزدیک نماید؛ یعنى این که انسان در زندگى فردى و اجتماعى‏اش و همچنین در زندگى طبیعى و معنوى، پایش را جاى پاى آن اولیاء معصوم(ع) بگذارد و شیعه و دنباله‏رو ایشان باشد؛ منتهى نکته قابل توجه این است که این تشیع، دنباله‏روى و همانند سازى، بدون محبت، عشق، دلبستگى و ارادت قلبى به ایشان هرگز میسر نمى‏باشد و از لوازم بسیار ضرورى و اساسى شیعه بودن همانا محبت و علاقه قلبى به ایشان است. در مورد محب بودن هم گفتنى است که اصولاً محبت هنگامى واقعى و اصیل است که بتواند محب را به محبوب نزدیک کند؛ قادر باشد که انسان مرید را به مراد خود شبیه نماید؛ توان آن را داشته باشد که عاشق را به پیروى و دنباله روى از معشوق وا دارد و کارى کند که مجذوب جمال و کمال محبوب، خواسته و ناخواسته تحت اراده و فرمان معشوق خویش درآید. بنابراین در مورد این که شیعه بودن بهتر است یا محب بودن بهترین پاسخ این است که این دو عنوان تنها از حیث مفهوم با هم متفاوت هستند و از حیث مصداق هر دو مساوى مى‏باشند، یعنى لازمه شیعه بودن محب بودن و لازمه محب اهل بیت(ع) بودن (به معناى حقیقى کلمه) شیعه و پیرو ایشان بودن است. به عبارت دیگر تشیع و پیروى از اهل بیت کارى نیست که زاییده ترس یا اکراه یا جبر و زور و امثال آنها باشد. شیعه بودن عملى است برخاسته از عشق و محبت به خاندان عصمت و طهارت و تنها نیروى عشق به آنهاست که انسان را قادر به اطاعت، مسانخت و همگونى با ایشان مى‏سازد. محبت علت تشیع و شیعه بودن (به معناى حقیقى کلمه) لازمه اعتقاد عاشقانه به ایشان است. بنابراین محبت و تشیع نسبت به اهل بیت(ع) تنها از حیث مفهوم اختلاف داشته، هر دو از مصداق واحدى برخوردار مى‏باشند؛ زیرا که نه تشیع و پیروى، بدون محبت و عشق واقعى مقدور است و نه عشق و محبت واقعى، بدون دنباله روى تصور مى‏شود؛ ولى در عین حال باید توجه نمود که محبت به اهل بیت به طور کلى از دو مرحله: 1- عنوان، اسمى، شناسنامه‏اى و ادعائى، 2- محبت واقعى برخاسته از شناخت و آگاهى، برخوردار است که تنها عشق و محبت واقعى برخاسته از شناخت و عمق است که انسان را به مشابهت و پیروى عملى و مشاکلت با شخصیت و زندگى امام محبوب(ع) وا مى‏دارد و محبت ادعائى سطحى و شناسنامه‏اى ارزش کاربردى چندانى ندارد و به حقیقت نمى‏توان هر مدعى محبت را شیعه واقعى به شمار آورد. اما ناگفته نماند که محبت یک شعله گرمى بخش درونى است که فروزش آن داراى درجات مى‏باشد و به هر مقدار محبت به شوق نزدیک شود ثمر بخشى آن در رفتار نمایان‏تر است؛ ولى باید دانست که محبت اهل بیت(ع)، چنان اکسیر اعظم و گوهر گرانبهائى است که پایدارى آن محبت در دل و جان هر انسانى حتى به مقدار اندک،منشاء برکات و توفیقات فراوان در دنیا و آخرت مى‏شود. بنابراین اگر چه محبان على(ع)، شیعه واقعى نباشند، امّا زمینه مساعد بسیار خوبى براى نجات از آلودگى و راهیابى به سعادت دارند.