راههای جلوگیری از گناهان کبیره

پاسخ : ابتدا مقدماتی باید طی شود تا کمی شیرینی گناه از صفحه دل محو گردد زیرا محو کامل آن زمان بسیار طولانی می طلبد چه این که وقتی کاملا” محو می گردد که محور شیرینی در دل دگرگون شود; یعنی , شیرینی حب الهی دل را پر کند و محبت به اهل بیت عصمت (ص) جان را فرا گیرد اگر این شد جایی برای شیرینی گناه در دل نمی ماند. اما مقدمات : 1- پرهیز از زمینه گناه : فراهم شدن زمینه گناه باعث رغبت و میل باطنی به سمت گناه می شود هر تشنه ای با دیدن آب زلال رغبت و کشش به آب را در خود به مراتب بیشتر احساس می کند پس با پرهیز از زمینه گناه رغبت دل و میل باطنی به گناه حداقل کم می شود و این خود گامی است برای کم کردن شیرینی گناه . 2- روزه گرفتن : روزه گرفتن آن قوای حیوانی انسان را که خاستگاه گناه است در هم می شکند. عن ابی جعفر(ع ): H}«اذا شبع البطن طغی؛{H امام باقر(ع ) می فرمایند: هرگاه شکم سیر گردد طغیان می کند», V}(المحجه البیضاء، ملا محسن فیض کاشانی , ج 5, ص 150){V. بنابراین قوای حیوانی انسان که خاستگاه گناه است , خود از سیری شکم برمی خیزد. با روزه گرفتن , این ریشه اصلی که سیری شکم است کنده می شود به شرط این که روزه با شرایطش باشد مثل این که اعضای بدن چون چشم , زبان و… هیچ یک گناه نکند. از طرفی هنگام افطار و سحر نخوردن روزه را جبران نکند. تذکر بسیار بسیار مهم این است اولا” روزه وقتی توصیه می شود که هیچگونه ضرری برای بدن نداشته باشد وگرنه شرعا” حرام است. ثانیا”: اگر برای بدن هم ضرر ندارد به هیچ وجه مخل درس , تحقیق , تعلیم و تعلم و کار نباشد. ثالثا” اگر نه مضر بود و نه مخل فقط دوشنبه ها و پنج شنبه ها روزه گرفته شود ولی اگر شرایط روزه گرفتن نیست باید مقدمه سوم دوبرابر شود. خلاصه روزه چون خاستگاه گناه را تضعیف می کند و نیروهای طغیان گر بدنی را سست می گرداند. شیرینی بسیاری از گناهان را در دل می کاهد و انسان را به سمت و سوی تجرد و ملکوت می کشاند و روح را از چشیدن طعم شیرین گناه منصرف می سازد. 3- ورزش : ورزش به نوبه خود علاوه بر آن که آثار بدنی دارد روح را در جهت ترک گناه تقویت می کند دل را از توجه به گناه به سهم خود بازمی دارد مشروط بر این که با همین هدف و جهت خدایی انجام گیرد; یعنی , ورزش کند تا بتواند دل را از فکر گناه باز دارد و این خود به مرور زمان می تواند شیرینی گناه را در دل کم کند اگر روزه گرفتن میسر نبود ورزش را از جهت زمانی دو برابر کند مثلا” بیست دقیقه را چهل دقیقه کند. 4- اجتناب از دوست ناباب : این خود داخل در مقدمه اول می شود ولی به جهت اهمیت آن مخصوصا” ذکر شد دوستانی که با رفتار و گفتارشان باعث می شوند که انسان گناه را در دل مزمزه کند در واقع دشمن هستند و پرهیز از آنها گامی موثر در کم کردن شیرینی دل از گناه می شود. 5- فکر در مرگ : فکر در مرگ به انسان هشدار می دهد و دل را از هر شیرینی گناه می روید. عن امیرالمؤمنین (ع ): H}«اذکروا هادم اللذات و منغص الشهوات و داعی الشتات؛{H یاد آورید (مرگ را) منهدم کننده لذت ها را, تیره کننده شهوات را, خواننده جدایی ها را, یاد مرگ هم لذت ها را در دل انسان در هم می کوبد و هم مشتهیات نفسانی و خواهش های بی جای دل را از درخشش می اندازد و هم بانگ از یکدیگر جدا شدن را به صدا در می آورد», V}(غرر و درر, باب موت به نقل از سرالاسراء، استاد علی سعادت پرور, ج 2, ص 159).{V در حدیثی دیگر از امام صادق (ع ) نقل شده است : H}»ذکر الموت یمیت الشهوات فی النفس …;{H یاد مرگ شهوات را در نفس می میراند«, V}(المحجه البیضاء، ملامحسن فیض کاشانی , ج 8, ص 242){V یعنی خواسته های غریزی حیوانی دل انسان را می کشد و آن شیرینی های حیوانی انسان را که مصداق بارزش گناه است , از بین می برد. کیفیت فکر در مرگ می تواند گوناگون باشد هر کس هر گونه که بیشتر منقلب می گردد و از دنیا و شیرینی گناهان دنیا بیشتر متنفر و بی زار می شود, همان گونه در فکر مرگ فرو رود آنچه مهم تر است آن می باشد که این فکر اولا” هر روز باشد و ثانیا” نیم ساعت در مکانی خلوت باشد مخصوصا” اگر آن مکان خلوت خود قبرستان باشد. شیخ نظامی گفته : P}زنده دلی در صف افسردگان{E}رفت به همسایگی مردگان{P از وی سؤال کردند چرا این قدر با قبرستان و مردگان انس گرفته ای ؟ جواب داد: P} مرده دلانند به روی زمین{E}بهر چه با مرده شوم همنشین{P P}همدمی مرده دهد مردگی {E}صحبت افسرده دل افسردگی {P P}زیر گل آنان که پراکنده اند{E}گرچه به تن مرده بدل زنده اند{P P}مرده دلی بود مرا پیش از این {E}بسته به هر چون و چرا پیش از این {P P}زنده شوم از نظر پاکشان{E}آب حیاتست مرا خاکشان {P تمام این پنج مقدمه به طور مستمر و دراز مدت باید ادامه پیدا کند هر اندازه دقیق به آن عمل شود همان اندازه نتیجه می بخشد. برای آگای بیشتر ر.ک : 1- گناه شناسی، محسن قرائتی. 2- کیفر گناه , ج 1، سید هاشم رسولی محلاتی.