کنترل چشم و زبان برای گناه نکردن

پاسخ : کنترل چشم تابعى از روح تقواست که اگر در آدمى پدیدار شد به تبع آن کنترل چشم نیز به دنبال آن خواهد آمد و راهى که صددرصد گناه نکردن در تمام زندگى را تضمین کند براى افراد عادى آسان نیست؛ زیرا انسان از طرفی موجودى مختار است؛ یعنی با آگاهی و آزادی تصمیمی می گیرد و انتخاب می کند و از طرف دیگر داراى تمایلات قوی گوناگون است. اگر انسان نمی تواند خود را کنترل نماید و انتخابهای او اختیاری و آگاهانه نیست ، اشکال در مبادی اختیار است، در صورتی که عزم جدی در اصلاح خود دارید بر شما لازم است مبادی اختیار را در خود اصلاح نمایید. مبادی اختیار همانگونه که گفته شد آگاهی و آزادی است. برای کسی که از آگاهی لازم در زمینه بازتاب رفتاری همچون نگاه کردن حرام و سخن گفتن زاید و حرام در روح خود بر خوردار نیست و از طرفی هم به این رفتار عادت کرده و اسیر شده، کنترل و اصلاح کار آسانی نیست. بلى با توسعه در شناخت در زمینه دین، انسان و تاثیر اعمال در شخصیت انسان و همچنین عزمى آهنین و مبارزه‏اى دائمى با نفس تدریجا مى‏توان به چنین جایگاه رفیعى دست خواهد یافت. موارد زیر در این زمینه بسیار سودمند است، ولی تضمین نهایى، در نفس و عزم راسخ خود انسان است: 1) مطالعه پیوسته در خود شناسی، خداشناسی، دین، عوالم پس از مرگ و احوال برزخ و قیامت و عوالم پس از مرگ. 2) مطالعه پیرامون عواقب وخیم گناهان. 3) ارتباط پیوسته و قلبى با خداوند، خواندن قرآن، دعاها، نماز شب و … ولیکن با توجه و حال. 4) داشتن حالت انابه، خضوع، و تضرع دائمى، توبه و استغفار. 5) دورى از عواملى که انسان را به گناه متمایل مى‏سازد؛ مانند محیط هاى آلوده به گناه. 6) از بین بردن زمینه‏هاى گناه؛ مثلاً کسى که انحرافات جنسى دارد باید هرچه سریع‏تر ازدواج کند. 7) نشست و برخاست با انسان‏هاى مؤمن و خداترس واقعى. 8) جدیت در مبارزه با خواهش‏هاى نفسانى. 9) توجه به عواقب نگاه به نامحرم. در روایتی حضرت على(ع) فرمود: «کسى که چشم خود را پایین اندازد، دلش آسوده گردد، تأسف کمتر خورد و از نابودى در امان ماند»، V}(غرر الحکم، ص 9122 – 9125).{V در قرآن کریم آمده است: «اى پیامبر! به مؤمنان و مؤمنات بگو که در مقابل نامحرم چشم‏هاى خود را بپوشانند و نگاه خیره نکنند»، V}(نور، آیات 31 – 30).{V گفتنى است که نگاه همراه با تیزى و خیرگى، نگاهى است که انسان زیبایى و زشتى طرف مقابل را تشخیص دهد. کنترل زبان تصمیم بسیار ارزشمند و قابل تقدیر و تحسین است، ولى براى موفقیت در این مسیر نیازمند تلاش و ممارست و تمرین زیاد است که امیدواریم اراده قوى‏تان بتواند راه را برایتان هموار کند، بدین منظور به نکات زیر توجه کنید: 1ـ در ابتدا با خود شرط کنید که از سخنان کاذب و غیرواقعى در گفتگوهاى خود استفاده نکنید و بگویید اگر مرتکب خلاف شدم خود را جریمه مى‏کنم، مثلاً فرداى آن روز، روزه مى‏گیرم یا فلان مبلغ صدقه مى‏دهم یا… . 2ـ در پایان هر روز و قبل از خوابیدن به محاسبه گفتارتان در طول روز گذشته پرداخته و اگر دچار دروغى شده‏اید به جریمه قراردادى عمل کنید و اگر نه، خدا را شکر کنید. 3ـ سعى کنید به مقدار ضرورت و نیاز به گفتگو بنشینید و آغازگر سخن نباشید. 4ـ با افراد کم حرف بیشتر نشست و برخاست کنید. 5ـ در انتخاب هم‏اتاقى‏ها و دوستان نزدیک خویش دقت بیشترى داشته و سعى کنید با افراد کم حرف هم اتاقى و دوست شوید. 6ـ شناخت خویش را درباره آثار و عوارض سوء پرحرفى گسترش و تعمیق بخشید و ضررهاى دنیوى و اخروى دروغ‏گویى را از لابلاى احادیث و سخنان ائمه اطهار(ع) پیدا کرده و در برابر خود مجسم نمائید. به عنوان نمونه به یک روایت اشاره مى‏کنیم: H}«ان لسان بن آدم کلب عقور ان خلیته عقر فاحزن لسانک کما تخزن ورقک و ذهبک؛{H زبان انسان همچون سگ هار گاز مى‏گیرد (به دیگران صدمه‏وارد مى‏آورد) اگر آن را رها کنید (و به کنترل فکر و عقل درنیاورید) گاز مى‏گیرد (صدمه مى‏زند) پس همانطور که پول و طالاى خود را حفظ مى‏کنید زبان خویش را حفظ کن (و به کنترل عقل و فکر و اندیشه‏ات درآور)».