معنای ترس از خدا چیست؟

پاسخ : 1- ابتدا باید توجه کنیم که معناى ترس از خدا چیست؟ ترس از خدا به معناى ترس از مسؤولیت‏هایى است که انسان در برابر او دارد. ترس از این که در اداى رسالت و وظیفه خویش کوتاهى کند و به خوبى انجام وظیفه نکند و به عبارتى ترس از گناهان خود است. حضرت على(ع) در این زمینه مى‏فرماید: H}«ولا یخافنّ الا ذنبه{H؛ هیچ یک از شماترس نداشته باشد مگر از گناه خویش» V}(نهج‏البلاغه، کلمه 82){V. 2- سرچشمه‏هاى ترس از خدا چیست؟ ترس از خدا سرچشمه‏هاى مختلفى دارد به قرار ذیل: الف) همان اعمال ناپاک و افکار آلوده سبب ترس مى‏گردد. ب ) مقربان به خاطر قرب به ذات پاکش کمترین ترک اولى و غفلت مایه وحشت آنها مى‏شود V}(این دو مورد را خوف از تقصیر گویند){V. ج ) گاه مقربان هنگامى که به تصور آن ذات نامحدود و بى‏پایان را مى‏کنند و در مقابل به قصور ذاتى خود نظر کرده و حالت خوف به آنها دست مى‏دهد (خوف از قصور) خداوند در این زمینه مى‏فرماید: A}«الذین اذا ذکراللّه‏ وجلت قلوبهم{A؛ آنها کسانى هستند که وقتى نام خدا برده مى‏شود دلهایشان مملو از خوف پروردگار مى‏گردد»، V}(حج، آیه 36){V. بنا بر آنچه بیان شد می توان به برخی از راه های افزایش «ترس از خدا» را چنین بیان کرد: 1- هر روز پس از اتمام فعالیت های عادی و قبل از رفتن به بستر و خوابیدن، افکار و اعمال روزانه خودرا محاسبه کنیم و اعمال ناصحیح و گناه آلود و لغزش های خود را بررسی کرده و به خود متذکر شویم و زشتی آن را برای خود مجسم نماییم. 2- هر چه بیشتر درباره انواع گناهانی که از انسان می تواند صادر شود، مطالعه نماییم و پیامدهای منفی، عوارض سوء دنیوی و عقاب های اخروی آن را از نگاه روایات و آیات قرآن مورد توجه قرار دهیم تا زشتی و قبح گناه و لغزش ها در ذهنمان بیشتر جایگزین شود. 3- درباره عظمت و بزرگی خداوند بیش از گذشته مطالعه و تفکر کنیم. زیرا هر چه بیشتر درباره عظمت خداوند و علم گسترده و فراگیر او و نیز قدرت وصف ناشدنی اش آگاهی داشته باشیم کمتر از انسان لغزش و گناه سر خواهد زد. معمولا انسان ها در حال غفلت از مقام و عظمت و اوصاف علم و قدرت خداوند مرتکب خلاف می شوند اگر کسی شناخت کافی از خداوند و اوصاف جلال و جمال خداوند داشته باشد و از آن شناخت غفلتی نداشته باشد، احتمال سرپیچی اش بسیار کم است به همین جهت است که وقتی می دانیم کسی ما را مشاهده می کند مرتکب خلافی نمی شویم. 4- نشست و برخاست و مجالست با افرادی که دیدار و نگاه به آنها شما را به یاد خداوند متعال می اندازد. 5- انتخاب دوستان و هم اتاقی ها و هم درسی هایی که متدین و پای بند اصول اخلاقی و ارزشی هستند و از گناه کردن واهمه دارند و گناه و لغزش هر چند کوچک و اندک باشد برایشان بسیار زشت و ناپسند است و در صدد انجام واجبات و ترک محرمات هستند. 6- مطالعه آیاتی که در مورد عذاب و عقاب گناهکاران در قرآن آمده. 7- آیاتی که در توصیف جهنم و اهل جهنم آمده. 8- آیات مربوط به معاد و روز حساب رسی دقیق از همه اعمال و رفتار. 9- توجه به ضعف و ناتوانی خود در مقابل بلایا و مصیبت ها و مشکلات دنیوی و مقایسه عذاب دنیوی با عذاب اخروی. 10- مطالعه حالات ائمه(ع) و اولیاء و بزرگان دین در زمینه خوف از خدا و نگرانی آنها از عذاب روز قیامت، عذاب قبر و عالم برزخ.