چگونه معرفت خود نسبت به امام زمان را بیشتر کنیم

پاسخ : تلاش براى شناختن و یافتن امام معصوم واجب و لازم است؛ چنان که رسول اکرم(ص) فرمودند: «من مات و هو لایعرف امامه، مات میتهً جاهلیه». V}( میزان‏الحکمه، ج 1، ص 171، ح 840.){V ویژگى‏هاى این شناخت آن است که: اولاً، از منابع معتبر و موثق و مستند اخذ شود. ثانیاً، گستره‏اش شامل آموزه‏هاى اعتقادى، اخلاقى و عبادى گردد. ثالثاً، از آن‏جا که امام الگوى عملى براى انسان‏ها است، به ابعاد فکرى، عملى و روحى امام نیز ناظر باشد. اما این شناخت از سه راه – که مکمل یکدیگر مى‏باشند – حاصل مى‏شود: یکم. مطالعه تاریخ زندگانى آنان؛ مطالعه سرگذشت و سیره آنان؛ خصوصاً در باب فضایل، مناقب و خصوصیات آنان – از قبیل: شجاعت، مردانگى، ایثار، تواضع، صبر، فرزانگى و… – انسان را متوجه مقام والاى آن بزرگواران مى‏کند و جذبه و کشش خاصى نسبت به آن فرزانگان در روح انسان، حاکم مى‏شود. دوم. مطالعه و تفکّر در سخنان ایشان؛ اسلام تفکر را موجب بصیرت ( الحیاه، ج 1، ص 8، ح‏3)، دعوت کننده به عمل نیک ( همان، ح 9)، پدید آورنده نور ( همان، ص 49، ح 18)، نشانه حیات و زنده بودن قلب بصیر مى‏داند( همان، ص 48، ح 5). مطالعه و تفکّر در آثار فکرى امامان، هر چند کار مشکلى به نظر مى‏رسد؛ ولى بسیار سودمند است. این امر علاوه بر آن که باعث شناخت شخصیت آن بزرگواران و ایجاد محبت آنان در دل مى‏شود؛ سرمایه بزرگى براى روح بشر به شمار مى‏رود. همان طور که فراگیرى فصول یک کتاب، باید با تحقیق و دقت کامل و رجوع به استاد و… قرین باشد؛ مطالعه و اندیشه و تفکر در آثار ائمه(ع) نیز، باید با استفاده از استادان فن و مراجعه به کتاب‏هایى که در شرح سخنان آنان به رشته تحریر درآمده، همراه باشد. سوم. شناخت خدا: اگر ما خداوند و صفات و اسماى او را به طور حقیقى بشناسیم، مى‏توانیم انسان‏هاى کامل راستین (امامان) را نیز بشناسیم؛ زیرا آنان آینه تمام‏نماى صفات جمال و جلال حضرت حق‏اند و در تسمیه به اسماى الهى، از تمامى موجودات عالم امکان برترند. بر این اساس، با شناخت خدا و صفات او، مى‏توانیم به اوصاف و ویژگى‏هاى امامان نیز واقف گردیم. شاید دعایى که سفارش شده در زمان غیبت بعد از نماز زیاد خوانده شود، ناظر به همین حقیقت باشد: «اللهم عرفنى نفسک فانک ان لم تعرفنى نفسک لم اعرف رسولک اللهم عرفنى رسولک فانک ان لم تعرفنى رسولک لم اعرف حجتک اللهم عرفنى حجتک فانک ان لم تعرفنى حجتک ضللت عن دینى؛ خداوندا! خود را به من بشناسان که اگر خود را به من نشناسانى پیغمبر را نمى‏شناسم؛ خدایا! پیغمبرت را به من بشناسان که اگر به پیامبر معرفت پیدا نکنم، نمى‏توانم امامم را بشناسم؛ خدایا! حجت و امامت را به من بشناسان که اگر امام را نشناسم، در دین خود گمراهم» V}( مفاتیح‏الجنان، دعا در غیبت امام زمان(عج«.{V P} اى مشیر ما تو اندر خیر و شر{E}از اشارت‏هاست دلمان بى‏خبر{P P}اى «یرانا لانراه» روز و شب‏{E}چشم بند ما شده دید سبب‏{P P}چشم من از چشم‏ها بگزیده شد{E}تا که در شب آفتابم دیده شد{P P} لطف معروف تو بود آن اى بهى‏{E}پس کمال البر فى اتمامه‏{P P}یارب! «اتمم نور نافى الساهره{E}واشجنا من مفضحات قاهره»{P P}یار شب را روز مهجورى مده‏{E}جان قربت دیده را دورى مده‏{P P}بعد تو مرگ است با درد و نکال‏{E}خاصه بعدى که بود بعد الوصال‏{P P}آن که دیده‏ستت مکن نادیده‏اش‏{E}آب زن بر سبزه بالیده‏اش{P ( مثنوى، دفتر 6، ابیات 2888 – 2898) بر اساس برخى از ادله مى‏توان ادعا نمود که علاقه و عشق نسبت به اهل بیت عصمت(ع) در میان همه شیعیان شبیه امور فطرى وجود دارد ولى آنچه لازم است پاس داشتن از این گوهر گران بها و رشد و بالندگى بخشیدن به آن است. براى رسیدن به این هدف چند امر ضرورى است: 1- آشنایى هر چه بیشتر با آنها و مقامات معنوى و راه و روش آنان در زندگى فردى و اجتماعى، 2- تلاش پیوسته و مداوم نسبت به پیمودن راه آنان و پیروى از خطى که براى بشریت ترسیم کرده‏اند و عمل به دستوراتشان، 3- همواره به یاد آنان بودن و در صورت امکان به زیارت آنان رفتن یا از دور زیارت نمودن و نام و ذکرشان را در دل، زبان، خانه و جامعه زنده نگه‏داشتن. البته گناهان در دور ساختن انسان از قرب به آنان بسیار موثر است ولى با توبه و توسل مى‏توان آن را جبران کرد؟