تغییر آداب و رسوم سنتی

پاسخ : دانشجوى گرامى ما نیز در وجود بعضى آداب و رسوم بى جا و دست و پا گیر و مشکل ساز رنج مى‏بریم و معتقدیم که بسیارى از جوانان با چنین مشکلاتى مواجه هستند. امّا سؤال اینجاست که این آداب و رسوم از کجا وارد جامعه ما شده است؟ پاسخ به این سؤال نیاز به یک تحلیل جامعه شناختى و روانشناختى دارد. معمولاً سنتها و آداب و رسوم اعم از مثبت و منفى بدون پذیرش اجتماعى نمى‏تواند وارد یک فرهنگ شود و مقبولیت عامه پیدا کند. سؤال دیگرى که مطرح مى‏شود اینست که چگونه این سنت‏ها و آداب و رسوم مورد پذیریش عموم قرار مى‏گیرد؟! به طور قطع عوامل گوناگونى دست بدست هم مى‏دهد و شرایطى را بوجود مى‏آورد تا اینکه مردم یک قانون یا سنتى را بپذیرند و بعد از پذیرفتن به آن عمل نمایند و سپس آن عمل را تکرار کنند تا اینکه کم کم جزء فرهنگ عمومى جامعه شود. یکى از مهمترین عوامل مؤثر در پذیرش عمومى آداب و رسوم غلط ضعف فکرى، علمى و اعتقادى جامعه است به عبارت دیگر اگر مردمى اهل تفکر و اندیشه باشند و از نظر اعتقادى، باورهاى دینى به صورت عمیق در آنها رسوخ کرده باشد قطعاً آسیب پذیرى آنها در مقابل تهاجم سنت‏هاى غلط که از بیرون یا درون آن جامعه القاء مى‏شود کاهش پیدا مى‏کند و حاضر نیستند بدون دلیل هر فکر القاء شده‏اى را به پذیرند بلکه مقاومت مى‏کنند امّا اگر به هر دلیلى مردم یک جامعه‏اى قدرت تفکرشان ضعیف و باورهاى دینى کم رنگ باشد آسیب‏پذیرى فرهنگى آن بیشتر و بیشتر مى‏شود و نه تنها در مقابل القاءات فرهنگى غلط مقاومت نمى‏کنند بلکه خود در ترویج و گسترش آن از هیچ کوششى دریغ نمى‏ورزند. بنابراین اگر ما بخواهیم از این آداب و رسوم غلط و دست و پا گیر رهایى پیدا کنیم، باید دامن همت به کمر زده و به اندازه توان و وسع خود کار فرهنگى را شروع کنیم و به خودمان تلقین نکنیم که یک دست بى صدا است یا اینکه با یک گُل بهار نمى‏شود. این مطالب نیز در واقع تلقینات همان کسانى است که سود جویى خودشان را در منفعل بودن مردم مى‏دانند و یا اینکه به صورت ناآگاهانه با اینگونه القاءات آب به آسیاى کسانى مى‏ریزند که از گسترش اینگونه آداب و رسوم بیشترین سود را مى‏برند. آرى همه حرکتهاى فرهنگى در آغاز با افراد معدودى شروع شده امّا با پشتکار و خستگى ناپذیرى بعد از مدتى تبدیل به یک فرهنگ فراگیر شده که سرنوشت یک جامعه و ملتى را تغییر داده است. بنابراین نباید منتظر باشیم با یک توصیه یا نصیحت یا اطلاعیه‏اى سنت‏هاى غلط و آداب و رسوم دست و پا گیر همه تعطیل و برچیده شود بلکه نیاز به کار فرهنگى توأم با عمل دارد و امیدواریم که متصدیان فرهنگى جامعه ما بجاى پرداختن به امور بیهوده براى حل مشکلات جوانان در زمینه ازدواج و اشتغال، فکر اساسى بکنند و با کار فرهنگى زمینه حذف یا حداقل کاهش آداب و رسوم غلط را فراهم نمایند. امّا آنچه در مورد ازدواج و همسر آینده خودتان مطرح فرمودید. دانشجوى محترم: از اینکه شما در خانواده‏اى زندگى مى‏کنید که اعضا خانواده حق انتخاب دارند و به آراء و نظرات و سلایق یکدیگر اهمیت مى‏دهند جاى بس خرسندى است و از اینکه شما دوست دارید دختر خوبى براى خانواده خود و خانواده همسر آیندتان باشید به شما آفرین مى‏گوئیم و امیدواریم که همانگونه که خود فرموده‏اید باشید امّا توجه به چند نکته براى تصمیم‏گیرى حال و آینده شما بسیار ضرورى است: 1- انسانها از جهات گوناگون فکرى، رفتارى، استعدادى، قیافه و عواطف و احساسات با هم متفاوت هستند لذا شما هیچگاه انتظار نداشته باشید که همه مثل شما فکر کنند و عواطف و احساسات آنها مثل شما باشد. البته انسانها با وجود همه تفاوتهایى که دارند قدرت سازگارى و انطباق با دیگران را دارند. بنابراین شما با در نظر گرفتن این تفاوتها همسر آینده خود را انتخاب کن. 2- در انتخاب همسر آیندتان کمال دقت را به نمائید یعنى بر اساس تحقیق، مشورت و استفاده از تجارب افراد مجرّب و دلسوز مانند پدر و مادر اقدام کنید. 3- بهتر است در زمینه انتخاب همسر بیشتر مطالعه کنید لذا کتاب انتخاب همسر از آقاى امینى و کتاب انتخاب همسر آقاى على اکبر مظاهرى را معرفى مى‏کنیم و توصیه مى‏نمائیم که حداقل یکى از این دو کتاب را مطالعه بفرمائید. 4- اگر خواستگارى براى شما آمد نه خیلى خوش بین باشید و نه سوء ظن داشته باشید بلکه همانطورى که در نکته 2 آمد اساس انتخاب خودتان را بر آگاهى از وضعیت آن پسر بویژه خانواده او، دوستان او و… قرار دهید و بعد از تحقیق و مشورت انتخاب کنید. 5- در انتخاب همسر خیلى ایده آلى فکر نکنید بالاخره همه انسانها هم نقاط ضعف و هم نقاط قوت دارند آنچه که مهم است همسر هر کسى باید کفو و همتاى او از جهات مختلف باشد بنابراین سعى کنید اگر کسى به خواستگارى شما آمد ببینید آیا از نظر خانوادگى، اخلاقى، اعتقادى، فرهنگى و اجتماعى به شما نزدیک هستند یا نه، اگر در جهات فوق هم سطح و یا نزدیک به هم بودید آنگاه تصمیم بگیرید. 6- در این که همسر آینده شما آیا با شما با نیکى رفتار مى‏کند یا نه بستگى به عوامل گوناگونى دارد و از جمله رفتار خود شما نقش تعیین کننده در بازخورد او دارد. وضعیت خانوادگى آنها خیلى مهم است لذا درباره اخلاق خانوادگى ایشان تحقیق بیشترى بنمائید و بعد از تحقیق به خداوند توکل کنید و انتخاب نمائید. و نگران این مسئله نباشید.