معنی fasting blood sugar در آزمایش

FBS در آزمایش خون چیست و تفسیر و شرایط آزمایش قند خون چگونه است؟

FBS در آزمایش خون به معنی قند خون ناشتا بوده و مخفف عبارت Fas i g Blood Suga است. در ادامه به تفسیر قند خون ناشتا یا FBS در آزمایش خون می پردازیم و به سوالات متداول درباره میزان نرمال FBS و مقدار طبیعی آن در بارداری و حاملگی، علل بالا و یا پایین بودن آن و تشخیص دیابت یا بیماری قند از روی آزمایش خون پاسخ می دهیم.

FBS در آزمایش خون چیست؟

همانطور که گفته شد، FBS در آزمایش خون به معنی قند خون ناشتا بوده و مخفف عبارت Fas i g Blood Suga است. در بعضی از آزمایشگاه ها بجای FBS از عبارت FPG استفاده می شود که به معنای قند پلاسمای ناشتا و مخفف عبارت Fas i g Plasma Glucose است.

هدف از این آزمایش، سنجش میزان گلوکوز خون است. گلوکز همان قند خون بوده که نوعی کربوهیدرات است و توسط سلول ها و به عنوان یک منبع انرژی مصرف می شود. سلول های بدن (بجز مغز و گلبول های قرمز) با کمک هورمونی به نام انسولین، گلوکز خون را مصرف می کنند.

در بیماران مبتلا به دیابت یا مرض قند، انسولین به میزان کافی تولید نمی شود و یا انسولین تولید شده عملکرد مناسبی ندارد و سلول های بدن نمی توانند با استفاده از آن، قند موجود در خون یا همان گلوکز را جذب و مصرف کنند و بنابراین قند خون افزایش پیدا می کند.

شرایط آزمایش قند خون ناشتا یا FBS چیست؟

همانطور که از اسم این آزمایش پیداست، فرد باید پیش از انجام آزمایش حداقل به مدت 8 ساعت ناشتا باشد و هیچ چیز جز آب مصرف نکرده باشد. در این آزمایش باید خون از ورید گرفته شود، بنابراین این آزمایش نباید با سنجش خون با گلوکومتر جایگزین گردد.

eadmo e آیا می دانید RDW در آزمایش خون چیست و تفسیر آن چگونه است؟ eadmo e

تفاوت گلوکومتر و آزمایش قند خون ناشتا در چیست؟

بسیاری از افراد در خانه با استفاده از دستگاه گلوکومتر اقدام به سنجش قند خون خود می کنند. باید بدانید که این روش با آزمایش قند خون ناشتا تفاوت هایی دارد، از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

هدف پزشک از چک کردن FBS در آزمایش خون چیست؟

هدف اصلی از چک کردن FBS در آزمایش خون بررسی ابتلای بیمار به دیابت قندی (نوع 1 یا نوع 2) می باشد.

در واقع این آزمایش یک نوع آزمایش غربالگری و ابتدایی است که به آسانی و سریع و نیز با هزینه اندک می تواند به پزشک بگوید که آیا بیمار مبتلا به دیابت یا همان مرض قند هست یا خیر و اینکه آیا در خطر ابتلا به این بیماری می باشد یا نه.

eadmo eگلبول سفید یا WBC در آزمایش خون چیست؟ eadmo e

در بعضی موارد هدف از چک کردن FBS، بررسی ابتلا به هیپوگلیسمی (قند خون پایین) می باشد. البته این آزمایش برای بررسی هایپوگلایسمی روتین نیست زیرا کاهش قند خون اساسا اثرات و علائم واضح و مشخصی دارد و بیماری که دچار این علائم می شود، بلافاصله باید قند خون وی را با گلوکومتر اندازه گیری کرد و درصورت پایین بودن قند خون، درمان لازم را که همان تجویر سرم قندی است انجام داد.

آزمایش FBS در بارداری

برای تشخیص دیابت بارداری معمولا از آزمایش FBS استفاده نمی شود. بلکه بجای آن از تستس تحمل گلوکز یا GTT که مخفف عبارت Glucose Tole a ce Tes است استفاده می شود. این آزمایش در همه مادران باردار که در سن حاملگی 26 تا 28 هفته هستند باید انجام شود.

مادران بارداری که سن بیشتر از 30 سال دارند، مبتلا به چاقی هستند، سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت دارند و یا در بارداری قبلی خود به دیابت حاملگی مبتلا شدند به شدت در خطر ابتلا به دیابت بارداری هستند و باید حتما تست GTT را انجام دهند.

میزان نرمال FBS در آزمایش خون

میزان نرمال FBS در آزمایش خون در یک فرد بالغ 70 تا 100 میلی گرم در دسی لیتر می باشد. حتما باید قند خون ناشتا تحت شرایطی که گفته شد اندازه گیری شود تا نتایج حاصل از آن قابل اعتماد باشد.

میزان بالای FBS : دلایل و اهمیت آن

اگر در آزمایش قند خون، FBS از 100 میلی گرم در دسی لیتر بیشتر شد به معنی افزایش قند خون می باشد که علل مختلفی دارد.

از جمله عللی که بجز دیابت باعث افزایش قند خون ناشتا می شوند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

شرایط آزمایش قند خون ناشتا به درستی رعایت نشده است

همانطور که گفته شد باید بیمار پیش از انجام آزمایش حداقل به مدت 8 ساعت ناشتا باشد. حال اگر این مورد رعایت نشده باشد ممکن است قند خون ناشتا (FBS) بیشتر از حد نرمال یا طبیعی آن (یعنی بیشتر از 100 میلی گرم در دسی لیتر) گزارش شود.

بیماری هایی که باعث افزایش قند خون می شوند

بعضی بیماری های دیگر بجز مرض قند یا دیابت نیز می توانند باعث افزایش قند خون ناشتا می شوند. از جمله این بیماری ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

داروهایی که باعث افزایش قند خون می شوند

برخی داروها و سموم نیز می توانند باعث افزایش قند خون شده و در آزمایش FBS اختلال ایجاد کنند. از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

میزان پایین FBS در آزمایش خون : علل و اهمیت آن

پایین بودن FBS در آزمایش قند خون معمولا رخ نمی دهد. با این حال در بعضی موارد ممکن است که مقدار آن از 70 میلی گرم در دسی لیتر کمتر شود که در این صورت بیمار به هیپوگلیسمی مبتلاست. البته این وضعیت معمولا مزمن نیست و بصورت گذرا ایجاد شده است.

از جمله علل کم بودن قند خون ناشتا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

خطرات و عوارض آزمایش قند خون ناشتا

تست FBS بسیار کم خطر و بی خطر است و اساسا عارضه ای ندارد. بیشترین عوارض و خطرات آن مربوط به پروسه گرفتن خون می باشد. از جمله عوارض مرتبط می توان به موارد زیر اشاره کرد:

البته موارد گفته شده بسیار نادر هستند و جای نگرانی وجود ندارد.

بنابراین FBS در آزمایش خون به عنوان یک تست غربالگری برای ابتلا به دیابت یا مرض قند استفاده می شود که میزان نرمال، بالا یا پایین بودن آن می تواند نشان دهنده بیماری های مختلفی باشد که مهم ترین دلیل بالا بودن آن ابتلا به بیماری دیابت است.

البته روش های متعددی برای تشخیص دیابت وجود دارد که یکی از متداول ترین آن ها همین تست قند خون ناشتا می باشد که اگر قند خون بیشتر از 126 باشد و پس از یک بار تکرار تایید شود، ابتلا به بیماری دیابت مطرح می گردد. از روش های دیگر تست قند خون می توان به چک HbA1c، تست های تحمل گلوکز اشاره کرد که در مطالب جداگانه ای مورد بررسی قرار گرفته اند.

همچنین در مقاله ای که در سال 2010 منتشر شد، نشان داده شد که آزمایش FBS بهتر از HbA1c می تواند افراد دیابتیک را از جمعیت معمول افتراق دهد و تست قابل اعتمادتری است.

FBS (Fas i g Blood Suga )

1- این تست به چه نام‌های دیگری شناخته می‌شود؟

2- هدف از انجام تست چیست؟

این آزمایش به منظور غربالگری و تشخیص دیابت و پیش دیابت و پایش (mo i o i g) افراد دیابتی  و یا افراد هایپوگلیسمیک انجام می شود.

گلوکز منبع اصلی انرژی برای سلولهای بدن است. میوه ها، سبزیجات، نان و دیگر منابع غذایی ِ کربوهیدرات ها حین فرآیند هضم غذا در بدن به گلوکز (و سایر مواد مغذی) تجزیه شده  سپس توسط روده کوچک جذب شده و در بدن گردش می کنند. استفاده از گلوکز برای تولید انرژی به انسولین بستگی دارد. انسولین هورمونی است که توسط پانکراس تولید می شود و انتقال گلوکز به سلولهای بدن را تسهیل می کند. این هورمون همچنین، به کبد برای ذخیره انرژی اضافی به عنوان گلیکوژن برای ذخیره کوتاه مدت و یا به عنوان تری گلیسیرید در سلولهای چربی کمک می کند.

3- این تست چه زمانی درخواست می‌شود؟

این آزمایش بعنوان یک چکاپ روتین برای تمامی افراد به خصوص افراد بیشتر از 45 سال، افرادی که عوامل خطر یا علایم ابتلا به دیابت دارند و خانم های باردار انجام می شود.

4- تست‌های آزمایشگاهی مکمل کدامند؟

5- چه نوع نمونه‌ای برای این تست درخواست می‌شود؟

نمونه خون، ادرار، مایعات بدن مانند مایع مغزی نخاعی

6- مراجعه کننده قبل از انجام آزمایش باید چه شرایطی را رعایت کند؟

قبل از انجام این تست نیاز به رعایت شرایط ناشتایی است یعنی بین 8 الی 10 ساعت قبل از انجام این آزمایش از خوردن و آشامیدن پرهیز شود، ولی نوشیدن آب اشکالی ندارد.

7- نحوه جمع‌آوری نمونه چگونه است؟

برای انجام آزمایش قند خون در آزمایشگاه، خونگیری از ورید بازویی انجام می شود. قبل از نمونه گیری، فرد مراجعه کننده باید داروهایی که مصرف می کند به همراه آخرین زمان مصرف دارو را به اطلاع پرسنل نمونه گیر در آزمایشگاه برساند.

8- روش انجام تست چیست؟

از روش glucose oxidase برای اندازه گیری گلوکز استفاده می شود.

9- چه عواملی باعث تداخل و ایجاد نتایج کاذب در انجام تست می‌شود؟

انواع استرس ها مانند بیهوشی عمومی، آسیب های مغزی-نخاعی، سکته قلبی، شوک، ورزش سنگین و سوختگی می تواند باعث افزایش میزان گلوکز خون شود.

10- نتایج این تست چگونه گزارش می‌شود؟

میزان طبیعی گلوکز خون ناشتا در آزمایشگاه وحید بر حسب mgdl  بصورت ذیل می باشد، اگرچه این میزان در هر آزمایشگاه و هر سن و جنس متفاوت است:

No mal: 60 – 99

P ediabe es: 100 – 125

Diabe es: ≥ 126

میزان بیش از حد طبیعی گلوکز خون اغلب نشان دهنده دیابت است، اما بسیاری از بیماری ها و شرایط دیگر نیز می توانند باعث افزایش قند خون شوند.

همچنین میزان قند خون غیر ناشتا در نمونه خون راندوم (تصادفی) برابر یا بیشتر از 200 میلی گرم در لیتر، نشان دهنده دیابت است.

افزایش میزان گلوکز در شرایط زیر مشاهده می‌شود:

دیابت شیرین، استرس حاد، سندروم کوشینگ، فئوکروموسیتوما، آسیب مزمن کلیوی، التهاب حاد پانکراس، آکرومگالی.

کاهش میزان گلوکز در شرایط زیر مشاهده می‌شود:

انسولینوما (تومور پانکراس که انسولین تولید می کند)، کم کاری تیرویید، کم کاری هیپوفیز، بیماری آدیسون، بیماری کبدی، مصرف زیاد انسولین، گرسنگی زیاد.

تهیه شده توسط: واحد تحقیق و توسعه (R D) آزمایشگاه پاتوبیولوژی وحید دکتر احسان کاکاوندی، دکتر محمد وحید دستجردی

تهیه شده توسط واحد تحقیق و توسعه (R D) آزمایشگاه پاتوبیولوژی وحید: دکتر احسان کاکاوندی، دکتر محمد وحید دستجردی

:Refe e ces

Jacobs DeMo Labo a o y Tes Ha dbook wi h Key Wo d I dex 5 h Edi io

برای آزمایشFBS فرد باید 8 تا10 ساعت ناشتا باشد. ناشتایی یعنی فرد برای 8 تا 10 ساعت هیچ گونه مواد خوراکی یا نوشیدنی را مصرف نکند. البته مصرف آب مانعی ندارد.این ناشتایی نباید بیشتر از 12 ساعت طول بکشد…

آزمایش قند خون میزان قند گلوکز در خون را اندازه گیری می کند. گلوکز یک نوع قند ساده است که منبع اصلی انرژی بدن محسوب می‌شود. آزمایش قند خون معمولا برای بررسی دیابت نوع یک و نوع دو و دیابت حاملگی کاربرد دارد.

دیابت بیماری است که موجب افزایش قند خون می‌شود. مقدار قند خون معمولا با هورمون انسولین در بدن کنترل می‌شود. در فرد مبتلا به دیابت انسولین ساخته نمی‌شود و یا مقدار آن ناکافی است که این موجب بالا رفتن قند خون در فرد می‌شود.

Fas i g blood glucose در ازمایش چیست ؟

FBS مخفف FASTING BLOOD SUGAR به معنی قند خون ناشتا است. در این آزمایش مقدار قندگلوکز خون بعد ناشتایی اندازه گیری می‌شود.

همین الان تفسیر جواب آزمایش خون خود را از پزشک متخصص بشنوید؟

شرایط انجام آزمایش

برای آزمایشFBS فرد باید 8 تا10 ساعت ناشتا باشد. ناشتایی یعنی فرد برای 8 تا 10 ساعت هیچ گونه مواد خوراکی یا نوشیدنی را مصرف نکند. البته مصرف آب مانعی ندارد.این ناشتایی نباید بیشتر از 12 ساعت طول بکشد.

حتما داروهایی که مصرف می‌کنید را به پزشک خود اطلاع دهید زیرا برخی داروها می توانند قند خون را بصورت کاذب افزایش یا کاهش دهند.

داروهایی که می‌توانند بر میزان قند خون اثر بگذارند:

· کورتیکواسترویید ها ( داروهای سرکوب کننده ایمنی )

· داروهای دیورتیک( ادرارآور )

· داروهای ضدبارداری

· آسپیرین

· لیتیوم

تفسیر آزمایش FBS

· قند خون بین 70 تا 100 باشد نرمال تلقی می‌شود.

· اگر میزان قند خون بین 100 تا 125 باشد، طبق صلاح دید پزشک، برای کنترل قند خون، توجه به رژیم غذایی و ورزش توصیه می‌شود.

· اگر قند خون بالاتر از 126 باشد به معنی ابتلای فرد به دیابت است.

مقاله مرتبط: تفسیر آزمایش قند خون

· معمولا قند خون پایین‌تر از 70 رخ نمی‌دهد و ممکن است، گاها به صورت گذرا در فرد دیده شود. این حالت اصطلاحا هیپوگلایسمیا نامیده می‌شود.

تفسیر جواب آزمایش باید توسط پزشک و باتوجه به فاکتورهای مختلفی انجام می شود. برخی از این فاکتورها شامل :

· تاریخچه پزشکی فرد

· چه مدت از ابتلا فرد به دیابت گذشته

· وجود عوارض ناشی از دیابت

· سن

· حاملگی ( آزمایش بارداری )

· وضعیت سلامت عمومی فرد