چگونگی پوشش لباس روی شخصیت افراد

پاسخ : لباس دست کم پاسخگوى سه نیاز آدمى است؛ یکى این که او را از سرما و گرما حفظ مى‏کند، دیگر این که در جهت حفظ عفت و شرم به او کمک مى‏کند و سوم این که به او آراستگى و زیبایى و وقار مى‏بخشد. در هر جامعه‏اى نوع و کیفیت لباس زنان و مردان، علاوه بر آن که تابع شرایط اقتصادى و اجتماعى و اقلیمى آن جامعه است، تابع جهان‏بینى و ارزش‏هاى حاکم بر فرهنگ آن جامعه نیز مى‏باشد. انسان بسته به این که براى جهان چه معنایى قائل باشد، خود را چگونه موجودى شناسد، چه سرنوشتى براى خود تصور کند و سعادت خود را در چه بداند، لباس پوشیدنش تفاوت مى‏کند. همانطور که گفتیم انسان بوسیله لباس به خود آراستگى و زیبایى مى‏بخشد. خودآرایى و زینت کردن نه تنها آثار مثبت روحى و روانى در دیگران داشته و موجبات ارضاء روحى آن‏ها را فراهم مى‏آورد، بلکه اثرات روانى مثبتى نیز در خود فرد دارد. بنابراین نه تنها کیفیت لباس پوشیدن حاکى از شخصیت انسان است بلکه در شکل‏گیرى و تحول شخصیت او نقش دارد. اینک بعضى از موارد ارتباط نوع پوشش و شخصیت آدمى را بر مى‏شماریم: 1. پوشیدن لباس آراسته و پرهیز از هر نوع آشفتگى و پریشانى، نشانه‏اى از وجود نظام فکرى و ذوق سلیم در انسان است. بنابراین مى‏توان گفت آشفتگى برونى حکایت از آشفتگى درونى مى‏کند. زیرا انسان اگر داراى شخضیت طبیعى و سالم باشد از آشفتگى و بهم ریختگى گریزان است و نظم و ترتیب و تمیزى را بر ژولیدگى و پریشانى ترجیح مى‏دهد. 2. پرهیز از خودآرایى و پذیرفتن آشفتگى و ژولیدگى در لباس به جهت تعارضى که با خواسته‏هاى فطرى انسان دارد اثرات سویى در زمینه روانى بر انسان بجاى مى‏گذارد بطورى که به تدریج سبب بروز افسردگى روحى و انهدام ذوق سلیم در انسان شده و منجر به بى‏اعتدالى روانى مى‏شود، تا آنجا که علائق انسان را به زندگى و مواهب موجود در آن از حد اعتدال کاهش مى‏دهد و او را به شخصى منزوى و گوشه‏گیر تبدیل مى‏کند. 3. آراستگى ظاهرى اگر با خود آرایى درونى همراه شود، تنها رمز موفقیت انسان در جلب محبت و راه یافتن در دلهاست، به طورى که بدون برخوردارى از چنان شرایط ظاهرى و باطنى، انتظار محبوبیت پیدا کردن، انتظارى بى‏جا خواهد بود. در اینجا بعضى از ویژگیهاى لباس را که با شخصیت انسان مرتبط است از زبان روایات اسلامى یادآور مى‏شویم: 1. لباس زیبا باعث تقرب به خداست. امام صادق(ع) فرمود خود را بوسیله لباس زیبا کنید زیرا خدا زیبا است و زیبایى را دوست دارد. (V}وسائل، ج 3، ص 340{V.) بنابراین وقتى انسان احساس کند خدا او را دوست دارد تأثیر مثبتى بر شخصیت او مى‏گذارد. 2. امام على(ع) فرمود: لباس تمیز غم و ناراحتى را برطرف کرده و براى نماز یک نوع پاکیزگى است. (V}وسائل، ج 3، ص 346{V.) بنابراین یکى از عوامل نشاط و شادابى روانى پوشیدن لباس تمیز است. 3. لباس تمیز باعث ذلت و خوارى دشمنان مى‏شود و انسان را در مقابل آنان سربلند مى‏کند. امام صادق(ع) فرمود: لباس پاکیزه دشمن را ذلیل مى‏نماید. (V}همان، ص 346{V.) 4. لباس مناسب انسان را در میان مردم عزیز مى‏کند، امام على(ع) مى‏فرماید: براستى نیکوترین لباس آن لباسى است که تو را با مردم همسان سازد و موجب آرایش تو در میان آنان بوده و زبانهاى آنانرا از بدگویى تو باز دارد. (V}غرر 152{V.) 5. لباس انسان باید معرف جنس او نیز باشد بنابراین لباس مردان باید با لباس زنان تفاوت داشته باشد و هر کدام لباس مخصوص خود را بپوشند. پیامبر خدا(ص) مردانى را که لباس زنان را مى‏پوشند و زنانى که لباس مردان را مى‏پوشند از رحمت خدا دور دانست. (V}سنن ابى داود، ج 4، ص 60{V.) 6. لباس نباید غیرمتعارف و به اصطلاح لباس شهرت باشد. گاهى انسان بر اساس خودخواهى و تکبر لباسى را انتخاب مى‏کند که نظیرش در هیچکس نبوده باشد. امام صادق(ع) فرمود: براى انسان از نشانه‏هاى خفت و خوارى همین بس که لباسى بپوشد که به آن مشهور شود. (V}بحار، ج 78، ص 252{V.) بنابراین لباس شهرت نشانه شخصیت خودخواه و متکبر است. 7. پرهیز از لباس فرهنگهاى بیگانه، کسى که فرهنگ اسلامى و ملى خود را رها کند و به رنگ و لباس بیگانگان (که مظهر آن دنیاى غرب است) درآید نشانه نداشتن استقلال و نشانه وابستگى به آنان است. چنین فردى دچار احساس خود کم بینى شده است و شخصیتى ذلیل دارد. امام على(ع) مى‏فرماید: همواره حال این امت نیکو خواهد بود تا زمانى که لباس بیگانگان را نپوشند و غذاهاى آنان را نخورند و آن زمان که چنین کنند خداوند آن‏ها را ذلیل خواهد کرد. (V}وسائل، ج 3، ص 356{V.) 8. استفاده از رنگهاى شاد در لباس اثرات غیرمستقیمى در افزایش حرکت و فعالیت و پیشرفت کار افراد مى‏شود و بالطبع در سلامت روانى و شخصیتى افراد مؤثر خواهد بود. در روایتى از پیامبر خدا(ص) نقل شده که فرمودند: لباس سفید رنگ بپوشید که سبب آرامش و پاکیزگى شماست. (V}همان، ص 355{V.) بنابراین انسانى که از رنگهاى روشن و شاد در لباس استفاده مى‏کند از آرامش روانى بیشترى برخوردار است. از آن چه گذشت معلوم مى‏شود که کیفیت و چگونگى لباس هم از نظر رنگ و هم از نظر مدل و هم از نظر آراستگى و تمیزى نشانه نوع شخصیت انسان است و چه بسا افرادى که با پوشیدن نوع خاصى از لباس‏ها دچار مسخ شخصیتى مى‏شوند و به کلى رفتار و اعمالشان تغییر پیدا مى‏کند.