دلیل پذیرفتن ولایتعهدی مامون توسط امام رضا

دلایل پذیرش ولایتعهدی مأمون از جانب امام رضا(ع) چه بود؟ امامت و اختلاف نقشهای ائمه(ع)

خبرگزاری مهر- گروه دین و اندیشه: امام رضا(ع) در دوران ولایتعهدی، پایه های مذهب شیعه را استوار کرد و در مناظره ها، معجزات علمی خویش را آشکار ساخت و با هر دین و کتابی به زبان و کتاب خودش احتجاج کرد. در این نوشتار دلایل پذیرش امام رضا(ع) برای پذیرش ولایتعهدی مأمون را می خوانید.

کپی شد

مرکز هماهنگی خدمات سفر مطرح کرد؛ ۳ پیک سفر تا پایان ۱۵ مهرماه

یک مقام مسئول: لاستیک با قیمت بالاتر از نرخ مصوب فروخته می شود

رییس ایرانداک: جایگاه دانشگاه‌های کشور در بیشتر رتبه‌بندی‌ها صعودی است

مدیر عامل سازمان تأمین اجتماعی: تأمین‌اجتماعی مکلف به پیگیری بیمه شاغلان کسب‌وکارهای مجازی است

برپایی نمایشگاه نوشت افزار ایرانی تا ۲ مهر

«آینده حکمرانی در آفریقا»؛ محمدجعفر قنادباشی: نبود نیروی انسانی…

پیامبر اکرم (ص) اگر امر به نماز می‌کردند، بر…

عضو کمیسیون بهداشت در گفت‌وگو با شفقنا: دائم بر…

«توسعه تکنولوژی و سبک زندگی در آینده» دکتر اصغرنژاد:…

از «تکینگی هوش مصنوعی» تا «انسان‌های قابل ویرایش»: ده…

آخرین اخبار

مرکز هماهنگی خدمات سفر مطرح کرد؛ ۳ پیک سفر تا پایان ۱۵ مهرماه

یک مقام مسئول: لاستیک با قیمت بالاتر از نرخ مصوب فروخته می شود

رییس ایرانداک: جایگاه دانشگاه‌های کشور در بیشتر رتبه‌بندی‌ها صعودی است

مدیر عامل سازمان تأمین اجتماعی: تأمین‌اجتماعی مکلف به پیگیری بیمه شاغلان کسب‌وکارهای مجازی است

برپایی نمایشگاه نوشت افزار ایرانی تا ۲ مهر

شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی؛ ۲۸۰ هزار دستگاه خودروی عمومی در سه سال…

آغاز اردوی تیم ملی بسکتبال با دو غایب

آمار قربانیان زلزله مغرب از 5 هزار کشته و زخمی فراتر رفت

کنعانی جانباختن جمعی از شهروندان لیبی در سیل را تسلیت گفت

یارانه شهریور به حساب سرپرستان خانوار کل کشور واریز شد

مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران: قیمت پروژه‌های نهضت ملی مسکن استان تهران یکسان…

آغاز صدور پاسپورت الکترونیک در سفارت افغانستان در تهران

رویترز: دست کم ۱۵۰ کشته براثر سیل در لیبی

اردوغان: السیسی را برای سفر به ترکیه دعوت کردم

«تعداد دانشگاه‌های کشور در رتبه‌بندی‌های جهانی افزایشی است»

روسیه: امیدواریم سوئد و فنلاند هیچ موشکی به سمت روسیه مستقر نکنند

بارزانی در دیدار با سفیر ایران: به توافق امنیتی بین عراق و ایران پایبندیم

سند راهبردی ۱۰ ساله افق سازمان ثبت احوال کشور تدوین شد

وزیر مشاور دولت امارات فردا به بغداد می رود

حماس: برای برقراری امنیت در اردوگاه «عین‌الحلوه» تلاش می کنیم

قرار جلب به دادرسی مقصران حادثه مرکز نگهداری از معلولان نیلوفران آبی صادر شد

اردوغان درباره کریدور هند، خاورمیانه و اروپا: بدون ترکیه کریدوری وجود نخواهد داشت

سخنگوی هیات رئیسه مجلس: جلسه رای اعتماد وزیر پیشنهادی ورزش هفته آینده تشکیل می‌شود

آخرین وضعیت بیرانوند؛ از شایعه آمدن یک استقلالی تا محدودیت بیرو در زدن ضربات!

کمک یک میلیارد دلاری بانک جهانی برای بازسازی مناطق زلزله‌زده ترکیه

دلایل امام رضا (ع) برای پذیرش ولایت عهدی می خواهم کاری کنم که مردم نگویند علی بن موسی به دنیا چسبیده، بلکه این دنیاست که از پی او روان شد

شفقنا- یکی از وقایع مهم زندگی امام رضا(ع) پذیرش ولایت عهدی در زمان مامون است. جایی که امام(ع) با هوشیاری کامل و اتخاذ مواضع مناسب، توطئه های مامون را در هم کوبید. در تاریخ، دلایل مختلفی برای پذیرش ولایت عهدی از جانب امام رضا(ع) ذکر شده است که در زیر به آنها اشاره می شود.

به گزارش شفقنا، امام رضا(ع) در پاسخ به پیشنهاد مامون درباره واگذاری خلافت فرمودند: «می خواهم کاری کنم که مردم نگویند علی بن موسی به دنیا جسبیده، بلکه این دنیاست که از پی او روان شد». با این شگرد به مامون فهماند که نیرنگش موفقیت آمیز نبوده است.

1.امام رضا(ع) هنگامی ولایت عهدی را پذیرفت که به این حقیقت پی برده بود، در صورت امتناع بهایی را که باید بپردازد تنها جان مقدس خودش نمی باشد، بلکه علویان و دوستدارانش نیز همه در معرض خطر واقع می شدند. بر امام لازم بود که جان خویشتن و شیعیان و دوستدارانش را از گزندها برهاند زیرا امت اسلامی به وجود آنان و آگاهی بخشیدنشان بسیار نیاز داشت. امام و شاگردانش باید می ماندند تا برای مردم، چراغ راه و راهبر و مقتدا در حل مشکلات و هجوم شبهه ها باشند.

در آن زمان، موج فکری و فرهنگی بیگانه بر همه جا چیره شده بود و با خود ارمغان کفر و الحاد را در قالب بحث های فلسفی و کلامی می آورد. بر امام لازم بود بماند و مسئولیت خویش را در نجات امت به انجام برساند و شاهد بودیم که چه زیبا از عهده این مسئولیت برآمد.

2.امام (ع) با قبول ولایت عهدی یک اعتراف ضمنی از عباسیان گرفت که علویان هم در حکومت سهم شایسته ای دارند. تا آن زمان، خلفای عباسی چنین حقی را برای علویان نپذیرفته بودند، این اقدام به خوبی می توانست بطلان اقدامات حلفای پیشین را در خلاف این جهت، اعم از اموی و عباسی نشان دهد.

3.امام (ع) می خواست مردم اهل بیت را در صحنه سیاست، حاضر بیابند و آنان را فراموش نکنند و گمان نکنند که اهل بیت فقط علما و فقهایی هستند که در عمل هرگز به کار امت نمی آیند.

4.امام(ع) در ایام ولایت عهدی خویش چهره واقعی مامون را به همه شناساند و با افشای نیت و هدف های وی در کارهایی که انجام می داد، هر گونه شبهه و تردیدی را از نظر مردم برداشت.

امام رضا(ع) به صور گوناگون برای روبه رو شدن با توطنه های مأمون اتخاذ موضع کرد که مأمون آنها را قبلا به حساب نیاورده بود.

علامه جعفر مرتضی می نویسد: امام تا زمانی که در مدینه بود از پذیرفتن پیشنهاد مأمون خودداری کرد و آن قدر سرسختی نشان داد تا  بر همگان معلوم شود که مأمون به هیچ قیمتی دست از او برنمی دارد. اتخاذ چنین موضع سرسختانه ای برای آن بود که مأمون بداند که امام(ع) دستخوش نیرنگ وی قرار نمی گیرد و به اهداف پنهان مأمون آگاهی کامل دارد.

-امام به منظور وداع از رسول خدا وارد حرم پیامبر شد و گریست و در جواب محوّل سجستانی که علت گریه او را جویا شد. فرمود: من از جوار جدّم بیرون رفته در غربت از دنیا خواهم رفت.

-امام در این سفر که می دانست بازگشتی ندارد هیچ یک از افراد خانواده اش حتی فرزند محبوبش جواد(ع) را هم نیاورد در حالی که آن یک سفر کوتاه نبود و ماموریتی بس بزرگ بود این خود دلیل روشنی بود بر اینکه این مسافرت از نظر امام(ع) هیچ آینده روشنی نداشت.

– قضایای اعجاب انگیزی از رفتار امام (ع) در طول مسافرتش به سوی مرو رخ داد که «رجاء بن ابی ضحاک» شاهد همه آن قضایا بود. رجاء چنان به وصف آنها پرداخته که سرانجام، مأمون را مجبور کرد به بهانه ی آن که باید فضایل امام(ع) را خود بازگو کند زبان «رجاء» را بست.1

– امام (ع) با بیان حدیث مشهور«سلسله الذهب» در نیشابور، همگان را به مساله ای معطوف نمود که مهمترین مسائل در زندگی حال و آینده شان به شمار می رفت. ایشان بحث توحید و ولایت را بیان و خود را امام مسلمانان معرفی کرد و بزرگترین هدف مامون را با این آگاهی بخشی به مردم در هم کوبید چه او می خواست که با کشاندن امام (ع) به مرو از وی اعتراف بگیرد که حکومت او و بنی عباس یک حکومت قانونی است.

– امام با پذیرفتن خلافت، مشروعیت حکومت مامون را زیر سؤال برد همچنین زمینه را طوری چید که مأمون را رویا روی این حقیقت قرار دهد. امام(ع) فرمود: می خواهم کاری کنم که مردم نگویند علی بن موسی به دنیا جسبیده، بلکه این دنیاست که از پی او روان شد. با این شگرد به مامون فهماند که نیرنگش موفقیت آمیز نبوده است.

– امام (ع) در هر فرصتی تاکید می کرد که به اجبار و با تهدید به قتل، ولایت عهدی را پذیرفته است، نه تنها با گفتار که رفتارش نیز در تمام طول مدت ولایت عهدی از عدم رضایت و مجبور بودنش حکایت می کرد.

– امام (ع) از کوچکترین فرصتی که به دست می آورد سود جسته، این معنا را به دیگران یادآوری می کرد که مامون در اعطای سِمَت ولی عهدی کار مهمی نکرده، جز آن که در راه برگرداندن حق مسلم او که قبلا از دستش به غصب ربوده بود، گام برداشته است. بارها اعلام می کرد که ولایت حق ماست و این حق را خدای عز و جل به ما داده است.

– آن چه امام در سند ولایت عهدی نوشت از همه مؤثرتر و مفیدتر بود. در نوشته ی او معنایی عمیق نهفته و به وضوح بیانگر برنامه اش برای مواجه شدن با توطئه های مأمون بود.

امام (ع) با توجه به این نکته که سند ولایت عهدی در سراسر قلمرو اسلامی منتشر می شود آن را وسیله ی ابلاغ حقایقی مهم به امت اسلامی قرار داد. از مقاصد و اهداف باطنی مامون پرده برداشت و بر حقوق علویان پا می فشرد و توطئه ای را که برای نابودی آنان انجام می شد، آشکار کرد.

– امام برای پذیرفتن مقام ولایت عهدی شروطی قائل شد که طی آنها از مامون چنین خواسته بود: «امر و نهی نکنم و فئوا ندهم و قضاوت ننمایم و عزل و نصب نکنم و آئینی که هم اکنون در عصر خلافت تو رایج است تغییر ندهم.» مامون به تمام این شروط پاسخ مثبت داد.2

به این ترتیب امام (ع) بر قسمتی از اهداف مأمون خط  بطلان کشید و قانونی نبودن حکومت را آشکار کرد.

مأمون بر خلاف نقشه هایی که در سر پرورانده بود با قبول این شروط نمی توانست کارهایی را به دست امام انجام دهد یا کارهای خود را به حساب امام گذارد. امام نیز هرگز تصمیمهای قدرت حاکمه را اجرا نکرد. روش آنان نظر امام را به عنوان یک نظام حکومتی تامین نمی کرد و امام با قبولاندن این شروط به مامون خود را عملا از صحنه سیاست به دور نگاه داشت.

– امام به مناسبت برگزاری نماز عید و موضعی که اتخاذ کرد تاثیر عاطفی و پایگاه مردمی خود را نشان داد و مأمون احساس کرد که کاملا به مخاطره افتاده است.

– طرز رفتار و آداب و معاشرت عمومی امام (ع) چه پیش از ولی عهدی یا پس از آن به گونه ای بود که پیوسته نقشه های مأمون را بر هم می زد. هرگز مردم ندیدند که امام(ع) تحت تاثیر زرق و برق شئون حکومتی قرار گرفته در نحوه سلوکش با مردم، اندکی تغییر پدید آید. امام زندگی معتدل و پرهیزگارانه خویش را چون گذشته استمرار بخشید.

پی نوشت:

1.عیون اخبارالرضا، جلد 2، صفحه 183

2.ارشاد جلد 2، ص 601

منبع: علی بن موسی، امامِ رضا، تالیف مرضیه محمدزاده

انتهای پیام | www.fa.shafaq a.com

لینک کوتاه خبر :

شفقنا در شبکه های اجتماعی :

ویدئو کلیپ با صدای علی فانی: «به لطف خویش امام رئوف می خردم»

منش امام رضا (ع) با زیر دستان و مردمان عادی

صوت :آمده‌ام، آمدم ای شاه پناهم بده با صدای محمدعلی کریمخانی

پاسخ دیدگاه لغو پاسخ

نام من، ایمیل، و وب سایت را در این مرورگر برای دفعه بعد که نظر میدهم ذخیره کنم.

Δdocume .ge Eleme ById( ak_js_1 ).se A ibu e( value, ( ew Da e() ).ge Time() );