منظور از تفکر در سیر و سلوک چیست؟

پاسخ : «تفکر» یکى از مهم‏ترین مراحل سلوک است و طبق نظر برخى از عارفان، اولین منزل است و این چیزى نیست که بزرگان از خودشان ارائه کرده باشند، بلکه مطلبى است که آیات زیادى از قرآن ناظر به آن است. در روایات اسلامى هم تأکید زیادى بر آن شده است. حضرت رسول(ص) مى‏فرمایند: «یک ساعت فکر و اندیشیدن بهتر از شبى را به عبادت گذراندن است» و در روایت دیگر آمده است که: «تفکر از یک سال عبادت بهتر است»، {V(میزان الحکمه، ج 10 ، ص 4710)V}. مقصود از تفکر این است که: انسان لااقل در هر شبانه‏روز مقدارى – ولو خیلى کم – فکر کند: آیا مولاى او که او را آفریده و تمام اسباب آسایش و راحتى را براى او فراهم کرده و بدن سالم و قواى صحیح – که هر یک داراى منافعى است و عقل را حیران مى‏کند – به او داده است و این همه نعمت و رحمت نسبت به او ارزانى داشته و از طرفى این همه انبیا فرستاده و کتاب‏ها نازل کرده و راهنمایى‏ها نموده و دعوت‏ها کرده، آیا وظیفه ما با این مولاى مالک الملوک چیست؟ آیا تمام این بساط فقط براى همین حیات حیوانى و اداره کردن شهوت است، یا مقصود دیگرى در کار است؟! آیا انبیاى کرام و اولیا و حکمای بزرگ و علماى هر ملت – که مردم را به قانون عقل و شرع دعوت مى‏کردند و آنان را از شهوات حیوانى و دنیاى فانى برحذر مى‏داشتند – با آنها دشمنى داشتند و دارند، یا راه صلاح ما بیچاره‏هاى فرورفته در شهوات را مثل ما نمى‏دانستند؟! اگر انسان عاقل لحظه‏اى فکر کند مى‏فهمد که مقصود از این بساط چیز دیگر است و منظور از این خلقت عالم بالا و بزرگ‏ترى است…»، {V(چهل حدیث امام خمینى، ص 6)V}.