راهکارهای برای کنترل غریزه جنسی
پرسش : بسیاری ازدانشجویان این گونه ابراز می کنند که نیروی جنسی به شدت به آنها فشار می آورد . من معتقدم با تصحیح روش تغذیه می توان تا حدود زیادی مانع از انحرافات جنسی شد . خواهش می کنم در صورت امکان راهکارهایی (عملی) در این مورد یعنی تصحیح تغذیه جهت کنترل نیروی جنسی بفرمایید؟
پاسخ : راهکارهایی که در ذیل ارائه شده برای کنترل و هدایت صحیح غریزه جنسی مناسب باشد و قطعا اگر به آنها عمل شود تا حدود زیادی می شود بر حل مشکلات خود فایق آمد. چنان که مىدانید غریزه جنسى یکى از غرایزى است که خداوند در وجود انسان قرار داده است و باید در زمان مناسب و از طریق صحیح و مشروع به آن پاسخ داده و به ارضاى آن پرداخته شود تا دچار فشارهاى روحى و روانى و جسمى ناشى از عدم تأمین آن نشود. نه باید آن را کاملاً سرکوب کرد و نه مىتوان آن را رها کردم. ازدواج راه طبیعى و مشروع ارضاى غریزه جنسى است با فراهم کردن امکانات و شرایط لازم باید سعى کرد به آن پاسخى صحیح داد. گر چه مشکلات گوناگون جامعه مانع ازدواج به موقع جوانان عزیز مىشود ولی در عین حال با کاهش سطح توقعات و انتظارات و پرهیز از تشریفات غیر ضرورى و کنار گذاشتن بعضى رسومات فرهنگى و اجتماعى منفى، به تأخیر انداختن مراسم عروسى در دوران نامزدى و عقد و بعضى تدابیر دیگر مىتوان از مشکلات مادى واقتصادى که فراروى بسیارى از جوانان مىباشد نجات یافت. خداوند در قرآن کریم مىفرماید: «کسانى که تنگ دست مىباشند دلهره فقر و عدم امکانات مادى نداشته باشند که از ناحیه فضل و رحمت خاص خداوندى در امر نکاح وازدواج کمک خواهد شد». وعده خداوند قطعى است و کسى نمىتواند به آن بدبین باشد پیامبر اکرم(ص) نیز مىفرماید: «اگر کسى به این مطلب اعتقاد نداشته باشد به خداوند سوء ظن دارد آن ظلم و گناه بزرگى است». نباید به دلیل فقر و عدم امکانات مادى، اخلاق و ارزشهاى معنوى را از دست داد و با انجام بعضى کارها تمام قواى جسمى، روحى و روانى خود را نابود کرد و دچار عواقب سوء و پیامدهاى جبرانناپذیر آن شد. در عین حال در صورتى که به هر دلیلى امکان ازدواج نبود تا زمان فراهم شدن شرایط و امکانات ازدواج براى کنترل این غریزه سرکش که اگر رها شود دین و دنیاى فرد را تباه مىکند راهکارهاى عملى زیر را مورد توجه قرار دهید: 1- هفتهاى یکى دو روز روزه مستحبى بگیرید. 2- هر روز به منظور تخلیه انرژى جسمانى خود به مقدار زیاد ورزش کنید. 3- اوقات فراغت خود را با انجام کارهاى هنرى، فنى، و کمک به هم اطاقىها و… پر کنید. 4- در خوردن مواد غذایى انرژىزا و محرک مثل، خرما، پیاز، فلفل، تخممرغ و… به حداقل لازم اکتفا کنید. 5- از تماشاى رفتارها و برجستگىهاى بدن دیگران و صحنههاى تحریک کننده جدا خود دارى کنید امام صادق(ع) فرمود: «نگاه تیرى از تیرهاى شیطان است و چه بسا نگاهى اندوههاى زیادى در پى داشته باشد». 6- براى تمام اوقات شبانه روز خود برنامهاى منظم و تدوین کنید و هیچ زمانى را بدون برنامه قبلى سپرى نکنید زیرا براى آن اوقات شیطان برنامهریزى مىکند. 7- با شرکت در مجالس مذهبى، دعا، خواندن نمازهاى نافله و نافله شب پیوسته در صدد تقویت نیروى ایمان خود باشید. دوست عزیز طبیعى است براى نجات از این وضعیت لازم است با عزمى راسخ و ارادهاى محکم به راهکارهاى فوق پاى بند باشید که در پرتو عمل به آن نکات و بدون هیچ گونه تنبلى، سستى، اهمالکارى موفقیت خود را تضمین خواهید کرد و گرنه دردى دوا نخواهد شد. لازم است در همینجا عشق و محبت شما به رشد و کمال و معنویت را ستایش کنیم و براى حفظ این روحیه و گسترش آن بین تمام جوانان و دانشجویان از خداوند متعال طلب کمک و یارى کنیم. علاوه بر آنچه گفته شد بیان موارد ذیل نیز به عنوان الگو مهم و کارساز است: 1. مسلما حفظ ایمان و ارزشهاى آن در محیط نامساعد بسى دشوار است ولى ارزش افزونترى دارد. خداوند در سوره «تحریم» آیه 11 نمونهاى را براى این گونه افراد یادآورى مىنماید. خداوند براى مؤمنان آسیه همسر فرعون را مثال و نمونه مىآورد هنگامى که از شوهرش بیزارى جست و عرضه داشت: خدایا! من از قصر فرعون و زیورهاى دنیوى گذشتم و تو خانهاى در بهشت براى من بنا کن و مرا از شر فرعون و کردارش و قوم ستمکار نجاتبخش. حفظ ارزشها در محیط مناسب و مساعد هنر نیست. هنر آن است که در تندباد ضد ارزشها ارزشها مطرح شود. 2. کنترل مثبت: غریزه جنسى اگر با ازدواج مهار نگردد، مطلوبترین راه تسلط بر آن، کنترل مثبت است و آن پرهیز از صحنهها و کارهایى است که به تحریک این غریزه مىانجامد. این نوع از کنترل، که در حقیقت جنبهى پیشگیرى دارد هم راحت است و هم بىزیان و بلکه مفید و راحت است، زیرا در این صورت همچون وسیله نقلیهاى است با سرعت معمولى و قانونى که در مواجهه با خطر، مهار آن زحمت چندانى ندارد و بىزیان است، زیرا با این حال کنترل غریزه فشارى بر جسم و روان تحمیل نمىکند تا به آن صدمهاى وارد شود و مفید است چون موجب مىشود مغز و اعصاب و قواى بدن در حالت عادى به سر برند و تعادل روانى شخص محفوظ بماند وانرژى و سرمایههاى جسمى و روحى او بیهوده مصرف نشوند. برخلاف ماشینى که با سرعتى بسیار فراتر از حد شناخته شده و معمول خود سیر مىکند که چه بسا به کلى اختیار آن از دست صاحبش بیرون رفته و مصیبتهایى به بار آورد و کنترل آن هم در صورت تحقق، صدها زیان و رنج و زحمت و اضطراب براى وسیله و صاحب آن به همراه دارد. خداوند در قرآن کریم مىفرماید: «باید کسانى که قدرت و وضعیت مساعد براى ازدواج ندارند عفت پیشه کنند» V}(نور، آیه 33).{V با تأمل معلوم مىشود که عفت در این آیه کریمه معنایى عام دارد و عفت در همه اعضا و اندام را شامل است و اکنون طرق کنترل مثبت را به اختصار برمىشمریم: 1-2. پرهیز از فکر و ترسیم صحنههاى محرک در ذهن و خیال. عبدالله بن سنان از امام صادق(ع) نقل مىکند که حضرت(ع) فرمود: H}«ان عیسى قال للحواریین:… ان موسى امرکم ان لا تزنوا و انا آمرکم ان لاتحدثوا انفسکم بالزنا فضلاً عن ا ن تزنوا فان من حدث نفسه بالزنا کان کمن اوقد فى بیت مزوق فافسد التزاویق الدخان و ا ن لم یخرق البیت؛{H عیسى به اصحاب خود گفت:… موسى به شما دستور داد که زنا نکنید و من به شما دستور مىدهم که فکر زنا هم در سر نپرورانید تا چه رسد به این که زنا کنید زیرا کسى که خیال زنا کند مانند کسى است که در خانهاى نقش و نگار شده دود و آتش به پا کند. چنین کارى گرچه خانه را نمىسوزاند ولى زینت و صفاى آن را مکدر کرده و فاسد مىکند» V}وسائلالشیعه، ج 14، ص 240).{V 2-2. دورى از نگاههاى مسموم و مناظر تحریکآمیز. قرآن کریم در دو آیه متوالى دستور به اغماض و نگهدارى چشم از نگاه حرام و هوسآلود داده است. در آیه اول مىفرماید: A}«قل للمؤمنین یغضّوا من ابصارهم و یحفظوا فروجهم…؛{A به مؤمنان بگو دیدشان – را از نامحرمان – فرونشانند و نهانگاههاى خود را – از وقوع در حرام – نگه دارند». و در آیه بعدى مىفرماید: A}«و قل للمؤمنات یغضضن من ابصارهن و یحفظن فروجهن…؛{A به زنان مؤمن بگو – چشمهایشان را فرو گیرند و نهانگاههاى خویش را محافظت کنند» V}(نور، آیه 30 – 31).{V جالب این است که در هر دو مورد خداوند متعال نخست دستور به مراقبت از نگاه محرک و عفت چشم مىدهد و آن گاه به حفاظت از عورت فرمان داده است. رسول اکرم(ص) مىفرمایند: H}«النظره سهم مسموم من سهام ابلیس فمن ترکها خوفا من الله اعطاه الله ایمانا یجد حلاوته فى قلبه؛{H نگاه هوسآلود – تیرى است مسموم از تیرهاى شیطان – هر کس آن را به جهت خوف الهى ترک کند، خداوند ایمانى به او مىبخشد که حلاوت آن را در قلب خود احساس مىکند» V}(الاخلاق، سید عبدالله شبر، قم، انتشارات بصیرتى، ص 127).{V 3-2. گوش ندادن به آوازها و موسیقىهاى تحریککننده و مبتذل. در حدیثى از حضرت صادق(ع) آمده است: H}«ان رجلا سأله عن سماع الغناء فنهى عنه و تلا قول الله عز وجل: «ان السمع والبصر والفؤاد کل اولئک کان عنه مسؤولاً»{H؛ V}(اسراء، آیه 36).{V H} «و قال یسأل السمع عما سمع والفؤاد عمّا عقد والبصر عما ابصر؛{H مردى از آن حضرت درباره شنیدن آواز محرک پرسید. حضرت از آن نهى کرده و این آیه را خواندند: «به یقین گوش و چشم و دل هر یک مورد سؤال خواهند بود» و فرمود: گوش از آنچه شنیده و قلب از آنچه بدان دل بسته و چشم از آنچه دیده است مسؤول بوده و بازخواست خواهند شد» V}(مستدرکالوسائل، چاپ قدیم، ج 2، ص 459، ابواب یکتسب به، باب 80).{V 4-2. اجتناب شدید از نشستهاى غفلتزا و معاشرت با دوستان ناباب و گوش سپردن به سخنان تحریکآمیز. از حضرت امام باقر(عِ اینگونه روایت شده است: H}«من اصغى الى ناطق فقد عبده، فان کان الناطق یؤدى عن الله عزوجل فقد عبدالله و ان کان یؤدى عن الشیطان فقد عبد الشیطان؛{H هر کس به سخن گویندهاى گوش فرا دهد او را بندگى کرده است، پس اگر ناطق از خدا بگوید شنونده، خداوند را بنده شده و اگر از شیطان و سخنان شیطانى بر زبانش جارى کند قطعا بندگى شیطان کرده است» V}(وسائلالشیعه، چاپ ایران، کتابفروشى اسلامیه، ج 12، ص 236).{V 5-2. اعتدال در خوردن. بىتردید پرخورى و بىنظمى در خوردن در ذخیرهسازى و انباشتن موادى که نیازمند تفریغ باشد مؤثر است، ولى در صورت اعتدال و کمخورى سهم ناچیزى از آن صرف تهیه آن مواد مىشود. در حدیثى که قبلاً از پیامبر گرامى(ص) نقل کردیم، آن حضرت پس از آن که جوانان را به ازدواج ترغیب مىکنند مىفرمایند: «هر کس قدرت بر ازدواج ندارد و روزه بگیرد یقینا روزه نیروى غریزه او را تضعیف مىکند» V}(مستدرک الوسائل، ج 2، ص 531).{V 6-2. اشتغال، ورزش و سرگرمىهاى مفید. زیرا با وجود فراغت، هم مواد غذایى در تقویت غریزه به مصرف مىرسد و همفکر و خیال مصروف چارهسازى در تفریغ آن مىشود و لذا در روایات بر اشتغال و کار و پرهیز از فراغت تأکید بسیار شده است. حضرت امام صادق(ع) در حدیث پردامنه «مفضل» مىفرمایند: H}«… وهکذا الانسان لو خلا من الشغل لخرج من الاشر والعبث والبطر الى ما یعظم ضرره علیه و على من قرب منه…؛{H … و همینگونه انسان اگر بىکار و فارغ باشد، به بیهودگى و سرمستى دچار مىشود و بر اثر آن به مسایلى مبتلا مىشود که زیان آن هم بر خود و هم بر نزدیکان او سنگینى خواهد کرد…» V}(بحارالانوار، تهران، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، ج 3، ص 87).{V 7- 2.تلاوت قرآن. بىشک انس با قرآن، تلاوت، تدبر و تفکر در مضامین آن، خود شفاى هر دردى است که به سرعت کار هر پریشانى را رو به سامان مىبرد و زخمهاى پنهان را التیام مىدهد و همتها را تا آسمانها بالا مىبرد و بشر را از فرو رفتن در عالم حیوانات را نجات مىبخشد. امیرمؤمنان(ع) مىفرمایند: H}«و تعلّموا القرآن فانه ربیع القلوب واستشفوا بنوره فانه شفاء الصدور و احسنوا تلاوته فانه انفع القصص؛{H قرآن را فرا گیرید زیرا قرآن بهار دلهاست و از نور آن بر مرضها و دردهاى خود مرهم بگذارید زیرا آن داروى شفابخش سینههاست و آن را نیکو تلاوت کنید که به یقین سودمندترین قصههاست» V}(وسائلالشیعه، ج 4، ص 825، ابواب قرائه القرآن، باب 1، ح 7).{V خلاصه این که: راه حل دین در خصوص نوع مقابله و مواجهه به غریزه جنسى نخست ازدواج و نکاح مشروع است و در صورت عدم امکان ازدواج، کنترل غریزه با وجود همه مشکلات آن، بهترین گزینه است زیرا بىبند و بارى و افسارگسیختگى و آلودگى به گناه، زیان های به مراتب خسارتبارتر و ویرانگرتر دارد. برادر عزیز و دردمند! درد و سوز و فریاد شما کاملا به جا و قابل درک است و پاک ماندن و پاک زیستن در این عصر و زمان هر چند بسیار سخت است ولی اگر توکل به خدا و توسل به اهل بیت(ع) داشته باشیم و برای خود مثلثی از توکل و توسل و اعتماد به نفس داشته باشند، این کار چندان دشوار نیز نمی باشد. می توان چشم خود را کنترل کرد و گوش خود را بست و دیگر اعضاء و جوارح را به لجام عقل پیوند زد و در یک جمله می توان غریزه سرکش جنسی را در اوج شهوت مهار کرد. زمینه های فساد فراوان است و دغدغه آن بسیاری از جوانان را آزرده می سازد ولی خروش شهوت و لهیب آن در برابر عزم و اراده جوانان و جوان دلان نه تنها قابل فروکش است، بلکه حتی با یک بار ایستادگی در برابر آن می توان چون یوسف پیامبر(ع) و ابن سیرین به مقاماتی دست یافت و از رسوایی ها دور ماند و خاطره خوش آن تجربه نورانی را در زندگانی ماندگار ساخت. در این مسیر لطف خداوند و امدادهای غیبی او نیز همیشه همراه و راه گشا است و فراموش نکنیم که این مقاومت و مبارزه از مقدس ترین نوع جهاد در راه خداست و خداوند می فرماید «والذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا و ان الله لمع المحسنین؛ و کسانی که در راه ما کوشیده ا ند به یقین راه های خود را به آنان می نمایانیم و در حقیقت خدا با نیکوکاران است».