در مقابل اخلاق بد همسرم چگونه رفتار کنم
پرسش : در مقابل همسرم که انسان بسیار پرتوقع ،بد دهن و رکی است چگونه رفتار کنم؟
پاسخ : قبل از هر چیز تصمیم صحیح شما را برای حل مشکل خود احسنت می گوییم چه این که بهترین تدبیر را اندیشیده اید و از برخورد عجولانه و مقابله به مثل با همسرتان اجتناب کرده اید طی کردن این مسیری که در پیش گرفته اید ولو در دستیابی به نتیجه ممکن است طول بکشد و شما طبعا باید وضعیت موجود را تحمل کنید ولی تصمیم شما عاقلانه و اساسی است. دانشجوی عزیز؛ همانطور که می دانید نهاد خانواده گرچه نهاد کوچکی است ولی به مراتب از سایر نهادها اهمیت بیشتری دارد و از پیچیدگی خاصی برخوردار است زیرا در روابط خانوادگی مهمترین عناصر این روابط را انسانها تشکیل می دهند و انسان موجود بسیار پیچیده ای است و از ویژگی های شخصیتی فراوانی مانند تفکر، احساس و هیجان و عواطف و… برخوردار است علاوه بر این تفاوت های فردی نیز بر این پیچیدگی می افزاید بنابراین زن و مردی که با هم ازدواج می کنند و نهاد خانواده را تشکیل می دهند برای استحکام این نهاد باید هم قبل از ازدواج و هم حین ازدواج و هم بعد از ازدواج شرایط و مسائلی را مراعات کنند تا کمترین اصطکاک و بیشترین همخوانی و هم گرایی را نسبت به یکدیگر داشته باشند. شما در این سؤال به سه مطلب اشاره کردید: پرتوقعی همسر، بد دهنی، رک بودن همسرتان. ما در مورد پرتوقعی و رک بودن همسرتان راهکاری ارائه نمی کنیم زیرا این دو مفهوم اگر تعریف عملیاتی نشود و دقیقا توضیح ندهید که او چه کارهایی انجام می دهد و چه انتظاراتی از شما دارد نمی توان پی برد که ایشان پرتوقع هستند یا رک هستند. اما این که فرموید ایشان بد دهن هستند واحتمالا حرف های زشت و ناروا و ناراحت کننده از او صادر می شود. این در واقع یک رفتار نامطلوب است که باید درمان شود. اصلاح هر رفتار نامطلوبی نیاز به طرح درمان دارد و در صورت عملی ساختن آن به تدریج این رفتار کاهش پیدا می کند تا انشاءالله به وضعیت مطلوب برسد. برای تغییر و اصلاح رفتار او نیاز به طرح درمان است. اما قبل از شروع طرح، شما به عنوان مؤثرترین فرد در این طرح مسائلی را باید مراعات کنید و الا نمی توان تغییری در رفتار او ایجاد کرد: 1. از درگیری لفظی با او اجتناب کنید. 2. هرگز با او مقابله به مثل نکنید وبد دهنی های او را جواب ندهید. 3. سعی کنید متانت خود را حفظ کنید و عفت کلام را کاملا رعایت کنید. 4. هر وقت بد دهنی کرد سکوت کنید. اما اگر با سکوت شما بیشتر عصبی می شود و بیشتر بد دهنی می کند سکوت نکنید بلکه با او صحبت کنید وبا آرامی کلامات مؤدبانه به کار ببرید و او را تحمل کنید. در مرحله بعد باید در بعد شناختی، اخلاقی و عاطفی او تغییراتی ایجاد کرد. در بعد شناختی راهکارهای زیر را عملی سازید: – در وقت هایی که با همدیگر خیلی خوب هستید با آرامش و زبان خوش به او بگویید شما جنبه های بسیار مثبتی دارید و حیف شماست که حرف های بد از دهانتان خارج شود. – احادیثی را از معصومین درباره بد دهنی و حرف های زشت برای او بیان کنید (به کتاب اصول کافی مراجعه کنید واز فهرست آن این احادیث را استخراج کنید). – نوارهای سخنرانی که درباره بد دهنی وعواقب آن هست تهیه کنید (مثل نوارهای آیت الله حسین مظاهری که بحث های خانواده را مطرح می کند. البته اگر اهل مطالعه است کتاب آن را تهیه کنید وبا هم مطالعه کنید). – کتاب آیین همسرداری از ابراهیم امینی کتاب مناسبی است، تهیه کنید و مطالعه نمایید. – به کتاب جامع السعادت مرحوم نراقی، بخش یک (که مربوط به همین مطالب است) مراجعه کنید. – در صورت امکان با خانواده هایی که از نظر اخلاقی و شخصیتی در سطح مطلوبی هستند رفت و آمد داشته باشید. – در صورتی که دوستان ناباب و بد دهان دارد سعی کنید ارتباط او را با آنها کمتر کنید. – اگر احساس می کنید راهکارهای فوق کمتر زمینه و عمل کردن به آنها وجود دارد به صورت غیر مستقیم عمل کنید. مثلا افرادی که می شناسید می توانند روی او تأثیر بگذارند شناسایی کنید و از طریق آنها نکات بالا را عملی سازید. – از تعریف کردن از مردان دیگر در مقابل او جدا خودداری کنید. اما از نظر عاطفی نکات زیر را رعایت کنید: 1. اگر با مشکلی مواجه می شود با او همدردی و همکاری کنید. 2. هنگامی که در وضعیت خوبی قرار دارد به او بگویید «من تو را خیلی دوست دارم». 3. اگر بیمار شد به خوبی از او پرستاری کنید و برخوردهای عاطفی و دلسوزانه با او داشته باشید. 4. هنگامی که خسته است از او درخواستی نکنید. 5. وقتی می خواهد از خانه خارج شود تا درب منزل او را همراهی کنید و با خوش رویی او را بدرقه کنید. 6. وقتی به خانه می آید خود را از نظر ظاهری آراسته کنید و به استقبال او بروید. 7. اگر مسأله ناراحت کننده ای قبل از آمدن او در خانه رخ داده است در بدو ورود آن را مطرح نکنید. 8. از کسانی که نسبت به آنها حساسیت دارد نزد او صحبت نکنید. 9. اگر میهمانی به خانه آورد با خوش برخوردی به خوبی از او پذیرایی کنید. 10. به کسانی که برای او مهم هستند احترام بگذارید. 11. از افرادی که به هر دلیلی از آنها بدش می آید صحبت نکنید. نکات و راهکارهایی که ارائه شد تا حد امکان عمل کنید و دفتری تهیه کنید بدون این که او متوجه شود به صورت علامت که کسی جز خودتان متوجه نشود واکنش های او را در مقابل هر کدام از این راهکارها علامت بزنید. در مقابل هر کدام از راهکارها مقاومت نشان داد یا واکنش مناسبی از خود بروز نداد آن راهکار را اعمال نکنید و هر کدام از راهکارها که جواب می دهد و با واکنش مثبت ایشان مواجه می شود را در زمان های بعد نیز در حد متعادل اعمال کنید. تا یک ماه این کار را انجام دهید سپس نتیجه آن را به ما گزارش کنید تا راهکارهای بیشتری را ارائه کنیم و راهکارهایی که اثر مطلوب ندارد تغییر دهیم و راهکارهای دیگری را جایگزین کنیم. مطمئن باشید اگر حوصله به خرج دهید و صبر و تحمل را سرلوحه رفتار خود قرار دهید به لطف خدا تغییرات اساسی در همسرتان می توانید ایجاد کنید و اولین کسی که از نتیجه آن بهره مند می شود خود شما هستید چه این که او همسر شماست، شریک زندگی و نزدیک ترین فرد به شماست و تغییر در رفتار او در کل زندگی شما تأثیر می گذارد به ویژه اگر بتوانید تا قبل از تولد فرزندتان یا فرزندانتان این رفتار نامطلوب را در او کاهش دهید یا به کلی از بین ببرید برای فرزندان شما نیز از نظر تربیتی بسیار مفید است.