دور کردن بخل و حسادت

پاسخ : براى جلوگیرى و یا مبارزه با بخل ابتدا باید علل آن را شناخت پس به مقتضاى هر یک از آن علل چاره مناسبى اندیشید: T}الف) علل بخل:{T 1- حرص و حب دنیا. 2- عدم توکل بر خدا و غفلت از اینکه همه هستى از آن اوست و آنچه در اختیار آدمى نهاده امتحان و آزمایشى بیش نیست تا چه کسى با آن راه سعادت برگزیند و چه کسى بدان وابسته گردد و خود را به خاک هلاکت افکند. 3- غفلت از مرگ و نیازهاى اخروى انسان. T}ب ) راه درمان:{T 1- توجه به مفاسد و زیان‏هاى دنیوى و اخروى بخل از جمله اینکه از پیامبر اکرم(ص) منقول است: «بخیل دور است از خدا، دور است ازمردم، دور است از بهشت و به آتش جهنم نزدیک است». V}(جامع السعادات ج 2 ص 10){V 2- بیرون راندن حب دنیا از نفس. 3- توکل بر خدا و اطمینان به این که تنها خداست که در هر حال دستگیر انسان است و جز او در مشکلات کارگشایى نیست. 4- یاد مرگ و احوال پس از آن و توجه به این که انسان با آنچه در دست دارد تا زنده است باید ذخیره‏اى براى آخرت خود بیندوزد و باسرمایه‏هاى این جهانى حیات ابدى خویش را آباد سازد: P}برگ عیشى به گور خویش فرست {E}کسى نیارد زپس تو پیش فرست{P 5- توجه به آثار نیکوى سخاوت چنان چه از پیامبر اکرم(ص) نقل گردیده: «سخاوت درختى اندر بهشت است که شاخه‏هایى در دنیا دارد وهر کس بر آن شاخه‏ها چنگ زند وارد بهشت خواهد شد» V}(جامع السعادات ج 2 ص 111){V 6- عمل بر خلاف بخل یعنى کسى که گرفتار این صفت ناپسند است لازم است با تکلف هم که شده در موارد مختلف اقدام به بذل وبخشش کند و بدین‏گونه با بخل درونى خویش مبارزه کند تا کم کم ریشه بخل در او خشکیده و سخى‏الطبع گردد. اما در مورد حسادت قبل از بیان راه کارهاى عملى براى حلّ این مشکل به ذکر چند نکته مى‏پردازیم: براى بیرون راندن صفات رذیله‏اى همچون حسادت و نظایر آن ـ به خصوص وقتى در وجود فرد ریشه دوانده است ـ علاوه بر شناخت و اراده جدى، صبر و مقاومت در برابر مشکلات و سختى‏هاى درمان نیز ضرورت دارد. انتظار نداشته باشید یک شبه به موفقیت نائل آیید. پیروزى نیازمند گذر زمان است و به تدریج به دست مى‏آید. نباید در راه مبارزه با این صفت به سستى و خستگى و ناامیدى دچار شوید. ریشه اصلى حسادت ضعف فکرى در نحوه تحلیل امور و بدبینى است؛ یعنى فرد با نگاهى غیر متقن به نظام هستى و خداى متعال، به انکار وسعت فضل و رحمت الهى مى‏پردازد و فکر مى‏کند خداوند متعال او را دوست نداشته است. همان‏طور که در آموزه‏هاى دین ما آمدهاست، براى جبران ضعف شناختى حسود راه‏هاى متعددى وجود دارد. بخشى از این راه‏ها عبارت است از: T}الف) توجّه به گستردگى و فراوانى نعمت‏هاى الهى:{T اگر حسود به فراوانى نعمت‏هاى الهی توجه کند و به نا محدود بودن آن ایمان آورد، بدبینى‏اش به خوش‏بینى تبدیل خواهد شد؛ زمینه قناعت ورضایت به آنچه در اختیار او است، فراهم مى‏آید و از حسادت به نعمت‏هایى که در دست دیگران است، باز مى‏ماند بنابراین، توصیه مى‏شوددرباره نعمت‏هاى بیکران الهى مطالعه و بیش‏تر دقّت کنید تا به باورى صحیح و شناختى عمیق دست یابید. T}ب) توجه به کمال نبودن امکانات مادّى:{T اگر حسود به این باور دست یابد که صرف داشتن امکانات مادى کمال نیست و نمى‏تواند انسان را به خوشبختى و سعادت حقیقى برساند، در رفع این صفت زشت مؤثر است.توجّه داشته باشید بدون امکانات رفاهى و مادّى فراوان نیز مى‏توان به کمال رسید. در پرتو بردبارى و تحمل محرومیت‏هاى مادّى مى‏توان به مقامات معنوى و حتى مادى دست یافت. T}ج) توجّه به موقعیت و امکانات موجود:{T اگر حسود به آنچه هم اکنون در دست دارد بیندیشد و با خود محاسبه کند چه نعمت‏هاى زیادى دارم. اگر فلان نعمت را ندارم، در عوض از موقعیت‏هاى ارزشمند و توانایى‏ها واستعدادهاى دیگر بهره مى‏برم و مى‏توانم در پرتو تلاش به نعمت‏هاى دیگرى دسترسى پیدا کنم، به تدریج ریشه حسادت در درونش مى‏خشکد. بنابراین، توصیه مى‏شود درباره توانمندى‏ها و شرایط و موقعیت‏هاى بالفعل خود بیش‏تر بیندیشید. تصویرى مثبت از خود داشته باشید و با تکیه بر آن به سوى اهداف حرکت کنید. T}د) توجّه به زیان‏هاى حسادت:{T زیان‏هاى جسمى و روانى حسادت را مى‏شناسید و با توجّه به آن به سوى درمان گام برداشته‏اید. بنابراین، امید است با توجّه به این‏که نخستین ضربه حسادت بر روان و جسم حسود فرود مى‏آید،در زیان‏هاى این بیمارى بیش‏تر بیندیشید و با این روش در تضعیف فزون‏تر آن توفیق یابید. اکنون، با توجه به نکات و مطالب فوق، توجه شما را به راهکارهاى عملى زیر جلب مى‏کنیم: 1 تمرین کنید به حسادت خود ترتیب اثر ندهید؛ مثلاً به جاى این‏که از دیگرى بدگویى کنید، آگاهانه و با توجه کامل از او تعریف کنید. به جای این‏ که در برابر فردى تکبر ورزید، در برابرش متواضعانه رفتار کنید و به او احترام بگذارید. 2 رابطه عاطفى خود را با فرد مورد حسادت خود بیش‏تر کنید، به او محبت ورزید و در حلّ مشکلات یارى‏اش کنید. بدین وسیله زمینه روانى مناسبى بین او و شما پدید مى‏آید و زمینه دوستى شما بیش‏تر فراهم مى‏شود. 3 در برابر بدگویى‏هاى دیگران درباره فرد مورد حسادت مقاومت کنید و اجازه ندهید دیگران درباره افراد به بدگویى و بدبینى روى آورند.بدین وسیله زمینه بروز حسادت و نگرش منفى به دیگران در ذهن از میان خواهد رفت.