پیشنهاد به جوانان بیکار

پاسخ : بی کاری و فقر، زمینه پیدایش انحراف و خلاف را مهیا می کند ولی لازمه بی کاری، بی راهه ها رفتن نیست. و از طرفی ممکن است کسی پیدا شود و با این که شغل داشته باشد و از جهت مادیات کمبودی نداشته باشد ولی با این حال، در راه خلاف گام بر می دارد. حضرت علی(ع) می فرمایند: H} «المال ماده الشهوات{H؛ M} ثروت ریشه شهوات است»{M؛ V} (نهج البلاغه، ترجمه استاد مرحوم محمد دشتی(ره)، چاپ اسوه، حکمت 58){V. به هر حال چه کسانی که بی کاری آنها را به سمت و سوی گناه می کشاند، و چه اشخاصی که بر فرض دارا بودن شغل و بی نیازی، بر چهره شوم خلاف لبخند می زنند، در محضر خدایند، و با نعمتی از نعمتهای او خلاف را انجام می دهند، آنهم در ملک و ولایت الهی؛ و چه زشت است با نعمت خدای دانا، ناسپاسی او را به جا آوردن. از طرفی روی آوردن به کارهای ناشایست، نه تنها بر خلاف آموزه های دین مبین اسلام است، و دردی از دردها را دوا نمی کند، بلکه خود دشنه ای دیگر است، که در قلب منزلت اجتماعی و الهی خلافکار فرو می رود، و پریشان حالی و تزلزل بیشتری را ایجاد می کند. هم چنان که افسردگی و ناامیدی کمر شکن و مهلک است. پس به بهانه بی کاری با صراط مستقیم که صراط همه خوبیهاست وداع نکنیم. و بدانیم پروردگار توانا، بهاء ما را بهشت قرار داده است و لحظات سبز عمر خویش را کمتر از آن نفروشیم. T}پیشنهادات{T 1. در دنیا چیدن گل شادی بدون تحمل رنج و غم امکان ندارد، زیرا شادیها با غمها عجین و با همند. و به بیان حافظ شیرین سخن P} حافظ از باد خزان در چمن دهر مرنج{E}فکر معقول بفرما گل بی خار کجاست {P 2. از چشم و هم چشمی بپرهیزم و با واژه هایی چون با کلاس بودن و بی کلاس بودن، از کار و زندگی فاصله نگیریم و سعی کنیم آرزوهای دور از دسترس را از بایگانی ذهن خارج کنیم، و به مقصدی بیندیشیم که عاقلانه است و در دسترس. چرا که چشم و هم چشمی عوارضات بدی را به دنبال دارد و اگر نگاهی به اطرافمان کنیم گاه گاهی شاهد از هم پاشیدن زندگیهای بدین خاطریم. 3. از فکر صالحان و پیروزمندان میدان زندگی استفاده کنیم و با آنها مشورت کنیم، چرا که فقر و بی نیازی همانند میدان مینی می مانند که برای سلامت به مقصد رسیدن، راهنمایی دیگران و استفاده از تجربه آنها ارزش والای دارد. 4. در مطالعه کتابهای مذهبی و گوش جان سپردن به پندهای قرآنی و کلام معصومان هرگز کوتاهی نکنیم که هر کس از این خاندان جدا شود و در حقیقت از حیات واقعی فاصله گرفته است و شوره زار غضب را برگزیده است. 5. از رحمت خدا مأیوس نشویم، و امیدوارانه به دنبال زندگی باشیم و بدانیم با روحیه امیدوارانه، و صبر و توکل بر خدا و پشت کار داشتن هر هدفی در دسترس است. و نباید فراموش کرد که فقر همیشگی نیست همانطور که بی نیازی دائمی نیست. 6. زندگی حقیقی در آخرت است، و دنیا مزرعه آن است سعی کنیم برای سرای آخرتمان بهره برداری درست کنیم، البته حرکت در این وادی نیازمند جهاد با نفس است، و باید کشیک نفس بود، و کشیک نفس و هوا هواسها بودن هم ساده نیست از اینرو همیشه باید با خدا بود و از او کمک خواست. و از معاشرت با دوستان ناباب جداً خودداری شود. بی کار را می توان دو قسم کرد که آن دو عبارتند از: 1. بی کاری اختیاری. 2. بی کاری تحمیلی. بی کاری اختیاری همانند افرادی که زمینه کار دارند اما غبار تنبلی و سهل انگاری بر صفحه دلشان نشسته است، و با وجود کار، دنبال کار نمی روند. یا چون شخصی که به کاری دعوت می شود ولی از آنجا که در عالم خیالش کاری خاص با شرایطی ویژه پردازش کرده است و از آنجا که خصوصیات کار پیشنهادی با آنچه که او در ذهن دارد مطابقت ندارد، جذب کار نمی شود، و جواب رد می دهد. و نیز از این گروه می توان به افرادی اشاره کرد، که شغل را فقط در سمت های دولتی و ارگانهای خاص می دانند، و شغل های آزاد را یا کار نمی دانند، و یا به کارهای آزادی دل می دهند که به سرمایه ای کلان نیاز دارد. پیشنهاد ما علاوه بر آنچه که گذشت این است که: چنین برادرانی باید از تنبلی و سهل انگاری خودداری کنند و شرایط کار در جامعه و موقعیت خود را در نظر بگیرند، و به کاری که با مقام و موقعیت اجتماعیشان تناسب دارد آشتی کنند و انس بگیرند، و شرایط ذهنی خود را با واقعیات جامعه تعدیل کنند و بیشتر به فکر ایجاد کارگاه های خصوصی با همکاری و شراکت دوستان مطمئن باشند. T}2. بیکاری تحمیلی:{T این گروه کسانی اند که اهل کارند و از تنبلی و بی اهمیتی بی زارند، با توانی چند برابر به جستجوی کار می پردازند، اما با این همه تلاش همچنان درهای رزق و روزی را به روی خود بسته می بینند. این طیف از عزیزان در بوته آزمایش قرار گرفته اند، چرا که دنیا آزمایشگاهی بزرگ است. و هر کسی با روشی متناسب با خود امتحان می شود؛ و امتحان جوانانی از این دست، از راه بی کاری و فقر است. حضرت علی(ع) در این باره می فرمایند: H}«و قدر الارزاق فکثرها و قللها. و قسمها علی الضیق و السعه فعدل فیها لیبتلی من أراد بمسیورها و معسورها، و لیختبر بذلک الشکر و الصبر من غنیها و فقیرها…»{H؛ روزی انسان را اندازه گیری و مقدر فرمود، گاهی کم و زمانی زیاد، و به تنگی و وسعت به گونه ای عادلانه تقسیم کرد تا هر کس را که بخواهد با تنگی روزی یا وسعت آن بیازماید، و با شکر و صبر، غنی و فقیر را مورد آزمایش قرار دهد، V}(نهج البلاغه، ترجمه استاد محمد دشتی(ره)، مؤسسه فرهنگی، تحقیقاتی امیرالمؤمنین(ع)، چاپ اسوه، خطبه 91، ص 168، شماره 13){V پس این گروه هم نباید با بی تابی کردن و خلاف انجام دادن، قهر کردن با خدای خویش را انتخاب کنند، و در نتیجه مهر مردودی آموزشگاه عدل الهی بر کارنامه شان نقش ببندد. بلکه با سلاح صبر و توکل بر خدا، قلب یأس و تزلزلهای درونی را هدف قرار دهند زیرا شخص صابر با تکیه بر خدا و توکل بر او و سخت کوشی در راه هدف، زندگی را به دست می گیرد و چیزی خارج از دسترس او نیست. برای مطالعه بیشتر ر.ک: معراج السعاده و نهج البلاغه.