راه مراقبت از نفس
پرسش : راه موفقیت در مراقبت از نفس چیست؟
پاسخ : مراقبت؛ یعنى، آن که آدمى نفس و عمل خویش را به حال خود رها نکند و هر شب اعمال خود را بسنجد، خود را بر کردههاى ناپسند ملامت و توبیخ کند و سعى در رفع ناهنجارىها و نقاط ضعف نماید و نقاط کمال را قوت بخشد. هر شب فرصتى را براى بررسى اعمال روزانه خود قرار دهید و خطاها و کوتاهىها را یادداشت کنید و نفس خود را بر انجام آنها ملامت نمایید. شب دیگر مجددا پرونده را بررسى نمایید که آیا خطاها کاهش یافته یا نه؟ اگر کاهش یافته، خداوند را سپاس گویید و از او توفیق بیشتر بطلبید و اگر فزونى یافته، نفس خود را ملامت کرده و به درگاه خداوند استغفار کنید. برخى این توفیق را مىیابند که اگر چه لغزشهایى دارند ولى همواره از طرف نفس خویش نگران و در جدال و کشمکش با آن باشند. گاهى کسى دشمنى در خانه ویا بیمارى در اندام خود دارد ولى از آن مطلع نیست و اقدامى براى دفع آن نمىکند. این خطرناک ترین نوع دشمن و زیانبارترین نوع بیمارى است. جملهاى را به حضرت مسیح(ع) نسبت مىدهند که فرموده است: بیمار کسى نیست که از دردى رنج مىبرد، بیمار حقیقى آن است که بیمار است ولى خود را سالم مىپندارد. لذا این دغدغه و نگرانى را در خود حفظ و تقویت کنید، در این راستا براى خود تنبیههایى را در نظر بگیرید ؛ مثلاً در صورت انجام فلان گناه دو روز، روزه بگیرید و یا دویست تومان صدقه بدهید. بررسى اعمال و محاسبه آنها را براى چند ماه ادامه دهید تا این کار به عنوان یک ملکه و خصلت درونى در شما مستقر شود. اگر چه نگرانىها براى انسان مفید نیستند، ولى این نوع نگرانى سود محض است. بنابراین : 1- با دوستان پاک و با تقوا رفاقت کنید. 2- از دوستانى که حریم حدود الهى را مىشکنند به شدت پرهیز کنید. 3- در مجالس دعا و محافل موعظه و نماز جماعت شرکت کنید. 4- پرخورى و نیز از خوردن غذاهاى چرب و پرانرژى و تحریک کننده پرهیز کنید. 5- از مشاهده صحنههاى مهیج و تحریک کننده دورى کنید. 6- ورزش را در برنامه منظم و روزانه خود قرار دهید. 7- سعى کنید هیچ گاه تنها نشوید. 8- برنامه منظم مطالعاتى براى خود قرار دهید و سعى کنید فرصتهاى خود را با تفکر و مطالعه مناسب پر کنید. 9- هفتهاى یکى دو روز، روزه بگیرید. 10- سوره یوسف را زیاد بخوانید و در آن تدبّر کنید. براى آگاهى بیشتر ر.ک: – رساله لقاءالله، میرزا جوادملکى تبریزى، ترجمه سید احمد فهرى – رساله لُب اللباب، علامه آیتالله حاج سید محمد حسین حسینى طهرانى