راههای ایمان قوی داشتن

پاسخ : A} «بسم الله الرحمن الرحیم. قد افلح المؤمنون. الذین هم فی صلاتهم خاشعون. والذین هم عن اللغو معرضون…؛{A مؤمنان رستگار شدند. آنها که در نمازشان خشوع دارند و آنها که از بیهودگی روی گردانند…» V} (مؤمنون، آیات 3 – 1){V قبل از بررسی راه های تقویت ایمان، لازم است مطالبی پیرامون زمینه و جایگاه ایمان خدمتتان بیان کنیم. انسان با ذهن خود می اندیشد و علم به دست می آورد. پس جایگاه علم و شناخت، ذهن آدمی است. اما قرآن کریم، جایگاه ایمان را قلب معرفی می کنند. این کتاب آسمانی درباره عده ای که ادعای ایمان می کردند می فرماید: «بادیه نشینان خدمت پیامبر آمدند و گفتند ایمان آوردیم. بگو: ایمان نیاورده اید بلکه بگویید اسلام آوردیم و هنوز ایمان در دل هایتان وارد نشده است»V}(حجرات، آیه 14).{V از این رو شناخت هدف و راه سعادت زمانی به حرکت در آن راه منجر خواهد شد که قلب آدمی به آن هدف ایمان آورد. ایمان قلبی محرک انسان برای حرکت خواهد بود. به تعبیر دیگر بین «ایمان» و «عمل» رابطه ضروری هست و این دو از هم جدا شدنی نیستند. به این ترتیب درس بزرگی که از قرآن کریم می آموزیم این است: اگر می خواهیم به هدفی که برای زندگی خود شناخته ایم، ایمان بیاوریم و به سوی آن حرکت کنیم، ابتدا باید قلب خود را برای پذیرش آن هدف آماده سازیم. T}آْمادگی قلب برای ایمان:{T قلب در صورتی برای پذیرش حقیقت و راه زندگی آماده می شود که به زیبایی هایی آراسته و از زشتی هایی دور گردد. قرآن کریم این زیبایی ها و آلودگی ها را به ما نشان می دهد که در اینجا به مواردی اشاره می کنیم: 1- در زمین سیر کنید، آن گاه حقیقت زیبایی دینی را به وسیله قلب خود درک کنید (حج، آیه 46). 2- در قلب خود را به وسیله تفکر و تدبر در قرآن باز نگه دارید (محمد، آیه 24). 3-قلب خود را از آلودگی ها و تعلق های دنیایی مانند دوستی مال و فرزند، پاک سازید (شعرا، آیه 89) 4- قلب خود را از پلیدی ها پاک نگه دارید تا منزلگاه نیکی ها و زیبایی ها گردد، (بقره، آیه 283). 5- از غفلت بپرهیزید و قلب خود را متوجه زیبایی های زندگی سازید تا سیر شما راحت و هموار شود، (کهف، آیه 28). 6- توانایی قلب خود را برای تعقل و درک عمیق حقایق افزایش دهید، (حج، آیه 46). 7- قلب خود را در مقابل درستی ها و خوبی ها نرم و خاضع نگه دارید، (مائده، آیه 13). ایمان همچون درختی است که در قلب جوانه می زند، تناور می گردد و بر شاخه های آن اعمال شایسته پدیدار می شود. T}راه های تحصیل، تحکیم و تقویت ایمان: {T 1- تفکر پیرامون آیات و نشانه های خداوند در گستره هستی: توجه به این نشانه ها، یاد خدا را در دل ها زنده می کند و لطف و رحمت او را به ما یادآور می شود و در نهایت بر دوستی و محبت ما به خدا می افزاید. (ر.ک: سوره یس، آیات 23 تا 40). 2- توجه دائم به خداوند و ذکر و یاد او: حضور خداوند در خاطر ما، در همه لحظات زندگی، ارتباط ما را با او افزایش می دهد و به تدریج به پیوندی استوار می انجامد. یکی از حکمت های نمازهای پنجگانه، زنده نگه داشتن یاد خدا در طول شبانه روز، در دل مؤمن است. A} «یا ایها الذین آمنوا اذکروا الله ذکرا کثیرا؛ {A ای کسانی که ایمان آورده اید! خدا را بسیار یاد کنید» V}(احزاب، آیه 41).{V انجام برخی کارها مانند قرائت قرآن، دعا و زیارت، مطالعه سیره ائمه و همنشینی با نیکان و صالحان، ما را به یاد خدا می اندازد. برخی کارها نیز مانع توجه به خداوند است که باید این موانع را کنار زد تا غفلت بر آن حاکم نشود. قرآن کریم می فرماید: «یاد خدا دل های مؤمنان را می لرزاند و هنگامی که آیات الهی را گوش دهند، بر ایمانشان افزوده می شود» V}(انفال، آیه 2).{V 3- توجه به نعمت ها و الطاف خدا نسبت به انسان: اگر در زندگی خود توجه کنیم، خود را غرق در نعمت های الهی خواهیم یافت. فلسفه آفرینش این نعمت ها این است: P}ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند{E}تا تو نانی به کف آری و به غفلت نخوری{P (سعدی) انسان بر خوان نعمت حق نشسته تا با یادآوری لطف او، یاد خدا را در دل زنده نگه دارد و قلب خود را به او نزدیک تر کند. 4- انجام نیکی ها و دوری از بدی ها: هر عمل نیک دل را نورانی تر می کند و برعکس هر گناه صفحه دل را تیره و کدر می سازد. باید بکوشیم با عمل به نیکی ها، دل خود را نورانی تر کنیم و با دوری از گناهان رشته محبت خود را با خدا استوار سازیم. مطالعه کنید: شهید مطهری، انسان و ایمان (ج 2 از مجموعه آثار) اما در رابطه با گناهان باید به این نکات توجه نمایید که تحول عمیق روحی و تنبه و بیداری و ندامت از گناهان گذشته خود اولین و مهمترین گام در تبری از گناهان گذشته می باشد و به عبارتی دقیق تر این تحول خود عین تبری از گناهان است اگر در حالات خود تأملی بیشتر کنید این حقیقت را خواهید یافت که هر گاه آتش پشیمانی درونی و ندامت باطنی نسبت به گناهان گذشته در دل شعله می کشد در همان حال هیچ رغبتی به لذائذ گناهان گذشته ندارید و این عین تبری و بی زاری از گناه است بعضی این حال را اولین گام توبه می دانند ولی برخی دیگر همین حال را به تنهایی خود توبه می دانند واین دو قول با هم ناسازگاری ندارند زیرا قول دوم نظر دوخته به رکن اولی و مهم توبه که همان آتش ندامت است . رسول اکرم (ص ) می فرمایند: »الندم توبه ; ندامت خود توبه است «, (میزان الحکمه ج , 1 ص , 546 و 2144). امام محمد باقر(ع ) می فرمایند: »کفی بالندم توبه ; ندامت و پشیمانی به تنهایی برای تحقق توبه کفایت می کند«, (همان , ر 2145). قول دوم از این گونه روایات الهام گرفته است که انگشت روی رکن اولی و اساسی توبه گذارده است امام علی (ع ) می فرمایند: »التوبه علی اربعه دعائم : ندم بالقلب و استغفار باللسان و عمل بالجوارح و عزم علی ان لایعود; توبه بر چهار ستون ایستاده است : 1- پشیمانی قلبی 2- استغفار زبانی 3- اعمال ظاهری (انجام واجبات , ترک محرمات , جبران گذشته, حق الناس باشد یا حق الله ) 4- عزم بر بازنگشتن (به گناه «), (همان , ر 2160). قول اول از این گونه روایات الهام گرفته است ولی رکن اولی به قدری مهم است که از جنایتکاران تاریخی اولیائ الله ساخته است هر چه آن ندامت قلبی بیشتر در دل شراره بکشد انسان را بیشتر از گناه و دوری از معنویت بی زار می کند اگر آن رکن اولی و مهم توبه آنقدر سوزنده نیست که شما را به آه و ضجه و ناله بکشد چند دستورالعمل را برای استواری هر چه بیشتر توبه و تبری افزون تر از گناهان گذشته انجام دهید: 1- ترک زمینه گناه : این زمینه گناه ممکن است چشم و نگاه کردن باشد ممکن است گوش و شنیدن باشد ممکن است رفاقت با دوستان ناباب باشد هر زمینه گناهی را ترک کنید. 2- ترک فکر گناه : ترک زمینه گناه سهم بسزایی در ترک فکر گناه دارد به علاوه ترک فکر گناه را با چهار چیز محقق سازید: الف ) اشتغال شبانه روزی و برنامه ریزی و عمل به آن : سعی کنید به گونه ای برنامه ریزی کنی که مجالس را برای بیکاری و فکر گناه نباشد. ب ) روزه گرفتن : فقط دوشنبه ها و پنچ شنبه ها روزه بگیرید اگر روزه واجب برگردن دارید به نیت قضای همان انجام دهید. ج ) ورزش : ورزش علاوه برآنکه برای بدن و سلامتی مفید است برای تقویت عزم و اراده هم نقش دارد. د) فکر در مرگ : فکر در مرگ قبر و قیامت و به خود باوراندن حقیقت مرگ به قدری سودمند است که اگر بخوبی و با اشک چشم و سوز دل انجام گیرد انسان را از گناه که هیچ بلکه از تمامی دنیا و لذت آن بی زار می کند حداقل هفته ای یکبار به مدت نیم ساعت در محیط قبرستان وقت خلوتی را انتخاب کنید و تحول بیشتر در خود به وجود آورید و اگر رفتن به قبرستان یا مزار شهدائ برایتان میسر نیست همین نیم ساعت را در خانه یا گوشه ای خلوت انجام دهید. امام محمد باقر(ع ) می فرمایند: »اذکرو هادم اللذات و منغص الشهوات و داعی الشتات …; به یاد آورید (مرگ را این ) درهم کوبنده لذات را و تیره کننده شهوات (و امیال نفسانی ) را و خواننده (و منادی ) جدایی ها را…«, (همان ج , 9 باب الموت , ر, 18844). تذکر اگر برای روزه گرفتن عذری دارید وقت ورزش را دو برابر کنید. 3- انجام واجبات . 4- مستحبات نشاط آور: فقط به مستحباتی بپردازید که نشاط آور و حال آور است از تحمیل بر نفس در خصوص مستحبات خودداری کنید زیرا طبق بعضی روایات با این تحمیل دل کور می گردد. (همان ج , 8 ر, 16659). این دستورات را دقیقا” عمل فرمایید تا از گناهان گذشته تبری بیشتر پیدا کنید و قلبتان با انس به معنویات روشن گردد اگر چنین شد اینجاست که قلب مانند کودک تازه تولد یافته پاک و منزه می گردد زیرا کودک آینه دلش زنگار سیاه ندارد آن کس هم که آینه قلبش با گناه زنگار گرفته با توبه و اعمال شوینده آن زنگار را پاک می کند و قلبش چون دل آن کودک پاک می گردد و هیچ استعبادی هم ندارد امام رضا(ع ) می فرمایند: »التائب من الذنب کمن لاذنب له ; توبه کننده از گناه به مانند کسی است که هیچ گناهی ندارد«, (همان , ج , 1 باب التوبه ر, 2116). با این کلام امام رضا(ع ) و دیگر معصومان (ع ) هیچ جای وسوسه نفس و شیطان نیست زیرا این شیطان است که آیه یائس می خواند. حتما” رجوع کنید به کتاب توبه , جناب حسین انصاریان , گناهان کبیره , آیت الله دستغیب .