فلسفه واجب بودن نماز

پاسخ : T} ویژگیهای نماز:{T نماز، شاهراه دین استV} (برگرفته از روایتی نبوی (ص): الصلاه من شرائع الدین، بحار 82 / 231).{V و به بهشت رضایت پروردگار منتهی می شود.V} (همان… و فیها مرضات الرب عزوجل.){V. رهروان این راه، انبیاء بودهV} (همان؛ فهی منهاج الانبیاء.){V و با نگاهی دیرینه شناسانه به آن، می توان سابقه ای به قدمت همه شرایع و ادیان الهی برایش بدست آورد.V} (ابراهیم 40، مریم 55.){V. بی جهت نیست که دستور به توجه هر چه بیشتر به آن داده شده! قال رسول الله(ص): لیکن اکثر همک الصلاه، V}(بحار 77 / 127؛ الله! الله! فی الصلوه، نهج البلاغه، نامه 47){Vچه، مرکز اسلام استV}(قال الرسول (ص): … الصلاه فانها رأس الاسلام بعد الاقرار بالدین، بحار 77 / 127){V و چهره دین؛ V}(قال الصادق(ع): … وجه دینکم الصلاه، بحار 82 / 310){V و اگر بر آن مراقبت داشته باشید،V} (بقره 238){V در واقع پناهگاهی امن از شیطنت های شیطان را برگزیده اید.V} (حضرت امیر(ع): الصلاه حصن من سطوات الشیطان، غرر الحکم){V بی جهت نیست که نماز موجب بارش رحمت الهی است! (همان، الصلاه منزل الرحمه).{V که این دوست داشتنی ترین کار نزد خداست و آخر صفحه از صحیفه وصیت پیامبران(ع)، «نماز» است.V} (امام صادق(ع)، وسائل الشیعه 3 / 26){V بلندای عظمت نماز تا آنجاست که پیامبر حکمت آموز اسلام حضرت محمد(ص) آن را از خوراک، لذیذتر و از آب ضروری تر دانسته، و اساساً نماز را «روشنی چشم» خود معرفی نموده و می فرمودند: هرگز از نماز، سیر نمی شوم. V}(جعل الله جل ثناؤ قره عینی فی الصلوات، و حبب الیّ الصلاه کما حبب الی الجائع الطعام، و الی الظمان الماء و ان الجائع اذا اکل شبع و ان الظلمان اذا شرب روی و انا لا اشبع من الصلاه. مکارم الاخلاق 2 / 366){V «پاسکال» در این خصوص می گوید: «هیچ کس و هیچ چیز، جز خدا تشنه کامان معرفت را سیراب نمی کند». V} ……………………{V نماز، نه فقط به مانند ستون خیمه دین است، V}(الکافی 3 / 264 / 1؛ و البحار 82 / 227 / 51) {V که در آخرت نیز اولین موضوعی است که از آن بازپرسی و تحقیق می شودV} (بحار 10 / 369 / 22){V و تمامی کارهای خوب و بد زندگی دنباله رو نمازاندV}(بحار 82 / 227 / 53){V: اگر نماز، جانانه باشد، سایر اعمال نیز آغشته به نور ملکوت نماز شده و نورانی می شوند و گرنه، همچو نمازی نامقبول، به رد و سقوط محکوم می گردند.V} (الکافی 3 / 268 / 4).{V نماز، نیاز است و راز ! «یا ایها الناس انتم الفقراء الی الله و الله هو الغنی العزیز» V}(فاطر 15؛ محمد 38). {V و آدمی نیز کویر نیاز و صندوقچه رازهاست. و چون چنین است، پس همواره به «نماز» نیاز دارد تا: رازهایش را به او یعنی خدا سپرده و نیازهایش را در زمزمه ای آرام و بی هیاهو از او بخواهد. در پرواز زندگی، صعود وابسته به ارتباط همیشگی با برج مراقبت و راهنما است و لحظه قطع ارتباط، سر از سقوط در می آورد.V} (به جهنمیان گفته می شود: چرا محکوم به جهنم شدید؟ می گویند: نماز نمی خواندیم. در نهج البلاغه خطبه 199، آیه 42 مدثر). {V و این تفسیری است از چرایی H} «الصلوه لا تترک بحال ؛{H نماز در هیچ لحظه ای حتی در اوج سختی ها ترک شدنی نیست»V} ………………………….{V نه در میدان جنگ از نماز، معاف می شوی V} (بقره / 239){V نه در هنگام غرق در آبی طوفانی!V} (ر.ک: بحث صلوه عزقی در کتب فقهی مفصل «وسائل الشیعه، ج 5، بحث صلاه الخوف).{V فقط شکل ظاهری آن نماز، تخفیف و تلخیص می پذیرد.V} (تفسیر نمونه، ج 2، ذیل آیه) {V T} چرا نماز اهمیت دارد؟{T علت این همه تأکید بر وجوب «نماز»، کارکرد بالا و اثرات کم نظیرش است! از حضرت امام صادق(ع) پرسیدند: H} «با فضیلت ترین کار کدام است؟ فرمودند: نماز! پرسیدند: «دوست داشتنی ترین کار نزد خدا چیست؟ باز هم فرمودند: نماز!» {H V}(الکافی 3 / 264 / 1). {V اساساً تشبیه نماز به ستون خیمه از اینروست که: وقتی، ستون برقرار باشد، میخ و چادرها نیز فایده بخش اند اما شکستگی تیرک اصلی خیمه، سایر اجزاء (طناب، میخ و چادر) را از بهره ساقط می سازد. V} (همان 3 / 264؛ بحار 82 / 227 / 51).{V ناگفته نماند که شأن نماز، همان عامل بازدارنده بودنش است و ترازوی سنجش میزان بهره بری نمازگزار از نماز، همان فاصله ای است که از ناهنجاریها گرفته و نسبت به فعالیتهای منفی اجتناب می ورزد، اگر به شدت مقید به خویشتن داری گردید، نشانگر تأثیرپذیری بالا از چنین عملی بوده و در غیر اینصورت، مقدار نفعش از نیایش، محدود به همان مقدار کم پارسایی اوست.V}(معانی الاخبار 237/1){V اما به هر حال، نماز دارویی است که همیشه نفع می دهد. در یکی از وقایع مربوط به تاریخ اسلام می خوانیم: جوانی دست به کارهای گناه آمیز می زد! اما در عین حال، نمازهای پنجگانه اش (به خاطر محبتی که به پیامبر و خاندانش داشت) را به جماعت و در پشت سر حضرت رسول اکرم(ص) می خواند! مردم این جریان را به ایشان عرض کردند. آن طبیب دلها و معلم حکمت فرمودند: نمازش روزی، او را از این کارهای زشت باز می دارد! چند وقت بعد نیز، جوان توبه کرد.V}(بحار 82/98){V. پس راز اهمیت نماز، کارکرد و اثرات مهم و حکمت ها و فلسفه هایش می باشد. و از این روست که در قرآن و روایات آمده: مرز بین مسلمان و کافر، نماز بوده و آنکه عمداً نماز نخواند با دست خود چنین مرزی را برداشته و به جهنم کفر وارد شده!V} (این چند حدیث از حضرت محمد(ص) است. ر.ک: ثواب الاعمال 275 / 1؛ کنز العمال 18869) {V ترک نماز به معنای انهدام پایه و ارکان دین است. V}(جامع الاخبار 185 / 455) {V حضرت محمد (که درورد خدا بر او و خاندانش باد) فرمودند: هر که در نماز، سستی کرده و تا آنجا پیش رود که بی هیچ عذر موجهی آن را نخواند، حقیقتاً بر تمام کارها و ثوابهای گذشته اش نیز خط بطلان کشیده!V}(همان 185 . 7و456){V کسانیکه نسبت به اوقات نماز بی تفاوت است (و گاهی دیر و گاهی پس از وقت می خواند) با این کارش خود را داخل «ویل» که «وادی پرعذابی در جهنم» است و سراسر سرزنش و مصیبت می باشد وارد کرده و این همان وعده خداست که فرمودند: A}«فویل للمصلین الذین هم عن صلاتهم ساهون؛{A ویل (جهنم برای) نمازگزارانی که در خصوص نماز مسامحه می کنند.» V}(جامع الاخبار 186/462) {V و توجه داشته باشیم که به فرموده حضرت امام صادق(ع): «خداوند واژه «ویل» را درباره هیچ کس در قرآن استعمال نکرده مگر اینکه او را کافر نام نهاده» V}(تفسیر نور الثقلین 5/527){V آنچه گفتیم، توضیحی بود درباره فرمایش حضرت امام رضا(ع) که یکی از حکمت های وجوب نماز را «اقرار به پروردگاری خدا» بیان نمودند.V} (علل الشرایع، 317 / 1 و 2){V جهت آگاهی بیشتر درباره آداب و اسرار نماز به منابع زیر مراجعه کنید: 1. تفسیر نماز، محسن قرائتی. 2. اسرار الصلوه، میرزا جواد ملکی. 3. اسرار الصلوه، امام خمینی(ره).