غلبه بر احساسات و عواطف

پاسخ : استاد مطهرى در این باره مى‏گوید در انسان حالت‏هایى وجود دارد به نام احساسات هیجانات و تحریکات که منشأ آن روح و روان آدمى است که در بعضى افراد به طور قوى و در بعضى نیز متوسط و ضعیف مى‏باشد و به مجرد برخورد با حادثه تلخ و شیرین آن احساسات و هیجانات از درون آدمى سربرمى‏آورد و آشکار مى‏شود، منتهى در نهاد انسان چیز دیگرى نیز وجود دارد به نام عقل که اگر آن احساسات و هیجانات تحت کنترل عقل درآید مسلم از افراط و تفریط احساسات کاسته مى‏شود و به صورت منطقى ظاهر و آشکار مى‏شود. در بعضى افراد احساسات و هیجاناتشان تحت کنترل عقل قرار نمى‏گیرد و در برابر حوادث خارجى به طور سریع و افراطى ظاهر مى‏شود و یک نحوه بى‏انضباطى روحى و روانى در آدمى به وجود مى‏آورد که قهراً خوب نخواهد بود. غلبه بر احساسات فرایندى است که نیازمند آگاهى و تلاش مستمر و جهاد دائمى است. بنابراین باید: الف) شخص همواره بر بنیه علمى، عقلى و ایمانى خود بیفزاید. ب ) بناى جدى بگذارد که تحت تأثیر احساسات نامعقول، هیچ عملى را انجام ندهد. ج ) هرگاه احساسات بر او غالب شد، بلافاصله وضعیت خود را تغییر دهد. مثلاً در هنگام خشم، اگر ایستاده است، بنشیند یا کمى راه برود، یا آب بنوشد و یا صلوات بفرستد. د ) نوعى نظام تشویق و تنبیه براى خود تنظیم و بر طبق آن عمل نماید. مثلاً اگر براساس احساسات خود کار خاصى را انجام داد، به عنوان تنبیه یک روز تفریحات خود را ترک کند؛ یا اگر در موردى برخلاف احساسات نامعقول خود عمل کرد، به عنوان تشویق با دوستانش به تفریح برود یا ساعتى فوتبال بازى کند و… .