استقامت در برابر گناه

پاسخ : درباره چگونگى ازدیاد استقامت در راه گفتنى است که مقاومت حاصل چند عنصر است: 1- شناخت، 2- عشق و ایمان، 3- تمرین. هر چه شناخت ما از مطلب و مقصودى بیشتر باشد، انگیزش و ایمان بیشترى حاصل خواهد شد؛ چنان که وقتى آثار دلپذیر یک عمل را بررسى کنیم، با علاقه بیشترى اقدام خواهیم کرد. مثلاً اگر احادیثى درباره اهمیت و فضیلت نماز در مسجد ویا در اول وقت مطالعه کنیم، انگیزه ما بیشتر مى‏شود. تمرین در رفتارهاى دینى لازم است و باید در هر حالت پیوستگى را رعایت کنیم. قرآن مى‏فرماید: {H{/Bیُثَبِّتُ اَللَّهُ اَلَّذِینَ آمَنُوا{w1-4w}{I14:27I}/}…H}؛ {Mخداوند کسانى را که ایمان آوردند به ثبات مى‏رساندM}.{V(ابراهیم/27) V} عواملى نیز به ثبات کمک مى‏کند و روحیه استقامت را مى‏افزاید؛ مانند: قرائت و تدبّر در قرآن، انفاق، مطالعه زندگى انسان‏هاى موفق و پایدار در مشکلات و مقایسه حالات آنها در انسان و… . اما آنچه درباره شرایط روحى مطلوب و عدم نگه‏دارى آن نوشته‏اید، گفتنى است که این هم دقیقاً یک حالت طبیعى است. در حدیثى آمده است: «مؤمن مثل ساقه گندم است که افت و خیز دارد. اما کافر ساقه خودرویى است که بى‏مهابا، بالا مى‏رود». آرى، انسان در این سیر و سلوک آن قدر فراز و نشیب مى‏بیند که سرانجام به این ندا مترنّم مى‏شود که: {Hالى أغّننى بتدبیرک عن تدبیرى‏H}؛ {Mخدایا مرا با تدبیر و چاره‏اندیشى خودت از تدبیرهایم بى‏نیاز کن‏M}، {V(دعاى امام‏حسین«ع» در عرفه)V}. این تسلیم و خودسپارى و تفویض امور به خداوند، چاره کار است. ملاک کمال و سعادت رسیدن به «حالات» مورد علاقه ما نیست، بلکه چه بسا این حالات راهزن سیر و صعود است. در حدیث دیگرى است که: گاه بنده‏اى براى نماز شب تقلاّ و تلاش مى‏کند؛ اما خداوند چرت را بر او مسلط مى‏کند او مى‏خوابد و صبح برمى‏خیزد و خود را سرزنش مى‏کند. سر آن این است که خداوند نمى‏خواهد که او گرفتار عُجب شود. با چنین معیارى است که فقط باید کوشش نمود: {H{/Bلَیْسَ لِلْإِنْسانِ إِلاَّ ما سَعى‏{w3-7w}{I53:39I}/}H}. اما ترسى و خوفى نیست که: {H{/Bاَلَّذِینَ قالُوا رَبُّنَا اَللَّهُ ثُمَّ اِسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ اَلْمَلائِکَهُ أَلاَّ تَخافُوا{w2-12w}{I41:30I}/}…H}؛ {Mآنان که گفتند پروردگار ما خدا است، سپس استقامت نمودند خداوند فرشتگان را [براى یارى آنها ]مى‏فرستد که هرگز ترسان نباشیدM}.