آیا در هر شغلی میتوان سیر و سلوک کرد؟

پاسخ : اگر به وجود فردى متخصص در جائى و در کارى نیاز هست، با شرایطى که عرض مى‏کنیم سیر و سلوک عرفانى با کار و تلاش هیچ منافاتى ندارد. عرفان مثبت است که ذات انسانى را از خارزار عالم طبیعت نجات داده و او را به هر دو جهان درونى و بیرونى مشرف مى‏سازد(V}انسان از دو بعد روح و جسم تشکیل شده است. یعنى از طرفى با عالم درون سر و کار دارد و از طرفى با عالم برون{V). و در عین ارتباط معقول با جهان هستى و افراد انسانى، به زندگى آزاد از علائق توفیق مى‏یابد. قطعى است که این عرفان عالى‏ترین و معقول‏ترین لذت را براى انسان عارف به ارمغان مى‏آورد. اساسى‏ترین ویژگى زندگى عرفانى، کار و تلاش پى‏گیر در این دنیاست: A}و لکل وجهه هُوَ مُوَلّیها فاستبقوا الخیرات{A؛ و براى هر کسى هدفى و راهى است که روى او به سوى آن است و شما براى خیرات مسابقه دهید(V}بقره، آیه‏ى 148{V). P} زنده از آنیم که آرام نگیریم{E}موجیم که آسودگى ما عدم ماست{P V}(اقبال لاهورى){V اگر از زمینه کار و تلاش باز بمانیم، زمینه نابودى حیات و جان ما فراهم گشته است. خداوند به پیامبر(ص) خود (و به طور عموم به سایر مردم) مى‏فرماید: A}انَّ لک فى النّهار سبحاً طویلا{A؛ تو را روز روشن وقتى کافى و فرصت وسیع است(V}مزمل، آیه‏ى 7{V). یعنى هر روز باید فعّال باشید. اگر درخت تنبل شد به قول سعدى پاداشش تبر و بعد سرنوشتش هیزم شدن براى آتش است. لذا براى این که شخص پیامبر(ص) بتواند از عهده فشار کارهاى روزانه برآید و در عین حال اتصالى دائمى با خداوند داشته باشد خداوند در قرآن شریف توصیه‏هایى به ایشان مى‏نماید که به پاره‏اى اشاره مى‏کنیم(V}اگر چه مخاطب این سوره پیامبر مکرّم اسلام است، ولى سلوک معنوى هر انسانى از این راه میسّر است و به قول بزرگان اگر باب رسالت و نبوّت بسته شده است، ولى درب ولایت و رسیدن به مقام ولىّ الهى همچنان باز است{V): 1) کسب آمادگى و مهیا شدنV}(مزمل، آیه‏ى 1){V. 2) شب بیدارى و تهجد شبانه، نماز و عبادت مخفیانه در دل شبV}(مزمل، آیه‏ى 2){V. 3) تلاوت قرآن V}(مزمل، آیه‏ى 4){V. 4) همراه بودن شروع و پایان هر کارى با نام و یاد خداV}(مزمل، آیه‏ى 8).{V 5) دعا و راز و نیاز، قطع امید از غیر خدا، در نظر گرفتن خدا در همه‏ى امورV}(مزمل، آیه‏ى 8).{V 6) التفات و توجه کامل به خداوند و بریدن از غیر او V}(: و تبتّل الیه تبتیلا- مزمل، آیه‏ى 8).{V 7) توکل به خداوند V}(مزمل، آیه‏ى 9).{V 8) استقامت و استوارى در راه رسیدن به هدف V}(مزمل، آیه‏ى 10).{V 9) دورى گزیدن از اهل باطل و کسانى که اوقاتشان را به بیهودگى مى‏گذرانندV}(مزمل، آیه‏ى 10).{V 10) رفع موانع راه V}(مزمل، آیه‏ى 10).{V پس با شرط نیت پاک و تنظیم حمایت مادى و معنوى علاوه بر این که مى‏توانیم خود را حفظ کنیم بلکه مى‏توانیم پیوسته عروجى عارفانه داشته باشیم. در نتیجه: A}و اَنَّ لیسَ للانسانَ الاّ ما سعى{A؛ قطعى است که انسان فقط از محصول کوشش‏هاى خود که انجام مى‏دهد، بهره‏مند مى‏شود(V}نجم، آیه‏ى 39{V). A}وَ اَنَّ سَعَیُه سَوف یُرى{A؛ و به طور قطع کوشش و تلاش او به زودى دیده خواهد شد(V}نجم، آیه‏ى 40{V). A}و انَ الى ربّک المنتهى{A؛ به راستى که انتها و پایان کار همه ما به سوى خداوند است(V}نجم، آیه‏ى 42{V).