چرا پیامبر در تعداد همسر محدودیتی نداشته است؟

پاسخ : تعداد همسران پیامبر که «امّهات‏المؤمنین» به حساب مى‏آیند، یازده تن مى‏باشند به این ترتیب: خدیجه، سوده، عایشه، حفصه، زینب دختر خزیمه، ام‏سلمه، زینب دختر جحش، جویریه، صفیه، ام حبیبه و میمونه.V}(ازواج النبى(ص)، دکتر موسى شاهین لاشین، چاپ ریاض، چاپ اول، ص 21 / سیره ابن‏هشام، ص 297، چاپ مصر، 1355 هجرى قمرى){V. درباره‏ى اهداف پیامبر اسلام از تعدد همسرانش، توجه شما را به مطالب زیر جلب مى‏کنیم: الف) علامه طباطبائى در این مورد مى‏گوید: ازدواج‏هاى آن حضرت، هر کدام روش خاصى را داشت. نخستین همسر آن حضرت خدیجه است. پیامبر اولین بار با او ازدواج کرد و بیش از بیست سال با او زندگى کرد و غیر از او با کسى ازدواج نکرد. پس از وفات خدیجه و پس از هجرت به مدینه، زنان دیگرى را به همسرى انتخاب کرد. برخى از این زنان بیوه بودند، برخى جوان بودند و برخى پیر بودند. معلوم است که این روش، روش شهوترانان نیست. آن حضرت با ام‏سلمه‏ى کهنسال ازدواج کرد و با زینب پنجاه ساله ازدواج کرد، آن حضرت همسران خود را از زیادخواهى منع مى‏فرمود. در غیر این صورت طلاق بگیرند. با این محاسبه، انسانِ محقق دوراندیش نمى‏تواند براى آن حضرت، انگیزه‏هاى شهوانى در نظر بگیرد. حضرت محمد)ص( برخى از همسران را براى قدرتمند شدن اسلام و مسلمین، بعضى‏ها را براى دلجوئى آنان، بعضى‏ها را براى حفظ از خطرات جانى، بعضى‏ها را براى تأمین زندگى آنان و بعضى‏ها را براى بیان حلال و حرام خدا به همسرى انتخاب کرد. به عنوان مثال، آن جناب پس از خدیجه، سوده را گرفت. سوده به حبشه هجرت کرده بود و شوهرش پس از رجوع از حبشه، مُرد. سوده زنى بود مؤمن و خویشانش هم کافر بودند. اگر او را به خویشان تحویل مى‏دادند، او را مى‏کشتند و یا گمراه مى‏ساختند. براى حفظ آن زن مؤمن از این خطرات، پیامبر اسلام با او ازدواج کرد و با این ازدواج سوده نجات یافت. زینب دختر خزیمه، از زنان مؤمن بود. در جنگ احد شوهرش کشته شد و رسول خدا با او ازدواج کرد تا بى‏سرپرست نباشد. امّ‏سلمه هم شوهرش درگذشت و خود ام‏سلمه پیر شده بود و با چند تا یتیم پیامبر با او ازدواج کرد و به این ترتیب مشکل امّ‏سلمه حل شد. صفیه دختر حُیى بن اخطب یهودى بود. شوهرش در جنگ خیبر و پدرش در جنگ بنى‏قریظه کشته شد و خودش هم اسیر شد. پیامبر خدا او را براى خود انتخاب کرد و آزاد ساخت و پس از آزاد ساختن به عنوان همسر انتخاب کرد و به این ترتیب دختر رئیس یهود را از ذلّت رها کرد. جویریه دختر رئیس طایفه‏ى بنى‏مصطلق بود. رئیس، دخترش و تعداد زیادى از افرادش اسیر شدند. پیامبر جویریه را به همسرى انتخاب کرد و مسلمانان گفتند: حال که این طایفه، فامیل پیامبر ما شدند، ما همه‏شان را آزاد مى‏کنیم و بنى‏مصطلق هم که چنین دیدند، همه مسلمان شدند. میمونه، ام‏حبیبه و حفصه هم شوهرانشان مرده بودند و پیامبر با ازدواج با این‏ها، آنان را نجات مى‏داد. فقط عایشه در میان این‏ها شوهر نداشت. با توجه به این خصوصیات و با توجه به خصوصیات روحى پیامبر اسلام به هیچ عنوان نمى‏توان گفت که ازدواج‏هاى پیامبر اسلام مانند ازدواج‏هاى متعارف بوده است.V}به المیزان، ج 4، ص 195، چاپ دوم، بیروت، 1974، در ذیل آیه 2 تا 6 مراجعه کنید{V. ب) در جزوه‏ى «نگرشى کوتاه به زندگى پیامبر اسلام» درباره‏ى فلسفه تعدد همسران پیامبر اسلام چنین آمده است: ازدواج‏هاى پیامبر اسلام(ص) براى چند هدف بوده است: 1. محافظت از یتیمان، درماندگان و حفظ آبروى آنان مانند ازدواج با سوده. 2. وضع قانون و شکستنِ سنّت غلط جاهلى مانند ازدواج با زینب دختر جحش که رسول خدا به فرمان خدا پس از آن که زید او را طلاق داد، او را به همسرى انتخاب کرد تا مردم بدانند که زن پسر خوانده، مانند زن پسر نیست، و مى‏توان با زنِ پسر خوانده ازدواج کرد، گر چه در زمان جاهلیت، ازدواج با زنِ پسر خوانده ممنوع بود. 3. آزادسازى اسیران و بردگان مانند ازدواج با جویریه. پیامبر اکرم جویریه را گرفت و مسلمانان به خاطر خویشاوندى بنى‏مصطلق با پیامبر، همه‏ى اسیران را آزاد کردند و بنى‏مصطلق هم با مشاهده این وضعیت، مسلمان شدند. 4. برقرارى پیوند با قبایل و طوایف بزرگ عرب و حفظ اسلام و مسلمین مانند ازدواج با عایشه، حفصه، ام‏حبیبه، صفیه و میمونه.V}نگرشى کوتاه به زندگى پیامبر اسلام، ص 29، چاپ پنجم، از انتشارات مؤسسه در راه حق{V. ج) جان دیون پورت انگلیسى مى‏گوید: با این که در آن زمان، زیاد زن گرفتن کار بدى نبود، ولى با این حال حضرت محمد(ص) تا پنجاه سالگى با یک زن زندگى کرد و تا خدیجه زنده بود، زن دیگرى نگرفت. آیا ممکن است کسى شهوت‏ران باشد و هیچ مانعى هم براى زن گرفتن در کار نباشد، با این حال با یک زن زندگى کند آن هم با زنى که سنّ بالائى داشته باشد؟! V}همسران پیامبر، عقیقى بخشایش، ص 78، چاپ قبل از انقلاب{V. د) توماس کارلایل مى‏گوید: به رغم دشمنان، حضرت محمد(ص) هرگز شهوت‏پرست نبود و این تهمت، بى‏انصافى استV}(همان).{V ه) گیورگیو مى‏گوید: محمد(ص) در سال 595 میلادى ازدواج کرد و زندگى خانوادگى او نمونه‏ى زهد، تقوى و پاکى بود. او همانند ابراهیم، نوح و یعقوب در محیطى ساده و بى‏آلایش زندگى مى‏کرد V}(همان).{V براى آگاهى بیشتر ر.ک: الصحیح من سیره النبى الاعظم، سید جعفر مرتضى عاملى، ج 4، ص 68، چاپ جامعه مدرسین.