مسائل جنسی و زنا از نظر اسلام

پاسخ : نخست باید اندکى به موضوع زنا بپردازیم تا افق بحث روشن‏تر گردد. در دلایل نفى زنا در اسلام مى‏توان به مواردى چون قطع نسل‏ها، از میان رفتن عفت و پاکدامنى، دوستى‏ها و عواطف، متزلزل شدن نهاد اجتماعى خانواده، تأثیرات شدید سوء جنسى بر بهداشت روانى و بهداشت جسمى، و بروز بیمارى‏هاى لاعلاجى همانند HIV ، که همگى از آثار زیانبار آمیزش‏هاى اشتراکى است، اشاره نمود. لیکن تمام سخن نباید در این موضوع خلاصه گردد که به کدامین دلیل شریعت اسلام زنا را ممنوع اعلام کرده است زیرا موضوع حرمت و ممنوعیت زنا تقریباً در تمامى ادیان، ملل و اقوام از دیر باز ممنوع و مورد نکوهش بوده است. V}(البحر الرائق، ابن نجیم مصرى، ج 5، ص 7؛ المبسوط، سرخسى، ج 24، ص 32.){V به طورى که برخى از دانشمندان نامى همانند ابوبکر کاشانى ممنوعیت زنا را یک فرایند عقلى دانسته است V}(بدایع الصنایع، ج 7، ص 177.){V گر چه در زمان جاهلیت زنا را بر دو قسم آشکار و پنهان تقسیم نموده، و نوع آشکار آن را ممنوع مى‏دانستند بر خلاف زناى پنهانى V}(المجموع، محى الدین نووى، ج 20، ص 4.){V. و حتى سازمان بهداشت جهانى بیمارى‏هاى آمیزشى STD یکى از شایعترین بیماریهاى جهان برشمرده که در بسیارى از کشورها امر دستیابى به سلامتى را دچار وقفه جدى نموده و عوارض اجتماعى و اقتصادى فراوانى در بر داشته است.V}(کنترل بیمارى مبتلا به بیمارى‏هاى آمیزشى، سازمان بهداشت جهانى 1991، سرى گزارش‏هاى تکنیکى، شماره 180.){V استیس Stisse در بررسى فلسفه هگل (که یک فلسفه انسانى نام گرفته) مى‏نویسد: «زناشویى اصلاً پیوندى اخلاقى و به خودى خود غایتى مطلق است زناشویى را نباید صرفاً تدبیرى براى لذت یا مصلحت فردى و ملاحظاتى دیگر از این گونه دانست. زناشویى در طبع ذاتى و اصلى خود وحدتى اخلاقى است و ارضاى غریزه جنسى فرع بر آن است…. زناشویى به عنوان یکى از تأسیسات اخلاقى، تجسم کلى است و به پاس این، بر تمایلات و آرزوها و هوسهاى فردى رجحان دارد».V}(فلسفه هگل، ج 3، فصل سوم، اخلاق اجتماعى، ص 571.){V و حتى گفته مى‏شود در باب دیه و کیفر فعل زنا در دین یهود نیز مقرراتى این چنین بیان گردیده بود: «اگر شخصى مجرد با یک فرد مؤنث زنا کند باید پنجاه مثقال نقره بپردازد و با او ازدواج کند. و اگر فردى با دختر قسیس (روحانى) زنا کند باید به موجب قانون یهودى به کمتر از دیه کیفر شود و دختر آتش زده شود.»V}(کتاب مقدس یهود، بخش 22، ص 28 و 29.){V گذشته از این که اقوام و ملل دیگر حتى پادشاهان مصرى و نیز بابلیان، آشوریان و پارس قدیم و هندى‏ها هم زنا را ممنوع دانسته و مرتکبین آن را کیفر مى‏کرده‏اند.V}(تاریخ تمدن، ویل دورانت، ج 13، ص 491.){V حتى در کشورهاى پیشرفته صنعتى و اروپایى نیز همواره روسپى‏ها (adultress) از اعتبارى اجتماعى برخوردار نیستند و همواره محافل مذهبى و کشیشان یا کلیسا مخالفت خود را با چنین اعمالى بیان داشته است. مگر پس از قرن هفدهم میلادى و پس از دوره رنسانس (renaissance)، که در عمل کلیسا از صحنه اجتماع کنار گذاشته شد. تا این جا آنچه را آورده‏ایم اشاره‏اى بود گذرا در باب حرمت زنا از گذشته‏هاى بسیار دور تا کنون. اما بیان دیدگاه اسلام در این زمینه نیازمند مقدمه ای است: بسیارى از عقود در جوامع بشرى جزو امور اعتبارى اند نه امور حقیقى. چه این امور اعتبارى از سوى حضرت حق (جل و على) وضع گردیده باشند چه از سوى کارگزاران حکومتى و یا قانونگزاران، همانند حصول طهارت در انجام وضو در شریعت اسلام، زیرا چنین طهارتى (گر چه ثمراتى معنوى و اخروى بر آن مرتکب باشد) چون از سوى شارع مقدس بیان گردیده، معتبر است. و این امور نیز از آن رو اعتبارى اند که چنانچه خداوند سبحان اراده مى‏فرموده مى‏توانست همه به لحاظ شکلى و هم به لحاظ ماهوى به گونه‏اى دیگر و با آثارى دیگر آن را تشریع نماید. بنابر این عقد نکاح نیز جزوى از این امور اعتبارى اند. یعنى شارع مقدس مى‏توانست بدون امر به اظهار کلماتى که دال بر علقه زوجیت میان زوج و زوجه دارد، زوجیت میان آن دو را معتبر شمارد. همان گونه که مى‏توانست با کلماتى دیگر (غیر از آنچه که امروزه در شریعت معمول است) این علقه زوجیت را معتبر بدارد. به عبارت دیگر مى‏توان گفت که «زنا» ارتباطى است بین زن و مرد بیگانه بدون اعتبار علقه زوجیت مشروع؛ و متقابلاً «ازدواج» ارتباط زناشویى است با اعتبار علقه زوجیت مشروع. از این رو تفاوتى میان زوجین در عقد نکاح به امر شارع مقدس و زوجین در نکاح، با نهى شارع مقدس، وجود ندارد، مگر رعایت نشدن امر اعتبارى اظهار عقد نکاح، در نکاح با نهى شارع مقدس. البته همانطور که در فلسفه حقوق اسلامى تبیین گردیده است این قوانین و مقررات اعتبارى صرف نیستند بلکه مبتنى بر یک سرى مصالح و مفاسد واقعى هستند، یعنى به دلیل آثار و نتایج مفید یا زیان بار رفتارها و کارها این اعتبارات تشریع مى‏گردد و چون در اعتبار مشروع شرایطى ملحوظ نظر شارع مقدس قرار گرفته است (همانند نداشتن شوهر، مراعات کردن عده و جز اینها) پس در زنا آثار سویى بر فرد و جامعه یا خانواده مترتب مى‏گردد که حکمت بارى تعالى باوضع شرایطى ویژه چنین آثار سویى را (که در مقدمه بدان اشاره کرده‏ایم) دفع و آن را ممنوع نموده است. بنابراین قطعاً اگر کسى بخواهد به امر شریعت گردن نهد نمى‏تواند هر فرد مؤنثى را با وجود هر شرایطى، به زوجیت برگزیند نتیجتاً آن آسیب‏هاى روحى، جسمى و اجتماعى یاد شده دامنگیر آنان نخواهد شد. و به همین دلیل یا این دلایل است که اسلام بر ازدواج تأکید فراوان کرده است. پیامبر اکرم(ص) آن را سنت خود می داند و می فرماید هر کس از این سنت روی گردان باشد و به آن عمل نکند از امت من نخواهد بود «النکاح سنتی فمن رغب عن سنتی فلیس منی» و یا در جای دیگر در باب اهمیت ازدواج و تشکیل خانواده، ازدواج و تشکیل خانواده را بهترین ساختمان و محبوب ترین بنا در اسلام معرفی می فرمایند. اسلام هم سرکوب غریزه جنسی را محکوم می کند و هم بی بند و باری را زشت و ناپسند می داند. در مقابل افراد و افکاری که رهبانیت و اجتناب از ازدواج را راه و رسم خود معرفی می کنند و عزلت و گوشه گیری را روش رشد معنوی خود می دانند، موضع منفی می گیرد و می فرماید در اسلام رهبانیت به آن معنی وجود ندارد و نباید این نیاز طبیعی به ودیعه گذاشته شده در درون انسان را کاملا و به طور کلی سرکوب و خاموش کرد و در واقع نوعی مبارزه و مقابله با تکوین و نوع آفرینش انسان می داند و بنابراین آن را نفی می کند و همچنین رها گذاشتن این غریزه یا به شکل اشتراکی (در قالب عمل زنا و…) برخورد کردن با آن را محکوم و نفی می کند و در نتیجه بهترین راه را راه میانه یعنی ارضا و تأمین این نیاز درونی به شکل متعادل و صحیح و عاقلانه معرفی می کند یعنی همان ازدواج رسمی و با رعایت اصول و قوانین خاص خود. افراط و تفریط هر دو باطل و ناصحیح است و نشانه جهل و غفلت است. در پایان مناسب می بینیم سخن علامه جعفری را در پاسخ به پرسش یکی از دانشمندان غرب که چرا اسلام این همه روی مسأله ازدواج تأکید کرده برای شما بازگو کنیم. ایشان می فرمایند: «چون پای انسان در میان است و در پرتو ازدواج می خواهد انسان پا به عرصه وجود بگذارد به همین دلیل تأکید زیادی بر مسأله ازدواج و چگونگی انجام آن داشته و دارد».