عوامل عدم توفیق در نماز شب

پاسخ : به طور کلى عامل عدم توفیق نماز شب دو چیز است: 1. عوامل جسمى؛ گاهى خستگى زیاد مغز و اعصاب و وضعیت مزاجى خواب را سنگین و طولانى مى‏کند. پرخورى در شب، خود علّتى دیگر براى خواب طولانى و سنگین مى‏باشد. 2. ضعف اراده: نماز شب اراده و عزم مى‏خواهد. خواستن تنها کافى نیست، باید با تصمیم جدى خوابید. ضعفِ اراده جزء مهم‏ترین عوامل محروم ماندن از نماز شب و سحرخیزى مى‏باشد. باید با این ضعف و سستى اراده مبارزه کرد. امام على(ع) مى‏فرمایند: «ضادّوا التوانى بالعزم؛ به وسیله عزم، با سستى مبارزه کنید»، (همان، ج 6، ص 305، ر 12624). تفکر در اهمیت نماز شب و خواندن دعاهاى قبل از خواب، براى تقویت اراده و عزم مفیدند. در هر صورت، اگر گاهى موفق به نماز شب نشدید، قضاى آن را به جا آورید. نماز شب باید از کم شروع شود، با حذف مستحبات طولانى آن، مى‏شود همه آن را در ده دقیقه خواند؛ ولى اگر حال خوشى دست داد، طولانى کردن آن به اندازه کشش حال، اشکالى ندارد. در آخر سفارش اکید مى‏شود که فقط با عمل به این راهکارها و عزم جزم و اراده محکم مى‏توان هر شب به نماز شب موفق شد. سعى کنید بدون کوک کردن ساعت بیدار شوید. عادت به نماز شب و سحرخیز، ممکن است حداقل دو سال طول بکشد؛ بنابراین از افت و خیزها بیدار شدن‏ها و بیدار نشدن‏ها، سستى و سردى به خودراه ندهید. ناگفته نماند پیدایش گوهر در صدف و استحصال طلا از معدن نیاز به تلاش‏هاى فراوان و سوز و گدازها دارد. در مسایل معنوى نیز قابلیت سعادت را باید فراهم آورد و این راه براى همگان گشوده است. اگرچه قابلیت سعادت از جهت شرایط محیطى و عوامل ژنتیکى براى برخى بیشتر فراهم است اما آنچه نقش اساسى دارد، اراده و تلاش خود انسان است A{والذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلناM{}Aو کسانى که در راه ما کوشیده‏اند به یقین راه‏هاى خود را بر آنان مى‏نماییم}M. در صورتى که نشاط عبادت دارید، سفارش شده است که نمازهاى مستحبى را طولانى کنید. اما نمازهاى واجب را در حد متعارف برگزار کنید و دعا و مناجات اگر در مکان خلوت آثار معنوى آن براى خود فرد و اطرافیان بیشتر است و از ایجاد حساسیت و مخالفت‏هاى ناخواسته جلوگیرى مى‏شود ودر صورتى که جاى خلوت پیدا نشود. دعا را مى‏توان آهسته و با حالت نجوا خواند. و براى جلوگیرى از تظاهر به دین‏دارى توجه شما را به متن زیر جلب مى‏کنیم. در خصوص نماز شب توصیه شده است سه آیه آخر سوره کهف را هنگام خوابیدن بخوانید و ساعت مقرر را در دل بگذرانید. بهتر است هنگام قرائت و خوابیدن با وضو باشید تا قابلیت قلب فزونتر و رفع حجاب و دفع موانع سریع‏تر به انجام رسد.