امتیازات اقلیت های دینی غیر مسلمان در ایران

پاسخ : اقلیت های دینی غیر مسلمان در نظام جمهوری اسلامی از امتیازات بسیاری بر خوردارند: T}الف – امتیازات : {T نظام جمهوری اسلامی ایران، با الهام از آموزه ها و تعالیم حیات بخش اسلام اهمیت و جایگاه ویژه ای در احترام و رعایت حقوق اقلیت های مذهبی قائل بوده و این مهم با مراجعه به اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و سایر قوانین عادی و عملکردها و اقدامات نظام اسلامی بعد از پیروزی انقلاب، در قبال این دسته از هموطنانمان به خوبی قابل اثبات است: 1. براساس اصل سیزدهم قانون اساسی اقلیت های دینی (زرتشتی، کلیمی و مسیحی) به رسمیت شناخته شده اند که در حدود قانون در انجام مراسم دینی خود آزادند ودر احوال شخصیه و تعلیمات دینی بر طبق آیین خود عمل می کنند. «قولوا آمنا بالله و ما انزل الینا و… و ما اوتی موسی و عیسی و ما اوتی النبیون من ربهم لانفرق بین احد منهم و نحن له مسلمون»V} (بقره، آیه 136).{V 2. اقلیت های دینی در برگزاری مراسم و مناسک مذهبی خود آزاد بوده و نظام اسلامی چنین حقی را کاملا برای آنان محترم می شمارد و آنان می توانند به صورت کاملا آزاد در معابد رسمی خود (کلیسا، کنیسه و…) به انجام مراسم دینی خود بپردازند. 3. در احوال شخصیه و تعلیمات دینی بر طبق آیین خود عمل می کنند. 4. براساس اصل 26 حق تشکل دارند: «… انجمن های … اقلیت های دینی شناخته شده آزادند، مشروط به این که اصول استقلال، آزادی، وحدت ملی، موازین اسلامی و اساسی جمهوری اسلامی را نقض نکند…» به موجب ماده 4 قانون فعالیت احزاب مصوب 7/6/1360 «انجمن اقلیت های دینی موضوع اصل 13 قانون اساسی تشکیلاتی است که مرکب از اعضای داوطلب همان اقلیت دینی که هدف آن حل مشکلات و بررسی مسائل دینی، فرهنگی، اجتماعی و رفاهی ویژه آن اقلیت باشد. 5. حق نمایندگی مجلس شورای اسلامی بر اساس اصل 64 قانون اساسی و شرکت در تمام انتخابات اعم از شوراها، ریاست جمهوری، همه پرسی، خبرگان رهبری و… 6. براساس اصل تساوی عموم در مقابل قانون (اصل 3 و 14) و تساوی و برخورداری همه افراد ملت از حقوق مساوی در تمام زمینه ها (اصول 19 و 20) آنان در زمره افراد ملت از این حقوق برخوردار خواهند بود V} (حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، سید محمد هاشمی، ج 1، ص 186، سال 1378).{V 7. در پیرو این اصول و با الهام از ارزش ها و تعالیم اسلامی بهترین حسن سلوک و حسن رفتار و همزیستی مسالمت آمیز را با پیروان اقلیت های دینی داشته است و این واقعیتی است که اکثریت این هموطنان که به طور منصفانه واقعیات را در نظر می گیرند و گروه های بازدید کننده از ایران، بدان اذعان دارند، به عنوان نمونه در زمانی که ایالات متحده آمریکا، اتهام نقض حقوق یهودیان و نحوه غیرقانونی محاکمه آنها را بر ایران وارد می نمود، خاخام های یهودی وابسته به گروه «نتوریاکارتا» که در آمریکا مستقر هستند، پس از بازدید دو هفته ای خود از ایران در بازگشت به نیویورک در یک کنفرانس خبری از مقامات ایران به خاطر میهمان نوازی از جامعه یهودیان ایران تشکر و تأکید کردند که در دیدار با اقشار مختلف، جامعه یهودیان آمریکا از نزدیک شاهد بوده اند که یهودیان ایران نسبت به یهودیان سایر کشورها از وضع بهتری برخوردار هستند و جو سازی رسانه های درباره وضع یهودیان ایران، بی مورد و سیاسی می باشد V}(چالش های ایران و آمریکا، حمید عبادی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1381، ص 188). {V و این در حالی است که سایر مسلمانان جهان که در کشورهای مسیحی نشین و… زندگی می کنند نه تنها از حقوق اجتماعی یکسان با سایر شهروندان آن کشورها برخوردار نبوده، هیچ حق نماینده داشتن در مجالس قانونگذاری و… را ندارند، بلکه معمولا مورد خشونت و آزار واقع شده و حتی از انجام تعالیم مذهبی خویش نیز ممنوع می باشند، مانند قضیه حجاب در فرانسه و یا اعمال خشونت شدید نسبت به مسلمانان در آمریکا و… . 8. در مورد مسیحیان و کلیساهای انان نیز باید گفت اگر بخواهید آمار کلیساهای ایران را نسبت به مساجد مسلمانان در فرانسه تصدیق می نمایید که مسیحیان ایران علی رغم تعداد بسیار اندکی که دارند در مقابل مسلمانان فرانسه که جمعیت عظیمی را تشکیل می دهند از اماکن مذهبی بسیار بیشتری برخوردارند، و حتی به مراتب بیشتر از عدد 50 و بالاتر از آن می شود. T}ب – محدودیت ها:{T وجود برخی محدودیت های ظاهری برای اقلیت های دینی غیر مسلمان ناشی از دلایل منطقی و دینی می باشد زیرا: اولا، باید توجه به رسمیت دین اسلام و مذهب شیعه براساس خواست و اراده اکثریت قاطع کشور، طبعا اقلیت های دینی کشور، در امور سیاسی و اجتماعی خود ناگزیر به تبعیت از این رسمیت و انصراف از قسمتی از آیین خویش می باشند V} (سید محمد هاشمی، همان، ص 174).{V و این امری کاملا منطقی است و نمی شود انتظاری غیر از این داشت. ثانیا، همان گونه که می دانیم سکونت اقلیت های دینی غیر مسلمان در دارالاسلام و کشورهای اسلامی، تابع عقد قرارداد ذمه می باشد که براساس آن اقلیت های دینی غیر مسلمان در چارچوب رعایت شرایط و مقررات خاصی که البته در مقابل آن تعهدات و امتیازات بیشماری برای آنان از طرف دولت اسلامی وجود دارد می توانند در کشورهای مسلمان زندگی مسالمت آمیز و دوستانه ای داشته و از حسن همجواری و معاشرت با مسلمانان برخوردار باشند V} (ر.ک: فقه سیاسی، حقوق تعهدات بین الملل و دیپلماسی در اسلام، عمید زنجانی، نشر سمت، 1379، ص 88 به بعد).{V بررسی تاریخی وضعیت اقلیت های دینی که در کشورهای اسلامی زندگی می کرده اند، بیانگر کمال آسایش، امنیت و رضایت آنان از حکومت های اسلامی است تا جایی که عده زیادی از این اقلیت ها به رغم آزادی ها و زندگی قابل قبول که داشتند و هیچ گونه اجباری برای آنان نبود، به مرور زمان مسلمان شدند از این رو در تاریخ اسلام به کمتر موردی برمی خوریم که اقلیت های دینی برای احقاق حقوق و آزادی های خود دسته به مبارزه و قیام و درگیری های منظم زده باشند. ثالثا، معابد و اماکن مقدسه اهل کتاب مورد احترام مسلمین است و قرآن مجید یکی از زمینه های جهاد علیه اشرار را حفظ همه اماکنی می داند که پیروان ادیان توحیدی به عبادت می پردازند و نام مبارک خداوند را بر زبان می آورند: «… ولو لا دفع الله الناس بعضهم ببعض لهدمت صوامع و بیع و صلوات و مساجد یذکر فیها اسم الله» V}(حج، آیه 40). {V بر این اساس حفظ امنیت و مصونیت همه جانبه معابد و اموال و موقوفات آنان از مسؤولیت ها و وظایف مسلمین است. اما مسائلی نظیر ایجاد معابد نوبنیاد منوط به نوع سرزمین و توافقی است که در متن قرارداد ذمه منظور شده است. توضیح آن که: فقها سرزمین هایی را که در قلمرو حکومت اسلامی است به سه دسته تقسیم کرده اند: 1. سرزمین ها و شهرهایی که مسلمانان مستقیما آن را آباد کرده اند هرگاه اقلیت ها در این گونه سرزمین ها و شهرها اقامت گزینند، نمی توانند کلیسا و دیر و کنشت و معبدی ایجاد نمایند زیرا این آبادی ها متعلق به مسلمین است و اقلیت ها حقی نسبت بدان ندارند و مسلمانان نیز نمی توانند به آنها چنین حقی را بدهند چنانکه مرحوم علامه حلی می گوید: «هرگاه با مسلمین در این باره مصالحه و قراردادی امضا گردد، بی اعتبار خواهد بود» V})تذکره الفقهاء، ج 1، ص 446). {V و مرحوم شیخ طوسی در المبسوط با صراحت بیشتری چنین می گوید: «پیشوای مسلمین نمی تواند اجازه دهد تا اهل ذمه در سرزمین های مزبور به ایجاد کنشت یا کلیسا یا دیری یا مرکزی برای عباداتشان اقدام نمایند و هرگاه چنین معاهده ای صورت بگیرد، قرارداد باطل خواهد بود» و این حکم در مورد سرزمین هایی که اهالی آن اسلام بیاورند نیز صادق است V}(همان). {V 2. بلاد و سرزمین هایی که اهالی آن در جنگ با مسلمین شرکت نموده و پس از پیروزی مسلمین با اجبار (عنوه) به تصرف و اشغال مجاهدان مسلمان درآمده باشد. از آنجا که بر طبق قانون جهاد، این گونه سرزمین ها متعلق به عموم مسلمین است، گروه های سه گانه مذهبی نمی توانند در این سرزمین ها کلیسا یا معبد دیگری را بنا نهند ولی کلیسا و معابدی که به هنگام تصرف این شهرها و آبادی ها به جای مانده به مقتضای قرارداد ذمه همچنان به حال خود باقی مانده، از امنیت و مصونیت کامل برخوردار خواهد بود. 3. هرگاه پیش از درگیری، مردم کشور یا شهر یا ساکنان سرزمینی با مسلمین قرارداد صلح امضا کنند و بر طبق قرارداد مزبور اراضی به اهالی آن واگذار شود، به طوری که متعهدان تنها به پرداخت مالیات مؤظف شوند در این صورت اهالی و سکنه این سرزمین ها نه تنها حق ابقای عبادتگاه های موجود را خواهند داشت بلکه می توانند آزادانه اقدام به احداث کلیساها ومعابد جدید نیز بنمایند. در هر صورت درباره حق تجدید و احداث معابد و کلیسا در شهرها و سرزمین های اسلامی باید علاوه بر نوع سرزمین، شرایط و مواد صریح قرارداد صلح و عقد ذمه را در نظر گرفت و در صورتی که توافقی در این زمینه بین پیشوای صلاحیت دار مسلمین و متحدان متعهد انجام بگیرد، مانعی در احداث معابد جدید از طرف گروه های سه گانه متعهد نخواهد بود. ممکن است طرفین معاهده بر منع اقدام مزبور توافق نمایند، در این صورت هرگونه اقدامی در این زمینه محکوم خواهد بود V} (مسلمان، به نقل از عمید زنجانی، پیشین، ص 160).{V رابعا، با توجه به مطالب گفته شده، پاسخ آخرین قسمت سؤال درباره پوشش زنان اهل کتاب در مجامع عمومی مسلمانان مشخص می شود که از یک سو در سرزمین اسلامی زندگی می کنند واز کلیه امکانات، حقوق مادی و معنوی، امنیت و… برخوردارند از این رو موظفند که مانند همگان به قوانین آن احترام بگذارند و از سوی دیگر هیچ محدودیتی در حریم خصوصی آنان وجود ندارد که هرگونه می خواهند براساس آیین و کیش خود عمل نمایند، اما انتقال این گونه مسائل به حوزه اجتماعی جامعه اسلامی در واقع توطئه و توهین به مقدسات و ارزش های اسلامی بوده که براساس قرارداد ذمه متعهد به پرهیز از آن می باشند. آخرین نکته این که بی حجابی حتی در آیین حضرت مسیح(ع)، نوعی انحراف است که مسیحیت واقعی آن را بر نمی تابد و حتی سنگین تر از اسلام می باشد و از این رو در این زمینه هیچ فرقی بین زنان مسلمان و زنان اهل کتاب نیست، بنابراین رعایت پوشش در اسلام به هیچ وجه مذهب ستیزی نیست اما ممنوعیت حجاب در فرانسه مذهب ستیزی می باشد.