در صورت فراهم نشدن شرایط ازدواج چگونه می توان گناه نکرد؟

پاسخ : قبل از ورود به سخن اصلی لازم است بدانیم : نفس آدمی را قوائی است ادراکی و تحریکی . قوای ادراکی حس , خیال , وهم و عقل است و قوای تحریکی نفس شهوت است و غضب . وظیفه قوای ادراکی , درک و فهم امور کلی و جزئی و کار قوای تحریکی , جذب منافع و خواسته های نفس به غریزه شهوت و دفع مضار و امور منافی با نفس به غریزه ی غضب می باشد. هر یک از دو غریزه ی شهوت و غضب را سه حالت است اعتدال , افراط و تفریط. در اصطلاح عالمان اخلاق حالت اعتدال شهوت »عفت « نام دارد همانطور که حالت افراط آن را »شره « و حالت تفریط آن را »خمود« می نامند. حالت اعتدال تائمین کننده انسانیت آدمی است و دو حالت افراط و تفریط در غرایز, موجب خروج انسان از حدود انسانیت و ورود به مرتبه بهیمیت و سبعیت می شود. کار عقل عملی که مدیر عامل کشور وجود انسانی است , در این میانه , حفظ تعادل و کنترل قوای نفس است تا از افراط و تفریط در خواسته های خود به سوی حالت تعادل باز گردند و خدای ناکرده افسار گسیخته و رها عمل ننمایند. البته عقل عملی هنگامی به این مائموریت خطیر موفق می شود که توسط شریعت الهی و عقل نظری بارور شده باشد. شریعت و حکمت به عقل عملی انسان می آموزند که باید چگونه و بسوی چه مقصدی قوای نفسانی خود را هدایت و رهبری نماید و این عقل به کمک معرفت است که قدرت می یابد دو نیروی وحشی و افسار گسیخته شهوت و غضب را رام نموده و به رفتاری موزون و متعادل دعوت نماید. پس از ذکر مقدمه , اکنون سخن بر سر آن است که راه تحصیل عفت و حفظ عفاف و پاکدامن برای جوانی که در بحبوحه جوانی و قوت نیروی شهوت جنسی قرار دارد چگونه است ; جوانی که بهر دلیل امکانات و شرایط لازم را برای ازدواج هنوز در اختیار ندارد. پر واضح است که در صورت امکان خود ازدواج بهترین روش تحصیل عفاف و پاکدامنی و حفظ تعادل در شهوت جنسی است . ازدواجی که سنت پیامبر(ص ) است و سنتی که مهمترین ابزار حفظ سلامتی جامعه , خانواده و فرد و بهترین راه جلوگیری از انحراف فساد و فحشائ در زندگی آدمی است . منتهی باید توجه شود ازدواجی که سنت پیامبر(ص ) است و مهمترین عامل حفظ سلامتی جامعه و فرد به شمار می رود, ازدواجی با شرایط سنگینی و نیازمند به امکانات گسترده و بعضا” غیرقابل وصول نمی باشد; اغلب ازدواجهای رایج کنونی در جامعه ی ما از حدود ازدواج سنتی اسلامی خارج شده است و شرایط دشواری که در آن برای طرفین وجود دارد, دقیقا” بر عکس ازدواج سنتی , جامعه و فرد را در معرض فساد و تباهی و انحرافات جنسی قرار داده است . ازدواج سنتی در اسلام حتی با فقر و ناداری سازگار است و موئمن بوسیله آن است که بی نیازی و وسعت در زندگی را از خداوند طلب می نماید, در این زمینه قرآن کریم در سوره ی مبارکه نور آیه 32 رهنمود می دهد که »وانکحوا الایامی منکم و الصالحین من عبادکم و امائکم ان یکونوا فقرائ یغنهم الله من فضله و الله واسع علیم ; مردان و زنان بی همسر خود را همسر دهید, همچنین غلامان و کنیزان صالح و درستکارتان را; اگر فقیر و تنگدست باشند, خداوند از فضل خود آنان را بی نیاز می سازد; خداوند گشایش دهنده و آگاه است «. کتاب کافی در ذیل همین آیه ی مبارکه , روایتی را از رسول خدا(ص ) نقل نموده است باین مضمون که : چنانچه کسی ازدواج را به خاطر ترس از فقر ترک گوید, به تحقیق آن کس دچار سوئ ظن به خدای با عزت و جلال شده است زیرا خداوند در قرآن کریم وعده فرموده است که ازدواج می نمایند (اگر فقیر باشند خداوند از فضل خودش آنان را بی نیاز نماید), (کافی , ج 5, ص 330). به هرحال برای جوانی که به هر دلیلی نمی تواند ازدواج کند یکی از عمده ترین راههای حفظ عفت در جوانان داشتن اطلاعات کافی راجع به زشتی این اعمال و آثار و تبعات سوئ و غیرقابل جبران آنها در روح و جسم آنها است . برای اطلاع بیشتر حتما” رجوع فرمایید به کتاب »گناهان کبیره « اثر شهید دستغیب و »گناه شناسی « اثر آقای قرائتی . دومین راه : اجتناب از عوامل تحریک جنسی و پاکسازی زندگی شخصی از زمینه های محرک است . در این رابطه باید بدانیم : بسیاری از انحرافات جنسی از طریق ارتباط با جنس مخالف گسترش می یابد. ابتدائی ترین ارتباط که نقطه شروع اکثر گناهان و انحرافات است ارتباط بصری است و در واقع همه چیز از یک نگاه آغاز می شود. سپس ارتباط کلامی و سمعی و ارتباط لمسی , آتشی از عشق حیوانی و شهوت نفسانی را در انسان روشن می نمایند که تا ارضائ نشود آرام نمی گیرد و آدمی را دچار فتنه ای بزرگ می سازد. اینها همه زمینه های تحریک شهوت جنسی هستند بنابراین اگر اسلام برای چنین ارتباطاتی محدودیت قائل شده است و زن و مرد را دعوت به پوشش و کنترل چشم , گوش , زبان و دست از دیدن , شنیدن , سخن گفتن و تماس بدنی نموده است , همه به خاطر از بین بردن زمینه تحریک و ایجاد توانائی برای حفظ تعادل و کنترل نفس اماره و غریزه ی شهوت در انسان و خصوصا” جوانان است . سومین راه که جنبه ی اثباتی دارد خود بر چند گونه است : 1. استعانت از خداوند: مهمترین کاری که موئمن در زمینه حفظ تقوی و عفت نفس باید انجام دهد طلب یاری خواستن از خداوند است . این استعانت بوسیله دعا مناجات نماز, روزه , صبر و بردباری و به طور خلاصه دین داری و ارتباط با حق تعالی و اهل بیت عصمت و طهارت (ع ) انجام می شود. انسان باید بداند بدون کمک خدای تبارک و تعالی و بدون تمسک و توسل به مقام عصمت و ولایت اهل بیت (ع ) و بدون عمل به برنامه های عبادی دین , هرگز موفق به مهار دیو نفس و کنترل هواها و خواسته های او نخواهد بود. انسان موئمن مکلف است که در هر شبانه روز حداقل هفده بار در نمازهای واجب خود از خداوند با این جمله »ایاک نعبد و ایاک نستعین « کمک بخواهد; زیرا در مسیری قرار دارد که حفظ عفت و تقوی و پرهیز از هواهای نفسانی یکی از مراحل بسیار دشوار آن است . همچنین قرآن کریم در این زمینه رهنمود می دهد که »واستعینوا بالصبر و الصلوه ; از روزه و نماز کمک بگیرید«, (بقره / 45). »ان الصلوه تنهی عن الفحشائ و المنکر; بدرستیکه نماز شما را از هر زشتی و پلیدی بر حذر می دارد«, (عنکبوت / 45). و در سوره بقره دوباره تکرار نموده است که »یا ایها الذین آمنوا استعینوا بالصبر و الصلوه , ان الله مع الصابرین ; ای اهل ایمان از نماز و روزه کمک بگیرید بدرستیکه خداوند همراه روزه داران و صابران است «, (بقره / 153). در مورد دعا هم روایت شده است که »الدعا سلاح الموئمن « دعا و درخواست از خداوند سلاح موئمن است در مبارزه با هوای نفس و شیطان و هر عاملی که مانع راه ایمان می باشد. 2. شرکت در مجالس ذکر اهل بیت (ع ) خصوصا” اگر همراه با کسب آگاهی و معرفت نسبت به شخصیت و روش و منش آنان باشد, رابطه ی محبت آمیز با آن ذوات مقدمه , توسل و تمسک به ایشان و استعانت از مقام ولایت آنها, یکی از شرایط کاملا” موئثر این راه است . 3. رهنمود مهم دیگری که در این زمینه وجود دارد, پر کردن ساعات فراغت با کار و کوشش و فعالیت های مفید و سازنده است . اگر اسلام با بی کاری و فراغت به شدت مخالف است و بیکاران را مبغوض خداوند می داند به خاطر این است که فراغت و بیکاری زمینه بسیار مساعدی را برای دخالت شیطان در تفکر و تحریک جوانان به سوی گناه و رفتار نامناسب فراهم می آورد. یک جوان مسلمان طالب رشد و کمال باید برنامه ی روزانه ی زندگی خود را آنچنان با کار و کوشش اقتصادی یا فرهنگی سالم و فعالیت های ورزشی و هنری مفید پر نماید که دیگر جائی برای دشمنی شیطان های جنی و انسی , در تحریک ذهن و فکر و دل آنها به سمت و سوی تباهی و انحراف , باقی نماند. بدیهی است جوانانی که بهر طریق زمان زندگی خود را با برنامه های مفید پر نموده اند, بسی سالمتر و قوی ترند نسبت به آنهایی که بی کار و بی عار وقت عزیز خود را صرف عیاشی و خوش گذرانی و گشتن با دوستان ناباب می نمایند. برای مطالعه بیشتر ر.ک : شرح حدیث جنود عقل و جهل , ص 277 به بعد علم اخلاق اسلامی , ج 2, ص 21 گناهان کبیره , ج 1 و 2.