تفاوت بین اعتماد به نفس و غرور
پرسش: تفاوت و فرق بین اعتماد به نفس و غرور چیست؟
اعتماد به نفس یعنی علاوه بر اینکه انسان خودش را مثبت ارزیابی می کند ، به این باور هم رسیده که توان کافی برای انجام کارهایش دارد و می تواند از توانمندی های خود ، به خوبی در جهت نیل به اهدافش استفاده کند .
و این نوع احساس و فکر اشکالی ندارد بلکه ارزشمند است که شخص به این اعتقاد برسد که خداوند یک سری خوبی ها و توانمندی های به او عطا کرده که به دیگران نداده و این توانمندی ها را در راه خدا بروز دهد.
اما نکته ای که مذموم است و باعث کبر و غرور انسان می شود:
1ـ خود را از آن جهت میستاید و غرور میورزد که انجام آن کارها را از خود میداند و ناشی از قدرت و ایمان خود میپندارد.
در این صورت انسان جهل و نادانی خود را باید این گونه برطرف کند که بیندیشد و قدرت و اراده و توانایی تصمیم گیری و اوضاع مناسب برای تحقق آن را چه کسی برای او فراهم کرده، تن و اعضای سالم و اسباب دیگری که موجب انجام عمل و عبادت شده، از کجا به او اعطا گشته است. اگر انسان خوب فکر کند پی ببرد که تمام اینها نعمتها و توفیقهایی هستند که از جانب خداوند، بدون هیچگونه استحقاق و شایستگی قبلی به او داده شده است و لذا انسان دیگر دچار غرور نمی شود.
2ـ گاهی انسان فکر می کند که توفیق عبادت را خدا داده اما چرا به برخی دیگر نداده است؟ پس از جهت آن که به من داده، بیانگر شایستگی و لیاقت است! گاهی هم خیال می کند، چون نسبت به خدا محبت و عشق در دلم بود، خداوند این توفیقات را به من داده است. باید از خود بپرسد اگر لیاقت و شایستگی یا محبت و علاقه باعث توفیقات شده، چه کسی لیاقت و محبت را به او داده است؟ وانگهی، از کجا معلوم که این نعمتها و توفیقها، آزمونی برای او نباشد!
از کجا معلوم که تا آخر عمر به همین حالت باقی بماند و دیگرانی که فعلا بعضی از توفیقها را ندارند بعدا گوی سبقت را بربایند. پس از این جهت لازم است هشیاری و بیداری خود را از دام شیطان حفظ کنید. بنابر این «معرفت» به خویشتن و ضعف و کاستی های خود و در نتیجه معرفت به خدا انسان را از غرور و تکبر حفظ می کند.
تواضع سر رفعت افرازدت
تکبر به خاک اندر اندازدت