بهترین راه حضور قلب در نماز و ارتباط با امام زمان چیست؟

پاسخ : T}اول: حضور قلب:{T براى حضور قلب در نماز باید از راه‏هاى زیر استفاده کنید: 1- دقت در انجام مقدمات نماز، مانند وضوى با معنویت، انجام مستحباتى چون اذان، اقامه و… در کتاب‏هاى حدیث آمده است: شخصى از پیامبر(ص) درخواست کرد که راهى به او بنمایاند تا حضور قلب بیشترى در نماز پیدا کند حضرت او را به شاداب گرفتن وضو فرمان دادند. بنابراین وضوى شاداب و با آداب خود در حضور قلب انسان در نماز مؤثر است. 2- گزینش مکان مناسب براى نماز، دورى ازجاهاى شلوغ و پر سر و صدا و پرهیز از هر آنچه که موجب انحراف توجه از خداوند شود. 3- گزینش وقت مناسب و تا آن جا که ممکن است اول وقت خواندن نماز. 4- تاحد امکان در مسجد و باجماعت نماز خواندن (به ویژه در جماعاتى که بعد معنوى بیشترى دارد). 5- نماز را با طمأنینه و دقت در مفاهیم و معانى آن خواندن. 6- در حال ایستاده به مهر نگریستن و در رکوع پایین پا و در تشهّد به دامن خود نظر نمودن. 7- تخلیه دل از حب دنیا و امور دنیوى وآن را مالامال از عشق خدا ساختن. توضیح: ذهن انسان همواره متوجه چیزى است که به آن عشق مى‏ورزد؛ همانند عاشقى که آنى از فکر معشوق خود بیرون نمى‏رود. این که ما در نمازهایمان همواره به فکر مسائل دیگر هستیم، به خاطر تعلق شدید نفس به دنیا و حب آن است. اما آن که عاشق حق شد، در هر حال و در هر کارى به یاد خدا خواهد بود به طورى که گویى همیشه در نماز است. 8- توجه به این که مبدأ و منتهاى انسان خداوند است وآنچه در این بین است براى امتحان آدمى و ابزارى جهت رشد و کمال اوست. 9- ضبط قوه خیال. توضیح : پرنده لجام گسیخته خیال، چکاوکى است که هر آن بر شاخسارى مى‏نشیند. ازاین‏رو همیشه افکار انسان به این طرف وآن طرف متوجه است و قرار و آرامى ندارد؛ اما اگر آدمى با دقت و هوشیارى در کنترل آن بکوشد، پس از چند صباحى رام و مطیع شده و به هر سو که اراده شود متوجه مى‏گردد. بنابراین انسان باید در نماز ازاول با قاطعیت بنا را بر این بگذارد که تمام توجه خود رابه سوى پروردگار معطوف دارد و هر گاه پرنده خیال از چنگ او گریخت، بلافاصله آن رابه همان جهت برگرداند. اگر چندین مرتبه در ایام متوالى چنین کند، کم‏کم ذهنش عادت خواهد کرد. 10- توجه به عظمت و هیبت پروردگار و فقر و فاقه خود. روشن است اگر آدمى بداند با چه بزرگى روبه‏رو است و خود در مقابل او هیچ بلکه عین احتیاج و فقر و فاقه است، با تمام وجود و ذهن و اندیشه خاضع خواهد گردید. 11- مطالعه پیرامون کیفیت نمازهاى اهل بیت(ع). هم چنین مطالعه کتاب‏هایى چون «آداب‏الصلاه یا پرواز در ملکوت (امام خمینى)» و «اسرارالصلاه (میرزا جواد ملکى تبریزى)» بسیار نافع است. براى آگاهى بیشتر ر.ک: حضور قلب در نماز (علل ودرمان حواسپرتى در نماز)، على اصغر عزیزى تهرانى. T}دوم: ارتباط با امام زمان:{T ارتباط با امام زمان(عج) و دیگر اولیاى الهى نیاز به سنخیت با آنان دارد. به دست آوردن سنخیت با اولیاى الهى نیاز به تحقّق دو بُعد؛ یعنى، معرفت و عمل دارد. اگر کسى خود را به اولیاى الهى شبیه نمود، به لقاى آنان نیز واصل خواهد شد. P}نوریان مرنوریان را طالبند{E}ناریان مرناریان را جاذبند{P آنچه وظیفه ماست تشبه به آن حضرات و پیمودن راه آنان است ما باید در همه حال سرباز آماده باش آن حضرت بوده و همواره در خدمت ایشان باشیم. این مسأله را آیه 200 سوره آل عمران بیان فرموده: «یا ایها الذین امنوا اصبروا و صابروا و رابطوا و اتقواللّه‏ لعلّکم تفلحون؛ اى کسانى که ایمان آورده‏اید، صبر کنید و یکدیگر را به صبر وادارید و مرابطه نمایید و تقوا و خداترسى را پیشه سازید، باشد که رستگار شوید». امام باقر(ع) در تفسیر این آیه شریفه مى‏فرمایند: «صبر کنید بر اداى فرایض (یعنى در انجام تکالیف الهى استقامت داشته باشید) و در برابر دشمنان پایدارى کنید و با امامتان (که انتظارش را مى‏کشید) مرابطه نمایید»، V}(کتاب الغنیه، شیخ مفید، ص 105){V مرابطه با امام زمان(عج) یعنى خود را به رشته ولایت او بستن و بر خدمت و پیروى و یارى او گردن نهادن و این یکى از ارکان ایمان است که آدمى خود را به امام خویش مربوط سازد و از او جدا نشود. هم‏چنین باید کارهایى انجام دهیم که آن حضرت و اصحابشان انجام مى‏دهند. قرآن راجع به حضرت مهدى و اصحاب ایشان مى‏فرماید: «الذین ان مکنّاهم فى الارض اقاموا الصلوه وآتوا الزکاه و امروا بالمعروف و نَهَوْ عن المنکر؛ کسانى که اگر در زمین به آنان توانایى دهیم نماز را بپا داشته و زکات (به مستحق) بخشیده و به معروف امر نموده و از منکر نهى کنند»، V}(حج، آیه 41).{V امام باقر(ع) در تفسیر این آیه مى‏فرمایند: «این آیه براى آل محمد است؛ یعنى، مهدى(عج) و اصحاب او»، V}(تفسیر قمّى، ج 2، ص 87){V. در نتیجه اگر ما هم مى‏خواهیم از اصحاب و یاران آن حضرت باشیم، باید به این امور اهتمام ورزیم. خوب است بدانیم؛ امام زمان شدیدا به شیعیان خود عشق مى‏ورزند. بلکه علاقه آن حضرت به شیعیان و دوستانشان خیلى بیشتر از علاقه‏اى است که ما نسبت به آن حضرت داریم. آن حضرت همواره به شیعیان خود دعا مى‏کنند. از آن حضرت نقل شده است: «انا غیر مهملین لمراعاتکم ولاناسین لذکرکم؛ ما هرگز در رعایت احوال شما کوتاهى نمى‏کنیم و شما را از یاد نمى‏بریم»، V}(بحارالانوار، ج 53، ص 174){V. ناگفته نماند ما مکلف به ارتباط به معناى ملاقات با امام زمان(عج) نیستیم آنچه بر ماست جلب رضایت آن بزرگوار مى‏باشد. ارتباط با امام زمان یعنى خود را به رشته ولایت او بستن و بر خدمت و پیروى و یارى او گردن نهادن و این یکى از ارکان ایمان است که آدمى خود را به امام خویش مربوط سازد و از او جدا نشود. پیوستگى با او یعنى مطیع او بودن. آنچه در روایات زیاد سفارش شده است انتظار فرج است ما باید ارتباط معنوى خود را با امام زمان(عج) با عمل به دستورات آن حضرت و انتظار فرج به معناى واقعى ثابت و مستدام نگه داریم. از این رو بسیار بجاست که خصوصیات منتظر واقعى حضرت مهدى(عج) را بدانید و سپس آن را در خود عملى کنید پس بحث زیر ضرورى به نظر مى‏رسد. منتظر واقعى مهدى(عج) باید چندین خصوصیت داشته باشد: 1- عمل به تکالیف دینى منتظر واقعى باید تمام وظایف دینى و احکام الهى را انجام دهد. 2- محزون بودن به علت محروم بودن از زیارت آن وجود مبارک «عزیز على ان ارى الخلق و لاترى و لا اسمع لک حسیسا و لا نجوى…؛بر من گران است که خلق را ببینم و تو دیده نشوى و سخن آشکار و پنهان تو را نشنوم»، V}(دعاى ندبه).{V 3- براى تقویت ارتباط هر روز صبح «دعاى عهد» را بخوانیم. 4- انتظار فرج آن حضرت در دل و ظاهر جلوه‏گر کنیم. در روایات متعدد داریم که در زمان غییبت امام زمان(ع) بهترین اعمال انتظار فرج است اینجا نیاز به توضیح دارد که چرا بهترین اعمال انتظار فرج است. فرج؛ یعنى، نصرت و پیروزى و گشایش و مقصود نصرت و پیروزى حکومت عدل علوى بر حکومت‏هاى کفر و شرک و بى داد است پیروزى عدل گسترى که به رهبرى امام عصر(عج) تشکیل مى‏گردد بنابراین انتظار فرج یعنى انتظار تحقق‏یافتنى این آرمان بزرگ و جهانى است و منتظر حقیقى کسى است که حقیقتا خواهان تشکیل چنین حکومتى باشد و این خواسته آن گاه جدى و راست است که شخص منتظر عامل به عدل و گریزان از ستم و تباهى باشد و گرنه انتظار فرج در حد یک ادعا و شعار بى محتوا باقى خواهد بود ازاین‏رو در روایات آمده است که انتظار فرج خود فرج است زیرا کسى که حقیقتا منتظر فرج و ظهور حجت خدا و تاسیس حکومت عدل گستر اوست زندگى خود را بر پایه عدل و داد استوار مى‏سازد و او انسانى است که حضور و غیبت امام در نحوه رفتار و سیر و سلوکش تفاوتى ندارد و قبل از تشکیل حکومت عدل او چنین حکومتى را در زندگى خود پایدار ساخته است بنابراین انتظار فرج حقیقى ریشه در معرفت به حق و عدل و ایمان و عشق به آن دارد و آثار آن نیز در عمل نمایان مى‏گردد و چنین حقیقت اصیل و عمیقى با لفظ و شعار به دست نمى‏آید و با بى تفاوتى و بى اعتنایى نسبت به مقدمات دینى و رسالت‏هاى انسانى در تعارض و تناقض است از این جا نادرستى یک تفسیر از انتظار فرج روشن مى‏شود زیرا بعضى بر این تصور خام هستند که انتظار فرج یعنى بى تفاوتى نسبت به آنچه در جوامع بشر مى‏گذرد و دست روى دست گذاشتن به امید اینکه امام زمان ظهور کند و آنهارا اصلاح نماید. انتظار فرج تعهدآفرین و مسؤولیت‏ساز است و با بى‏تفاوتى و بى‏اعتنایى به سرنوشت بشر و حقیقت و فضلیت منافات دارد. انتظار فرج یعنى: الف) معرفت امام معصوم و عادل و پیشواى فضیلت. ب) ایمان به امامت و قیادت رهبرى الهى و عدالت پیشه. ج) عشق به عدالت وارزش‏هاى انسانى. ه) امید به آینده‏اى روشن و نوید بخش. ک) تلاش براى برقرارى حکومتى عدل پیشه و عدل گستر. ح) رعایت موازین و قوانین دینى و اخلاقى. خ) داشتن روحیه تعهد و مسؤولیت‏پذیرى. این انتظار فرج است که بهترین اعمال و بهترین عبادت است و چنین منتظرى، مقامى عالى دارد و هر گاه در زمان غیبت از دنیا برود به منزله کسانى است که پس از ظهور حضرت حجت(عج) زنده و تحت فرمان او در راه خدا جهاد مى‏کنند، V}(بحارالانوار ج 52 ص 125 – ره‏توشه راهیان نور، دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم چاپ اول تیرماه 1374 ص 193-190 با تصرف).{V 5- داستان‏هاى واقعى بزرگانى که با امام زمان(عج) در ارتباط بودند را بخوانیم. در پایان به این نکته مهم توجه داشته باشیم که امام زمان(عج) به عنوان «حجت خدا» و «ولى‏عصر» بر اعمال و رفتار ما آگاهى دارد و خود را در محضر ایشان ببینیم و براى گره‏گشایى‏هاى مادى و معنوى از ایشان به عنوان واسطه فیض الهى درخواست داشته باشیم. بهترین دعاها در زمان غیبت: دعاى عهد، زیارت آل یس و دعاى ندبه است که در زمان‏هاى خاص در طول شبانه‏روز و هفته خوانده مى‏شود. براى آگاهى بیشتر ر.ک: 1- یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان(عج)، رجالى تهرانى. 2- ترجمه منتخب‏الاثر، آیت‏الله صافى. 3- مهدى موعود، ترجمه: على دوانى. 4- وابستگى جهان به امام زمان(عج)، لطف‏الله صافى. 5- امام زمان در گفتار دیگران، على دوانى.