حقوق متقابل زن و مرد در قرآن
پرسش : با استناد به آیات و روایات در مورد حقوق متقابل زن و مرد توضیح بفرمایید.
پاسخ : دوست عزیز، با آرزوى خوشبختى و سعادت در زندگىتان توجه شما را نخست به یک نکته مهم جلب مىنمایم و آن وظایف مشترک اعضاى خانواده مىباشد. آنگاه به مهمترین حقوق زن و مرد مىپردازیم. مهمترین حقوقى که اسلام براى زنان بر مرد قرار داده است عبارت است از: 1- مدیریت و سرپرستى خانواده براساس تشخیص وظیفه و انجام وظایف الهى. 2- تأمین آرامش و امنیت و بهداشت روحى و روانى. 3- تأمین مسکن. 4- اهمیت به امور تربیتى، آموزشى و فرهنگى. 5- تأمین نفقه و نیازمندىهاى زندگى مانند پوشاک و خوراک و… از راه حلال. 6- حفظ و حراست آنان از آلودگى. 7- محبت و دوستى و ایجاد نشاط و سرور در منزل. 8- مواظبت از احکام خداوند و اهمیت به امورى مانند عفت و حجاب. مهمترین حقوقى که مرد بر زن دارد عبارت است از: 1- تلاش در جهت رفع کسالت روحى و جسمى از مرد. 2- اطاعت و فرمانبردارى در مسایل زناشویى. 3- هماهنگى و همراهى و همدلى با مرد در جهت انجام دستورات خدا. 4- محبت و ایجاد آرامش در منزل. 5- پاىبندى به اصل صداقت و نجابت. اسلام وظایف مشترکى را براى تمام اعضاى خانواده قرار داده است و همه آنان را به رعایت این وظایف در زندگى خویش، فراخوانده است، تا نیک بختى بر زندگى آنان سایه افکند و در صمیمیت کانون خانوادهاى متعادل به حیاتى معقول دست یابند. این وظایف عبارتند از: 1- محبت و الفت: اسلام دوستى و محبت را در خانواده مهم شمرده و از اعضاى خانه خواسته است که میان یک دیگر الفت برقرار کنند و از هر آنچه که پاکى و صفاى زندگى را از بین مىبرد، دورى کنند. 2- همیارى: اسلام نسبت به تعاون در زندگى و اداره امور خانواده، پافشارى و سفارش فرموده است اسلام خواهان آن است که همهى افراد خانوده در فضایى از دوستى و رسیدگى به یک دیگر زندگى کنند و اگر موانع و مشکلاتى در زندگى آنها پیش آید با یارى و مساعدت اعضاى خانواده آن مشکلات و موانع را از سر راه بردارند. 3- احترام به یک دیگر: اسلام دراین باره بسیار سفارش نموده است بزرگ خانواده باید نسبت به خردسالان مهر ورزد و خردسالان باید به بزرگترها احترام گزارند. 4- تفاهم و درک متقابل از جمله عوامل مؤثر در تأمین یک زندگى مشترک مطلوب و سعادت آفرین است سعى کنید از اعمال سلیقهى فردى خود دارى کنید و همیشه خود را جاى دیگرى فرض کنید تا به تفاهم برسید. 5- باید به هویت جمعى و خانوادگى برسید و «ما» شوید براى «ما» شدن نباید حرف از من باشد این «ما» در وهلهى اول شامل شما، همسرتان و بعد خانواده شما و خانواده همسرتان مىشود. 6- گذشت: بى تردید زندگى جمعى، فارغ از اختلافات سلیقه نیست و آنچه زمینهساز تحمل و پذیرش اختلاف سلیقهها و حرکت به سمت مصالح خانواده و جمع مىشود گذشت است. 7- از ضروریات زندگى خانوادگى: تقسیم مسؤولیتها و وظایف و پرهیز از دخالت در حوزه مسؤولیت دیگران مىباشد تنها به عنوان همکار به انجام کارهاى مشترک بپردازید نه اظهار نظر کننده و تصمیم گیرنده. 8- تشکیل شوراى خانوادگى براى تعیین خط مشى زندگى در آینده و تصمیمگیرى بر اساس مصالح خانواده براى فعالیتهاى جارى و مهم خانواده در تفاهم و تعادل خانواده حائز اهمیت مىباشد. دوست عزیز موارد بیان شده تعدادى از عوامل موثر در زندگى مشترک مطلوب است؛ لذا براى اطلاع بیشتر و کاملتر، شما را به مطالعه کتب زیر سفارش مىکنیم: 1- خانواده متعادل، شرفى 2- خانواده متعادل، صافى 3- تحکیم خانواده، رشیدپور 4- آئین همسر دارى، امینى 5- بهشت خانواده، مصطفوى