آیا کسی که درآمدی ندارد میتواند ازدواج کند
پرسش : آیا دانشجویی که هنوز درس می خواند و درآمدی ندارد می تواند ازدواج کند به امید اینکه خداوند از فضل خود آنها را بی نیاز می کند در حالی که خود خدا گفته که من از اسباب مادی روزی به شما می دهم نه چیز دیگر پس من که منبع درآمدی ندارم از چه راهی روزی خدا را دریافت کنم و خرج خود و همسرم را تامین کنم؟
پاسخ : احساس مسئولیت در زندگی از نشانه های انسان های وارسته و پرتلاش است و به تجربه ثابت شده هرگاه مسئولیت رو به سوی انسان می آورد انگیزه و هدفمندی بیشتر شکل می گیرد و سامان دهی زندگی زودتر آغاز می گردد. علاوه بر اینکه لطف خدا و همکاری دیگران نیز بیشتر جلب می شود. برای توضیح بیشتر توجه شما را به مطالب زیر جلب می کنیم: الف) جوان اولین مشکل را در امر ازدواج، مشکل امور مالى و اقتصادى مىداند. اگر زندگى ما براساس مبانى اسلام و فطرت انسانى استوار شود، این مشکل وجود خارجى نخواهد داشت، یا بسیار اندک خواهد بود. 1- خداوند و رهبران اسلام، در این باره نویدهاى امیدبخش فراوانى دادهاند که مىتوانند پشتوانههاى اطمینانبخشى براى جوانان باشند. براى نمونه خداوند مىفرماید: A}و انکحوا الایامى منکم… ان یکونوا فقراء یغنهم الله من فضله M}{Aجوانان بدون همسر را همسر دهید… اگر فقیر باشند، خداوند با فضل و رحمت خود آنان را غنى و بىنیاز مىکند{M(V}نور، آیه 32{V). این وعده و تضمین صریح و روشن خداوند است و چه تضمینى بالاتر از تضمین خدا؟! عموم کسانى را که ازدواج کردهاند ملاحظه کنید، اکثر ایشان قبل از ازدواج بهرهاى از خانه و ثروت نداشتهاند ولى بعد از ازدواج، خانهدار و متمکن شدهاند. 2- پیامبر اکرم(ص) که امین اسرار خداوند است درباره امدادهاى الهى به جوانان مجرد چنین مىفرمایند: H}زوجوا ایاماکم، فان الله یحسنُ لهم فى اخلاقهم و یوسع لهم فى ارزاقیهم و یزیدهم فى مرواتیهمM}{H بىهمسرانتان را همسر دهید، زیرا خداوند در پرتو ازدواج اخلاق آنان را نیکو مىگرداند و رزق و توان مالى آنها را وسعت مىدهد و بر مروت و ارزشهاى انسانىشان مىافزاید{M(V}نوادر الراوندى، ص 36{V). و باز آن حضرت مىفرمایند: H}من ترک التزویج مخافه العیله، فقد ساء ظنّه بالله، ان الله یقول «ان یکونوا فقراء یغنهم الله من فضله M}{Hکسى که ازدواج را از ترس فقر ترک کند همانا به خداوند گمان بد برده است، زیرا خداوند مىفرماید: اگر فقیر باشند خداوند با فضل و رحمت خویش آنان را بىنیاز مىسازد {M(V}وسائلالشیعه، ج 3، ص 5{V). در پرتو ازدواج، افقهاى جدیدى به روى انسان باز مىشود که پیش از ازدواج وجود نداشته، زیرا انسان در اثر ازدواج، احساس مسؤولیت بیشترى مىکند و خود را مسؤول اداره زندگى جدید و تأمین معاش و حفظ آبروى خانواده مىبیند، بنابراین تمام ابتکار و استعدادهاى نهفته و پنهان را به کار مىگیرد و از سوى دیگر فشارهاى جنسى، پریشانى، تنهایى و احساس حقارتها و کمبودها، در پرتو ازدواج و قرار گرفتن در کنار همسرى مهربان و همدم و دلسوز از بین مىرود و در نتیجه جان انسان شکوفا مىشود و شوق تکامل در او بالنده مىشود. بسیارى از جوانان در سایه ازدواج شخصیتى تازه پیدا مىکنند و سیرشان در تمام امور، سرعت بیشترى به خود گرفته است. – با ازدواج مىتوان از تسهیلات و مزایاى شغلى در مؤسسات و ادارات برخوردار شد. – در جامعه معمولاً براى متأهلها بیش از مجردها اعتبار و ارزش قائلند. – صندوقهاى قرضالحسنه مخصوص ازدواج و وامهاى بانکى براى این امر مهم در همه جاى میهن اسلامى تأسیس شده که مىتوان از اعتبارات این مؤسسهها برخوردار شد. – اگر تشریفات و خرجهاى اضافى در امر ازدواج کنار گذاشته شود و یا تعدیل شود ازدواج یکى از سهلترین امور زندگى خواهد بود. ب ) مشکل دیگرى که براى جوانان تحصیلکرده ساخته شده و واقعیت ندارد این است که جوان ازدواج را مانع ادامه تحصیلات علمى خود مىداند در حالى که این معضل با یک برنامهریزى حسابشده و عزم و اراده راستین برطرف مىشود و از ازدواج مىتوان نردبانى براى بالا رفتن و پیشرفت در تحصیلات علمى بهره جست. ج ) مشکل انتخاب همسر سومین مشکلى است که جوانان را رنج مىدهد و از اقدام به ازدواج باز مىدارد. این مشکل به عکس دو مشکل قبل، واقعى است و باید با دقت و آیندهنگرى در امر ازدواج این مانع را از سر راه برداشت. در این زمینه به معیارهاى انتخاب همسر که در کتابها و تحقیقات مختلف به آن اشاره شده است مراجعه نمایید. مانند کتاب: جوانان و انتخاب همسر، على اکبر مظاهرى. سخن پایانى ما درباره کسب موفقیت در امور است. P}همتم بدرقه راه کن اى طایر قدس{E}که دراز است ره مقصد و من نوسفرم{P (دیوان حافظ) موفقیت در هر امرى از امور مربوط به دنیا و آخرت یک فرایند تجربى است که با آزمونهاى زیادى راهکارهاى آن مشخص شده است. شناخت و به کارگیرى این راهکارها موفقیت را در دسترس ما مىنهد و ناآگاهى ما نسبت به آنها، کامیابى را به کام مرگ مىکشاند. درک باورهاى درست و راهکارهاى شایسته، یکى از بنیادىترین شیوههاى دستیابى به پیروزى است. لذا به راهکارهاى موفقیت به طور اجمالى مىپردازیم: 1- شناخت و ارزیابى دقیق، درباره هدفى که در پى آنیم، امکانات و توانایىهایى که آن هدف نیاز دارد و شناسایى توانایىهایى که داریم، آفتها و موانع راه ما را در رسیدن به موفقیت بسیار کمک خواهد کرد. حضرت على(ع) مىفرمایند: H}العامل بالعلم کالسائر على الطریق الواضعM}{H کسى که آگاهانه عمل مىکند، چونان کسى است که در راه آشکار ره مىسپرد{M(V}غرر الحکم{V). 2- کار و تلاش، از عناصر دگرگون ساز، زندگىآفرین، پیشرفتآور و موفقیتپرداز است. دین مقدس اسلام از یک سو با تنبلى، بىکارى و کمکارى به ستیز برخاسته است واز سوى دیگر مردم را به کار فرا مىخواند. P}ناز پرورده تنعم نبرد راه به دوست{E}عاشقى شیوه رندان بلاکش باشد{P (حافظ) قرآن شریف مىفرماید: A}و ان لیس الانسان الا ما سعىM}{A و این که براى انسان بهرهاى جز تلاش او نیست{M(V}نجم، آیه 39{V). زندگى بزرگان را اگر مرور کنیم، کار و تلاش بىوقفه را جزء لاینفک شخصیت ایشان خواهیم یافت. 3- پشتکار، استمرار، استقامت و شکیبایى، گذر از سنگلاخها، آب کردن کوههاى یخ و زدودن دلزدگى پایههاى موفقیت در کلیه امور مخصوصا در امر خطیر ازدواج است. چنان که امیر بیان على(ع) مىفرماید: «صبر پیشه، پیروزى را از دست نمىدهد، گرچه زمان بر او بگذرد»(V}نهجالبلاغه، فیضالاسلام، ص 1163{V). 4- نظم و برنامه، داشتن ساز و کار صحیح و اجراى منظم آن و تدبیر و مدیریت پویا، از دیگر عوامل رهیافت به دنیاى موفقیتهاست. آخرین وصیت امیرالمؤمنین(ع) به فرزندان خود و خاندانش و به همه مردم تقواپیشگى و رعایت نظم است(V}نهجالبلاغه، نامه 47{V). 5- عوامل معنوى از قبیل تکیه بر تقوا و دانش، ایمان، اخلاص، توکل، توسل، نیایش، مهمترین نقش را در کسب موفقیت ایفا مىکند. هستى برابر با مادیات نیست. این جهان مادىبخش اندکى از هستى است زندگى فردى و اجتماعى همانگونه که تحت تأثیر کنشها و واکنشهاى مادى است به شدت در قلمرو کنشها و واکنشهاى معنوى نیز هست. وقتى عوامل مادى در هر موضوع فراهم شد، پارهاى مسائل باطنى از قبیل دل واپسى و اضطراب، بیم و امید، توهم، امل و آرزو و… ظهور مىکند براى این که فرد بتواند از این مشکلات رهایى یابد توجه به عوامل معنوى راهگشا مىباشد. P}هر گنج سعادت که خدا داد به حافظ{E}از یُمن دعاى شب و ورد سحرى بود{P سعدى نیز فرموده است: P}بخت و دولت به کاردانى نیست{E}جز به تأیید آسمانى نیست{P و در روایت نیز آمده است: H}من ا حب ان یکون اقوى الناس فلیتوکل على اللّهM}{H هر که مىخواهد توانمندترین مردم باشد، باید بر خدا توکل کند{M(V}بحارالانوار، ج 71، ص 151{V). P}تو با خداى خود انداز کار و دل خوشدار{E}که رحم اگر نکند مدعى به خدا نکند{P