آیا گناهانی که در خواب انجام می دهیم گناه محسوب می شود؟

پاسخ : گناه و ثواب در قلمرو تکلیف و توجه و التفات دارای معناست. به عبارت دیگر ثواب به اطاعت آگاهانه و گناه به عصیان و مخالفت آگاهانه مربوط می شود. بنابراین در عالم خواب و هنگام بیهوشی و بی توجهی و سهو و فراموشی انسان دارای تکلیفی نمی باشد و اعمالش از روی آگاهی و توجه نمی باشد، پس ثواب و گناه در این موارد معنا ندارد. البته بعضی ثواب ها و پاداش ها تفضلی است یعنی عنایت و انعام خداوند است وگرنه انسان استحقاق و شایستگی آن را ندارد مثلا از تفضلات الهی این است که در ماه مبارک رمضان خواب انسان عبادت و دارای ثواب و پاداش و نفس کشیدن انسان ذکر خدا و تسبیح او می باشد. چنانچه در خطبه شعبانیه پیامبر خدا(ص) این مطلب بیان شده است و این به خاطر ویژگی و اهمیت و ارزش فراوان ماه مبارک رمضان است و نمونه هایی از این قبیل فراوان داریم. خواب هایی که انسان می بیند گاهی معلول و نتیجه افکار و اندیشه ها و دیده ها و شنیده های او در طول روز و در اوقات بیداری است که به شکل خواب و رؤیا ظاهر می گردد و این خواب ها گرچه از قلمرو تکلیف و اختیار خارج و بیرون است ولی مقدماتش که همان گفتار و دیدن و شنیدن و اندیشیدن انسان در طول روز است امری اختیاری است و انسان می تواند با کنترل و مواظبت نسبت به اعمال روزش، از بعضی خواب های آشفته و همراه با اعمال ناروا جلوگیری نماید.