چگونه معرفت خود نسبت به امام زمان را بیشتر کنیم
پرسش : چگونه معرفت خود را نسبت به امام عصر بیشتر کنیم و چگونه همیشه او را شاهد بر اعمال خویش بپنداریم . چگونه به او عشق بورزم؟
پاسخ : تلاش براى شناختن و یافتن امام معصوم واجب و لازم است؛ چنان که رسول اکرم(ص) فرمودند: «من مات و هو لایعرف امامه، مات میتهً جاهلیه». V}( میزانالحکمه، ج 1، ص 171، ح 840.){V ویژگىهاى این شناخت آن است که: اولاً، از منابع معتبر و موثق و مستند اخذ شود. ثانیاً، گسترهاش شامل آموزههاى اعتقادى، اخلاقى و عبادى گردد. ثالثاً، از آنجا که امام الگوى عملى براى انسانها است، به ابعاد فکرى، عملى و روحى امام نیز ناظر باشد. اما این شناخت از سه راه – که مکمل یکدیگر مىباشند – حاصل مىشود: یکم. مطالعه تاریخ زندگانى آنان؛ مطالعه سرگذشت و سیره آنان؛ خصوصاً در باب فضایل، مناقب و خصوصیات آنان – از قبیل: شجاعت، مردانگى، ایثار، تواضع، صبر، فرزانگى و… – انسان را متوجه مقام والاى آن بزرگواران مىکند و جذبه و کشش خاصى نسبت به آن فرزانگان در روح انسان، حاکم مىشود. دوم. مطالعه و تفکّر در سخنان ایشان؛ اسلام تفکر را موجب بصیرت ( الحیاه، ج 1، ص 8، ح3)، دعوت کننده به عمل نیک ( همان، ح 9)، پدید آورنده نور ( همان، ص 49، ح 18)، نشانه حیات و زنده بودن قلب بصیر مىداند( همان، ص 48، ح 5). مطالعه و تفکّر در آثار فکرى امامان، هر چند کار مشکلى به نظر مىرسد؛ ولى بسیار سودمند است. این امر علاوه بر آن که باعث شناخت شخصیت آن بزرگواران و ایجاد محبت آنان در دل مىشود؛ سرمایه بزرگى براى روح بشر به شمار مىرود. همان طور که فراگیرى فصول یک کتاب، باید با تحقیق و دقت کامل و رجوع به استاد و… قرین باشد؛ مطالعه و اندیشه و تفکر در آثار ائمه(ع) نیز، باید با استفاده از استادان فن و مراجعه به کتابهایى که در شرح سخنان آنان به رشته تحریر درآمده، همراه باشد. سوم. شناخت خدا: اگر ما خداوند و صفات و اسماى او را به طور حقیقى بشناسیم، مىتوانیم انسانهاى کامل راستین (امامان) را نیز بشناسیم؛ زیرا آنان آینه تمامنماى صفات جمال و جلال حضرت حقاند و در تسمیه به اسماى الهى، از تمامى موجودات عالم امکان برترند. بر این اساس، با شناخت خدا و صفات او، مىتوانیم به اوصاف و ویژگىهاى امامان نیز واقف گردیم. شاید دعایى که سفارش شده در زمان غیبت بعد از نماز زیاد خوانده شود، ناظر به همین حقیقت باشد: «اللهم عرفنى نفسک فانک ان لم تعرفنى نفسک لم اعرف رسولک اللهم عرفنى رسولک فانک ان لم تعرفنى رسولک لم اعرف حجتک اللهم عرفنى حجتک فانک ان لم تعرفنى حجتک ضللت عن دینى؛ خداوندا! خود را به من بشناسان که اگر خود را به من نشناسانى پیغمبر را نمىشناسم؛ خدایا! پیغمبرت را به من بشناسان که اگر به پیامبر معرفت پیدا نکنم، نمىتوانم امامم را بشناسم؛ خدایا! حجت و امامت را به من بشناسان که اگر امام را نشناسم، در دین خود گمراهم» V}( مفاتیحالجنان، دعا در غیبت امام زمان(عج«.{V P} اى مشیر ما تو اندر خیر و شر{E}از اشارتهاست دلمان بىخبر{P P}اى «یرانا لانراه» روز و شب{E}چشم بند ما شده دید سبب{P P}چشم من از چشمها بگزیده شد{E}تا که در شب آفتابم دیده شد{P P} لطف معروف تو بود آن اى بهى{E}پس کمال البر فى اتمامه{P P}یارب! «اتمم نور نافى الساهره{E}واشجنا من مفضحات قاهره»{P P}یار شب را روز مهجورى مده{E}جان قربت دیده را دورى مده{P P}بعد تو مرگ است با درد و نکال{E}خاصه بعدى که بود بعد الوصال{P P}آن که دیدهستت مکن نادیدهاش{E}آب زن بر سبزه بالیدهاش{P ( مثنوى، دفتر 6، ابیات 2888 – 2898) بر اساس برخى از ادله مىتوان ادعا نمود که علاقه و عشق نسبت به اهل بیت عصمت(ع) در میان همه شیعیان شبیه امور فطرى وجود دارد ولى آنچه لازم است پاس داشتن از این گوهر گران بها و رشد و بالندگى بخشیدن به آن است. براى رسیدن به این هدف چند امر ضرورى است: 1- آشنایى هر چه بیشتر با آنها و مقامات معنوى و راه و روش آنان در زندگى فردى و اجتماعى، 2- تلاش پیوسته و مداوم نسبت به پیمودن راه آنان و پیروى از خطى که براى بشریت ترسیم کردهاند و عمل به دستوراتشان، 3- همواره به یاد آنان بودن و در صورت امکان به زیارت آنان رفتن یا از دور زیارت نمودن و نام و ذکرشان را در دل، زبان، خانه و جامعه زنده نگهداشتن. البته گناهان در دور ساختن انسان از قرب به آنان بسیار موثر است ولى با توبه و توسل مىتوان آن را جبران کرد؟