فلسفه نماز آیات

پاسخ : فلسفه و حکمت نماز آیات، تنها ترسیدن و وحشت از برخی پدیده ها نیست. برای پدیده هایی مانند کسوف و خسوف نماز آیات واجب شده است، در عین حال که مردم به طور معمول از آنها وحشت و ترسی ندارند یا حتی نماز هنگام زلزله مانند بادهای سیاه، مقید به ترس نیست. بنابراین، حکمت نماز آیات هر چند در برخی موارد شاید ترس مردم باشد که به واسطه نماز آیات به آرامش و امنیت خاطر برسند «الا بذکر الله تطمئن القلوب» V}(رعد، آیه 28). {V اما حکمت های دیگری نیز دارد. از مجموعه روایاتی که درباره نماز آیات آمده است برداشت می شود که بروز این پدیده ها که معمولا غیر عادی و خارج از روند زندگی، انسان ها است، موقعیتی مناسب برای رو آوردن به خداوند و به یاد آوردن علت واقعی همه چیزها است. لذا در این لحظه ها شایسته و لازم است که ایمان قلبی خود را در قالب عمل ریخته و با خواندن یکی از بهترین ذکرهای خدای متعال؛ یعنی نماز و نهادن پیشانی به آستان قدس پروردگار جهان، عقیده و اعتراف باطنی خود را ابراز نماییم. در روایتی پیامبر اکرم(ص) می فرمایند: «خورشید و ماه به خاطر مرگ یا زندگی کسی کسوف و خسوف نمی شوند. این دو از نشانه های خداوند متعال می باشند، هنگامی که خسوف و کسوف را مشاهده کردید برای نماز خواندن به مساجد بروید» V}(وسایل الشیعه، ج 7، ص 492). {V در روایت دیگری آمده است: «پدیده های زلزله، کسوف، خسوف و بادهای ترسناک از نشانه های قیامت است. پس هنگامی که یکی از این پدیده ها رخ داد، قیامت را به یاد آورید و به مساجد آیید و در پیشگاه الهی تضرع نمایید». افزون بر آن، نماز آیات مانعی برای پناه بردن برخی مردم به یک سلسله امور خرافی است. اسلام، با واجب کردن نماز آیات، به هنگام این پدیده ها مردم را از توجه به اوهام و خرافات بازداشته و افکار آنان را به نقطه ای که سرچشمه تمام حوادث گیتی است متوجه ساخته است، همچنان که حضرت ابراهیم از افول ماه و خورشید، توحید را نتیجه گرفت و فرمود: «انی وجهت وجهی للذی فطر السموات والارض حنیفا و ما انا من المشرکین» V}(انعام، آیه 79). {V در واقع شاید نام گذاری نماز آیات (نماز نشانه ها) به همین دلیل باشد که انسان با این نماز این پدیده ها را نشانه ای از قدرت، عظمت و مالکیت خداوند برای همه چیز بداند.