چگونه به مردم خدمت کنیم؟

پاسخ : همان طور که قبلاً مطرح شد هدف و آرمانى که اسلام براى بشر تصور کرده است فقط خداست و بس. «A}یا ایها الانسان انّک کادحٌ الى ربّکَ کدحاً فملاقیه{A؛ هان اى انسان تو در راه پروردگارت تلاش مى‏کنى و بالاخره او را دیدار خواهى کرد(V}انشقاق، آیه‏ى 6{V). خدمت به مردم یک وسیله خوب براى رسیدن به کمال روحى و معنوى است، ولى در این باره همین قدر باید بدانیم که ما هر چه مى‏کنیم در وهله اول نتیجه‏اش عاید خود ما خواهد شد. در واقع هر عمل نیک باید قبل از این که آثار بیرونى داشته باشد، از نیّت‏ها و مقاصد ما سرچشمه مى‏گیرد و بر خود ما تأثیر مى‏گذارد. نقل شده است روزى امیرالمؤمنین بر بالاى منبر این سخنان را ایراد نمودند که «من هرگز در عمر به کسى نه خوبى کرده‏ام و نه بدى». مردم سرهایشان را به تعجّب بالا بردند. حضرت در برابر تعجب حاضران این آیه شریفه را قرائت نمودند: «اِن أحسنتم احسنتم لانفسکم و ان أسأتم فَلَها؛ اگر خوبى بکنید به خود کرده‏اید و اگر زشتى‏اى مرتکب شوید بر خود نموده‏اید».V}(اسراء، آیه‏ى 7؛ محاضرات الادباء، للرّاغب الاصفهانى، ج 1، ص 216){V. P}هر چه کنى به خود کنى{E}اگر چه نیک و بد کنى{P و از طرفى چون روح از عمل تأثیر مى‏پذیرد، اعمال خوب و شایسته از جمله خدمت به خلق، روح را مصفّا و منوّر و لایق دیدار و تقرّب به حق مى‏سازد. پس در جهان خلقت چند هدف متصور نیست، تنها هدف خداست و بس.