اگر کسی به ما حرف رکیک زد و فحش داد وظیفه ما چیست؟

پاسخ : براى این که وظایف خود را در تعامل و برخورد با مردم بشناسیم مهمترین و بهترین روش بهره‏گیرى از قرآن و سیره اهل‏بیت(ع) مى‏باشد. قرآن کریم در این زمینه دستورالعمل‏هاى خاصى را ایراد نموده است از جمله: A}و عباد الرحمن الذین یمشون على الارض هونا و اذا خاطبهم الجاهلون قالوا سلاماM}{Aبندگان شایسته خداوند کسانى‏اند که بر روى زمین با تواضع و فروتنى راه مى‏روند و اگر جاهلان با سخنان یاوه ایشان را مخاطب قرار دهند، به درستى و بدون تعرض به ایشان پاسخ مى‏دهند{M(V}فرقان، آیه 63{V). یعنى از ایشان در مى‏گذرند و عفو مى‏نمایند. یا در آیه دیگر مى‏فرماید: A}و اذا مروا باللغو مروا کراماM}{Aو چنانچه به امر یاوه و بیهوده‏اى برخورد نمایند با بزرگوارى و کرامت از کنار آن مى‏گذرند و اعتنا نمى‏کنند!{M(V}فرقان، آیه 72{V). بعد از قرآن به روش پیامبر مکرم اسلام که نمونه راستین براى همه مسلمانان است مى‏نگریم. پیامبر گرامى زمانى که اسلام در جزیره‏العرب توسعه یافت و حکومت اسلامى رسما تأیید شد از جانب خداوند مأموریت داشت که با دشمنان خود به بهترین شیوه برخورد نماید شاید این برخورد نه تنها دشمن را حفظ نماید بلکه او را با تغییر روحیه، به دوستى صمیمى تبدیل کنید. البته خود قرآن اذعان دارد که پیمودن این راه و روش کار آسانى نیست و هر کسى توان انجام آن را ندارد A}ولا تستوى الحسنه ولا السیئه، دفع بالتى هى احسن فاذا الذى بینک و بینه عداوه کانه ولى حمیمM}{Aو نیکى با بدى یکسان نیست، بدى را به بهترین شیوه دفع کن، آن گاه میان تو و میان آن که با تو دشمنى دارد، گویى تبدیل به دوستى صمیمى مى‏گردد{M(V}فصلت، آیه 34{V). در فراز اول آیه مى‏فرماید خوبى با بدى یکسان نیست یعنى شما خوبى را انتخاب کنید و در این تردید نداشته باشید که خوش‏رفتارى به هر کس و در تحت هر شرایطى پسندیده است، چون ممکن است این رفتار در شخص مقابل تأثیر مثبتى بگذارد و او از رفتار ناپسند دست بردارد. در آیه بعد سختى این راه و روش را تبیین مى‏نماید A}و ما یلقاها الا الذین صبروا و ما یلقاها الا ذوحظٍ عظیمM}{Aبه این خصلت نمى‏رسد مگر افرادى که صبر و استقامت داشته باشند و به این ویژگى نمى‏رسد مگر صاحب بهره‏اى بزرگ{M(V}فصلت، آیه 35{V). شاید سختى پیمودن این راه سبب شده که خداوند تنها رسولش را مورد خطاب قرار دهد «اى رسول ما تو بدى را به بهترین شکل، دفع کن» ولى براى مؤمنان که در درجات بعدى هستند دستورالعمل با جمله مضارع و بیان تشویق‏آمیز همراه مى‏باشد. A}و یدرئون بالحسنه السیئه اولئک لهم عقبى الدارM}{Aآنان که بدى را با خوبى مى‏زدایند برایشان عاقبت خوش و سراى باقى در انتظار است{M(V}رعد، آیه 22{V). از مقایسه این دو آیه پى مى‏بریم که پیامبر در مرتبه و افق بسیار بالاترى از مؤمنان قرار دارد زیرا قرآن، مؤمنان را طورى تربیت مى‏کند که به درجه‏اى برسند که بدى را با خوبى پاسخ گویند و براى رساندن آنان به این درجه از کمال، پاداش‏هاى فراوانى را ذکر مى‏کند. اما پیامبر(ص) به درجه‏اى رسیده است که مسلما بدى را با خوب‏تر و نیکوتر پاسخ مى‏گوید. و چه زیبا و چه عالى پیامبر(ص) به این دستور الهى عمل نمود، آنجا که فتح مکه رخ داد از دشمنان و مشرکان انتقام نکشید حتى به رؤساى آنان احسان‏هایى نیز کرد. او حتى و حتى غلام ابوسفیان – قاتل حضرت حمزه عموى بزرگوارش – را نیز مورد عفو قرار داد(V}کامل ابن اثیر، ج 2، ص 250{V). به عنوان یک برنامه تربیتى سعى نمایید دعاى مکارم الاخلاق امام سجاد(ع) را به صورت مداوم بخوانید. خواندن این دعا مخصوصا بعد از زیارت ائمه و در مشاهد و امکان متبرکه مورد تأکید است.