فلسفه صله رحم چیست و چرا صله رحم واجب است

پاسخ : مقصود از صله رحم که اسلام فرموده آن است که انسان از حال خویشان مطلع باشد و اگر مشکلى دارند در حد توان حل کند و لازمه این کار این نیست که حتما به خانه افراد بروند، بلکه اگر به وسیله تلفن و نامه و امثال ذلک هم از حال آنها با خبر شوند کافى است، لذا در حدیثى نقل شده که H}«صلوا ارحامکم ولو بالسلام»؛ {H صله رحم کنید و لو با یک سلام کردن تنها باشد». بنابراین باید سعى کرد از حال هم مطلع و صله رحم را و لو در همین حدى که گفته شد حتما انجام دهند و در صورت امکان به مناسبت های مختلف هدیه ای هر چند از نظر مالی کم ارزش تهیه نموده و هنگام دید و بازدید تقدیم نمود تا از طریق آن جلب محبت انجام گیرد. در روایات اسلامی آمده است که حق رحم را هیچ چیزی قطع نمی کند (امام صادق(ع): H}«حق الرحم لایقطعه شیی»{H) ؛ V}(بحار، ج 74، ص 131){V. و همچنین آمده است که قطع رحم، باعث مرگ زود هنگام می شود و به عکس صله رحم، اجل آدمی را به تأخیر می اندازد و موجب طول عمر انسان می شود. امام صادق(ع) در این زمینه فرمودند: یکی از گناهانی که باعث مرگ زود هنگام می شود، قطع رحم است H}«الذنوب التی تعجل الفناء قطیعه الرحم»{H ؛ V}(بحار، ج 74، ص 94){V و امام باقر(ع) فرمودند: «صله ارحام، اعمال را پاکیزه می کند و اموال را فراوانی می بخشد و بلا را دفع می کند و اجل را به فراموشی می اندازد.» V}(بحار، ج 74، ص 111){V نکته دیگر این که گاهی رفت و آمدها ممکن است زود به زود انجام می گیرد آن هم زمان حضور در منزل فامیل طولانی می شود و یا با برخی تشریفات و خرج های غیر ضروری صورت می گیرد و نه تنها باعث شادی و خرسندی نمی شود بلکه باعث تحمیل هزینه هایی که برای آنها غیر قابل تحمل است می شود، بنابراین اگر رعایت حال افراد شود و به حداقل دید و بازدید کوتاه مدت و با فاصله زمانی بیشتر و بدون تشریفات و با ارائه هدیه ای (هر چند اندک) اکتفا شود، دیگران نیز علاقه مند می شوند و احساس راحتی می کنند. نکته دیگر آن که فلسفه صله رحم در واقع همان زنده نگهداشتن روح مودت و دوستی و انسجام اخلاقی اجتماعی که یک نیاز اساسی است باز می گردد که در این میان خویشان و اقوام در اولویت این توجه و دوستی قرار دارند و به عبارت دیگر «صله رحم» در حقیقت برای خوشبینی و تقویت روح خیر خواهی در انسان نسبت به خویشان است که طبعا کدورت و سؤظن و کبر و کینه ها را نوعا در بستر بی ارتباطی و فاصله با دیگران به ویژه اقوام پدید می آید. از بین می برد. علاوه بر آن؛ صله رحم؛ سبب شادی روانی و نشاط اخلاقی آدمی را فراهم می سازد که از نظر روانشناسی مهم ارزیابی می شود : افزون بر آن لزوم صله رحم در اسلام ؛ نوعی پاسخ به حقوق اقوام مخصوصا پدر و مادر و برادر و خواهر و … است که در زندگی و پیشرفت ما نقش ایفا کرده اند.