شکر گزاری از نعمت های الهی
پرسش : می خواهم در مسیر قرب به خدا و شکر گزار نعمت های الهی باشم ، چگونه ممکن است به این آرمان دست پیدا کنم؟
پاسخ : آرمان پاکى که دارید شایسته تحسین است و رهنمود ما در این راستا رعایت چند امر است: الف) بر میزان خودسازى خود بیفزایید و با مطالعه قرآن و نهجالبلاغه و دیگر متون اسلامى شاخصهاى ارزش را در نظر بگیرید و خود را با آن معیارها تطبیق دهید و به جبران کمبودهایى که احساس مىکنید بپردازید. ب ) به مطالعه تاریخ بپردازید و از حالات بزرگان اعم از انبیا، ائمه و سایر شخصیتها الگوسازى نموده و الهام بگیرید. ج ) با بزرگان، علما و دانشمندان و اهل دل نشست و برخاست بیشترى داشته باشید. استادالکل على(ع) مىفرماید: H}«اکثر مدارسه العلماء و منافثه الحکماء؛{H با علما و دانشمندان رفت و آمد زیادى داشته و به گفت و شنود با آنان بپردازید»، V}(نهجالبلاغه، نامه 53){V. از جمله در سفرهاى خود به شهرها سراغ شخصیتهاى آن منطقه بروید که قهرا در این غواصى به اشیاى گرانبهایى دست خواهید یافت. د ) در محافل مذهبى و شایسته حضور فعال پیدا کنید. ه ) اگر استاد اخلاق شایستهاى در دسترس دارید با گروهى از همفکران خود به محضرش بشتابید و از او بخواهید درس اخلاقى به طور هفتگى براى شما ایراد فرمایند. و ) پیشنهاد دیگرى که مجرّب بوده و اثر شایستهاى خواهد داشت برگزارى محافل انس با دوستان اهل دل و پرداختن به امور اخلاقى و عرفانى است. در این محافل هر کس به نوبه خود نکتهاى را بیان مىکند؛ از خاطرات جالب و شایستهاى که دیده یا شنیده است، از نکات شیرینى که برخورده و مطالعه کرده است اشعار زیبا، آیات قرآن، تعبیرات دلنشین نهجالبلاغه و دیگر متون اسلامى، فرازهایى از نیایشها و حالات عرفا و بزرگان، تکههاى تاریخى کوتاه و زیبا، تحلیلهاى جالب و شنیدنى در این محافل مطرح مىشود. از طرفى در این محافل نکات چندى به طور جدى باید رعایت شود: 1- احتراز از غیبت و بدگویى این و آن؛ 2- احتراز از خودنمایى و تظاهر؛ 3- احتراز از سخنان لغو و پوچ و بىفایده یا کم فائده؛ 4- رعایت کمال ادب و احترام نسبت به یکدیگر؛ 5- احتراز از رکیک گویى و شوخىهاى ناشایست؛ 6- اجتناب از تشریفات. ز ) از دعا و نیایش غفلت نکنید. براى دعا وقت شایستهاى را اختصاص دهید و دعاهاى دلنشین را گزینش نموده و با رعایت اختصار در هر فرصت خود را بدان مترنّم سازید. ر ) اشعار دلنشین و زیبا در بعد اخلاق و عرفان را فراموش نکنید و در فراغتها، خلوتى داشته و با خود زمزمه کنید، نظیر اشعار دلنشین باباطاهر، حافظ، سعدى، مولوى و… . براى آگاهى بیشتر ر . ک : 1- سیرى در نهج البلاغه، شهید مطهرى. 2- اخلاق از نظر همزیستى، محمد تقى فلسفى. 3- شرح دعاى مکارم الاخلاق، محمد تقى فلسفى. 4- شعلههاى عرفان، هما نواب. 5- انسان کامل، شهید مطهرى. 6- عرفان و حماسه، جوادى آملى. 7- سیره پیشوایان، مهدى پیشوایى. موضوعى را که طرح کردهاید، مسأله بسیار حائز اهمیتى است. شکر نعمتهاى حق از وظایف مهم بنده و موجب مزید نعمت است؛ لیکن چه کسى توانایى آن را دارد که شکر نعمت حق را – کما هو حقه – به جا آورد؟ ما را همین بس که در پیشگاه کبریایى حضرت احدیت، سر تسلیم و خضوع به خاک ساییم و به تقصیر و قصور خود اعتراف کنیم. در روایت است: «خداوند به موسى(ع) فرمود: شکر مرا به جاى آر، موسى(ع) عرض کرد: مرا توان شکر تو نیست. پاسخ آمد: شکر ما همین است». بنابراین اظهار عجز و تذلّل در پیشگاه حضرت احدیت، خود نوعى شکر است. ناگفته نماند علماى اخلاق براى «شکر» حداقل دو مرتبه قایل هستند: 1- شکر زبانى، 2- شکر رفتارى. «شکر زبانى» با ذکر «شکرا لله» تحقق پیدا مىکند و «شکر رفتارى» با بهرهگیرى هر کدام از اعضاء بدن و توانمندى خود در جهت رضایت خداوند و انجام دستورات او تحقق پیدا مىکند. از آن جمله «شکر دست و پا» تلاش براى خدمت رسانى به مردم و کوشش براى رشد و پیشرفت خویشتن است و «شکر چشم» نگاه مهربانانه به پدر و مادر و استاد و… و بهرهگیرى از چشم براى مطالعات مفید و تلاوت قرآن و… است و همینطور شکر دیگراعضاء و توانمندىهاى انسان.