آیا قبل از اسلام غسل جنابت در میان اعراب بوده است
پرسش : آیا به گفته دکتر شریعتی غسل جنابت در زمان قبل از اسلام نیز بین عربها بوده و فرهنگ بوده یا نه؟
پاسخ : چند نکته شایان توجه است: 1. با جستجویی که انجام شد، متاسفانه به مطلب قطعی در این باره در کتاب های دکتر شریعتی، دست نیافتیم، هر چند در برخی نوشته ها چنین مطلبی از ایشان نقل شده، اما مستند نیست. 2. وجود چنین عملی مانند نماز، حج و … پیش از اسلام ، امری غریب نیست، زیرا اسلام در مقابل آداب و رسوم جاری در دوران جاهلیت چند نوع برخورد داشته است: برخی آداب را به شدت طرد کرده است: مانند شراب خواری و .. .برخی آداب و رسوم عرضی را با قیودی امضا کرده است مانند تجارت بدون ربا. برخی از آداب را که از جمله تشریعات شرعی از ادیان پیشین بوده ، مانند روزه، حج، نماز و … با دادن تغییراتی تآیید کرده است. خلاصه اینکه: خواننده محترم توجه دارند که این طور نیست که تمام احکام اسلامی جدید باشد بلکه در همه شرایع پیشین، سنت الهی چنین بوده که بسیاری از احکام شریعت سابق حفظ می شد، برخی تحریفات اصلاح و برخی از احکام دیگر تغییر می یافت و حکم جدید نازل می شد و حتی بسیاری از عرفیات بین مردم که با فطرت و عقل سلیم منافات نداشته امضا و تأیید می شد. پس منطقی است که احکام جنابت از شرایع پیشین بوده باشد و در بین عربها رایج بوده باشد. همچنان که براساس روایات باید این عمل از باقیمانده شریعت حضرت ابراهیم(ع) در بین اعراب بوده است. در برخی از منابع تاریخی به این مطلب اشاره شده که برخی از احکام شریعت حضرت ابراهیم(ع) یعنی حنیفیت تا پیش از بعثت رسول خدا(ص) باقیمانده بود اما در آنها نیز تغییراتی ایجاد شده بود. اعمالی از قبیل غسل جنابت، حج، ختنه، کفن و دفن مردگان و… در بین آنها بوده است V}(تاریخ اسلام، مهدی پیشوایی، نشر معارف، ص 80). {V به این روایت توجه کنید: ابی بصیر از امام باقر(ع) روایت می کند که فرمود: «سرپرستی خانه خدا و اقامه حج و امور دینی مردم بین فرزندان اسماعیل(ع) از نسلی به نسل دیگر می رسید و آنان تا زمان عدنان بر این عنوان بودند پس از مدتی طولانی دلهاشان سخت شد و فاسد شدند ودر دین مسایل جدیدی وارد کردند… و هنوز بسیاری از مناسک حنیفیت در میانشان باقی بود مانند حرمت دختران و مادران و حج و تلبیه و غسل جنابت و…» V}(بحارالانوار، مجلسی، ج 15، ص 170). {V از امام صادق(ع) هم روایت شده که اعراب قبل از اسلام غسل جنابت داشتند و این از آثار دین حنیف بود V} (بحارالانوار، ج 10، ص 180).{V