راه ترک گناهانی که به آنها عادت کرده ایم
پرسش : برای اجتناب از گناهی که به آن عادت کرده ایم، چه راه کاری را پیشنهاد می کنید؟
پاسخ : براى اجتناب از گناهى که به آن عادت کرده است به نکات زیر توجه کنید: 1- توجه به قبح و زشتى آن عادات از نظر عقل. 2- در نظر گرفتن کیفرى که از نظر شرع بر آن مترتب گردیده است. 3- داشتن ارادهاى محکم در جهت رفع آن عادات که نشانه همت بالا و بلند انسان در روى آوردن به فضایل و دورى از رذایل است. 4- استمداد از خداوند و دعا و نیایش که فرمود: اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود هیچ کدام به فضیلت و تزکیه روى نمىآوردید H}(و لو لا فضل الله علیکم و رحمته ما زکى منکم من احد ابدا ..){H.. 5- جایگزین سازى اعمال و عادات نیکو؛ مانند شرکت دائمى در نماز جماعت نماز شب زیارت اهل قبور دعا. V}براى آگاهى بیشتر ر . ک : «چهل حدیث امام» و «معراج السعاده»{V. 6- هرگاه نفسش او را وسوسه نمود بلافاصله از جا برخیزد و خود را چنان سرگرم عمل مثبتى نماید که اندیشه عمل زشت را از یاد ببرد. (مثلا به ورزش با دوستان خود بپردازد به مسجد و نماز جماعت یا دعا برود به دیدار دوستان یا نزدیکان خوب خود بشتابد به کارهاى عادى زندگى؛ مانند خرید مایحتاج و … بپردازد). 7- مطالعات خود را پیرامون معاد عذاب گناه و… افزون سازد. 8- از شرکت در محیط هاى آلوده کننده و همنشینى با دوستان ناباب بپرهیزد. 9- عوامل تحریک کننده پیرامون خود را حتىالامکان از بین ببرد. 10- سعى کند هیچ گاه در تنهایى نماند. 11- همه روزه با خداى خود مشارطه کند که مرتکب گناه نشود و هم از او مدد جوید و شبانگاه به محاسبه اعمال خود بپردازد. پس اگر ترک گناه کرد خدا را سپاس گوید و باز مدد جوید و اگر خداى نخواسته خلاف کرد استغفار کند و تصمیم بگیرد که مجددا ترک کند. 12- عادات خوب را مانند شرکت دائمى در نماز جماعت و … تقویت کند. چه با نفى عادات زشت راه کسب اعمال شایسته باز شده و در شعاع تکرار و تلقین و میل شدید به آنها عادات خوب در نفس ظهور فعلى پیدا خواهد کرد. امیرالمومنین(ع) فرموده است: H} «غیروا العادات تسهل علیکم الطاعات{H؛ عادات [زشت] را تغییر دهید پیروى از ]فرمانهاى] خدا بر شما آسان مىشود»، (شرح غرر، ج 4، ص 381) و «بغلبه العادات الوصول الى شرف المقامات؛ با غلبه و چیره شدن بر عادتهاى [زشت [رسیدن به مقامات بلند آسان مىشود»، (شرح غرر، ج 3، ص 229). اما درباره تقویت اراده به عرضتان مىرسانیم که تقویت اراده امرى تدریجى است نه دفعى و مبارزهاى مستمر و همیشگى مىطلبد، بنابراین مطالعه دقیق و عمل به راهکارهاى عملى ارائه شده در مقالهاى که ضمیمه نامه مىشود مىتواند راهنماى خوبى براى این امر باشد. در پایان مطالعه کتب اخلاقى و معادشناسى از جمله: کتابهاى «جهاد اکبر» «چهل حدیث» «معراج السعاده» و درسهاى اخلاقى استاد مظاهرى و آیه الله جوادى آملى. توصیه مىکنیم و با خود عهد کنید روزى 10 صفحه از کتب معرفى شده را مطالعه و درباره آن بیاندیشید. تقویت ایمان و اعتقاد قلبى و عشق الهى بر آیند تقوا و پرهیزگارى است. هم چنان که در بهاران نهال ناخشکیده شکوفه مىزند تقواى الهى انجام واجبات ترک محرمات و تهذیب نفس نیز بوستان دل را خرم و سرسبز نگه مىدارد و جوانه عشق الهى را در آن شکوفا مىسازد. بنابراین درگام اول باید بر انجام واجبات و ترک گناهان استوارى نمود و در گام دوم به پالودن نفس از رذایل و آراستن به فضایل پرداخت و حب دنیا و تعلقات دنیوى را از ژرفاى ضمیر بیرون راند آن گاه دل کانون عشق خدا مىشود و با اخراج شیطان نفسانیت و دنیاپرستى که خانه دل را غصب نموده صاحب خانه در آن لانه مىگزیند.