تاثیرات روحی گریه بر میت

پاسخ : اگر ریشه تأثرات و تألمات ناشى از عوامل مادى و دنیوى است ناپسند و مذموم است ولى اگر از جهت جدایى و قطع محبت و گسست عاطفى است نظیر این که انسان همسفر، شریک، انیس و محبوبى را از دست بدهد و محزون و غمگین شود و گریه کند بسیار پسندیده است. مثلاً مستحب است در مفارقت از مؤمن، براى او بگریند اما این گریه نباید به جزع و بى‏قرارى بیانجامد. با بررسى تاریخ اسلام به شواهد درباره گریه کردن اهل‏بیت(ع) در فراق عزیزان خود برخورد مى‏کنیم که مى‏تواند الگویى مناسب براى هر مسلمان باشد. مثلاً نقل شده که پیامبر مکرم اسلام در وفات حضرت ابوطالب و نیز همسر خود خدیجه کبرى مى‏گریست و بعدها هرگاه به یاد حضرت خدیجه مى‏افتاد متأثر مى‏شد و دعا مى‏کرد: خدایا خدیجه را بیامرز یا نقل شده حضرت زهرا(س) بر مزار عمویشان حضرت حمزه مى‏رفت و ساعت‏ها در آنجا عزادارى، گریه و ندبه مى‏نمود، همچنین آن حضرت در فراق پدر بزرگوارشان ناله‏ها و گریه سر داد یا مى‏خوانیم که حضرت على(ع) در هنگام وفات حضرت زهرا به شدت گریست و صورت بر خاک قبر نهاد به طورى که اشگ دیدگان حضرت با خاک آغشته شد. یا گریه اباعبدالله‏الحسین(ع) در شهادت برادران، فرزندان و اصحاب و نیز گریه حضرت زینب(س) بر کنار نعش به خون غلتیده برادر… تا گریه‏هاى صبح‏گاهى و شامگاهى مولایمان حضرت مهدى(عج) در مصیبت جدشان مشهور است. درباره سایر مردم نکته قابل توجه این است که فوت عزیزان عامل تنبه و بیدارى ایشان است و روان شدن اشک و تأثرات روحى سبب مى‏شود پرده‏هاى غفلت دریده شود، هر چقدر تألمات و تأثرات شدیدتر باشد، انسان بهتر مى‏تواند به مشاهده و مناظره حقیقت عالم بپردازد. اساتید اخلاق معتقدند کسانى که از یاد مرگ غافلند همچون کسانى هستند که در خانه‏اى با دیوارهاى ضخیم به سر مى‏برند به طورى که هرگز طرف دیگر دیوار (مرگ) را نمى‏توانند درک کنند و ببینند؛ یاد مرگ، تضرع، گریه و زارى این دیوارهاى قطور و ضخیم را تبدیل به شفافیت مى‏نماید تا شخص با وضوح آن طرف حیات خود را ببیند و دل از جهان برکند و متوجه شود که دیر یا زود مى‏بایست رخت بربندد و در نتیجه مهیا شود. و نیز وقتى سرشک غم از دیدگان جارى مى‏شود، اتصال با عالم غیب برقرار مى‏گردد، لذا توصیه شده اگر حالت حالت تأثر و شکستگى دل به شما دست داد، آن حال را غنیمت بشمارید ودعا کنید که انشاءالله به اجابت نزدیک است. مردم نیز عموما ناخواسته وقتى متأثر مى‏شوند درباره دیگران – حتى در مورد افراد ناشناس – طلب خیر مى‏نمایند این دعا و توجه باطنى مسلما از قوانین و سنن الهى پیروى نموده و سبب بهبود حالات مرده و خود بازمانده مى‏شود و شاید این مهمترین تأثیر اشک و گریه بر مفارقت احبّا، دوستان و سایر مردم باشد. در مجموع هیچ مانعى براى ابراز احساسات وعواطف قلبى و ریختن اشک در فراقت یاران وجود ندارد. با طرح این سخن تقریبا پاسخ سؤال 3 نیز داده شد که ممانعت از گریه و تضرع بازماندگان لازم نیست حتى اگر ایشان افراد مؤمن و متدین هستند بهتر است مدتى با حالات و عواطف خود تنها گذاشته شوند تا انشاءالله این انقلاب درونى و تأثر روحى موجب ارتباطى عمیق با عالم معنى (خداوند متعال) شود و غبارهاى غفلت و زنگارهاى نسیان از دیده و دلهایشان زدوده شود و به این اطمینان و باور قلبى برسند که مرگ فقط سرپلى است براى گذر از این نشئه حیات مادى، به سراى جاوید آخرت و این که اگر جماعتى از پیش به واسطه مرگ کوچ کردند و رفتند به ما نیز دیر یا زود به ایشان خواهیم پیوست. خلوت و غور در خویشتن در این مواقع فرصتى مناسب براى راز و نیاز و برقرارى ارتباط با خداى عز وجل مى‏باشد و این ارتباط مى‏تواند سبب تحولى عمیق در فرد شود. پس این فرصت را بایستى غنیمت شمرد و از آن حداکثر استفاده را کرد. براى این که درباره موضوع مورد بحث اطلاعات و معارف بیشترى کسب نمایید به احوالات امام سجاد(ع) بعد از شهادت پدر بزرگوارشان توجه نمایید. براى آگاهى بیشتر ر.ک: 1- مواعظ، شیخ جعفر شوشترى 2- اشک روان بر امیر کاروان، شیخ جعفر شوشترى