پرسش : آیا به سود، خمس تعلق میگیرد؟
پرسش : آیا به سود، خمس تعلق میگیرد؟
کد سوال : 14334
موضوع : گنجینه مذهبی>موسسه درراه حق
پرسش : آیا به سود، خمس تعلق میگیرد؟
پاسخ : پولی که سود است اگر بیشتر از خرج سالیانه باشد، خمس آن پرداخت شود. « بخش پاسخ به سؤالات »
کد سوال : 14335
موضوع : گنجینه مذهبی>موسسه درراه حق
پرسش : درباره خمس و زکوه بود؟
پاسخ : خمس و زکات دو واجب مالی هستند که با وجود شرایطی بر انسان واجب میشوند. خمس به هفت چیز تعلّق میگیرد: 1. منفعت کسب؛ 2. معدن؛ 3. گنج؛ 4. مال حلال مخلوط به حرام؛ 5. جواهری که بواسطه غوّاصی(فرورفتن در دریا) به دست میآید؛ 6. غنیمت جنگ؛ 7. زمینی که کافر ذِمّی از مسلمان بخرد. هرگاه انسان از راه تجارت، صنعت یا دیگر کسبها مالی به دست آورد، اگر مخارج سال او و عیالاتش زیاد باشد باید خمس 15 آن را پرداخت کند؛ بنابراین کسی که احتمال میدهد درآمدش اضافه بر خرج سالش باشد، باید برای خویش حساب سال قرار دهد و در پایان سال 15 مقدار از مخارج سال خود را که اضافه آمده به مرجع تقلید و یا وکیل وی پرداخت کند. زکات در نُه چیز واجب میشود: 1. گندم؛ 2. جو؛ 3. خرما؛ 4. کشمش؛ 5. طلا؛ 6. نقره؛ 7. شتر؛ 8. گاو؛ 9. گوسفند. اگر کسی مالک یکی از این نه چیز باشد(شرایطی که در رسالههای عملیّه آمده است) باید مقدار معیّن شدهای از این نُه چیز را به یکی از مصارفی که دستور دادهاند برساند. برای آگاهی تفصیلی از مسایل مربوط به خمس و زکات و شرایط و مصارف آنها میتوان به رساله توضیحالمسایل مرجع تقلید مراجعه کرد. « بخش پاسخ به سؤالات »
کد سوال : 14336
موضوع : گنجینه مذهبی>موسسه درراه حق
پرسش : کسی که طواف نساء انجام ندهد، حکمش چیست؟
پاسخ : کسی که طواف نساء و نماز آن را ترک کند، گرچه حجش باطل نیست، زن بر او حرام است. امام خمینی«رحمه الله» در رساله تحریرالوسیله، مسئله هشتم مینویسد: «طواف نساء و نماز آن واجب میباشند و این دو، رکن نیستند. بنابراین، حتّی اگر عمداً هم ترک شوند، حج باطل نمیشود، ولی ترک آنها باعث میشود که زن بر انسان همچنان حرام بماند، بلکه احتیاط واجب این است که عقد کردن هم جایز نیست.» در مسئلهای دیگر مینویسد: «اگر طواف نساء را سهواً ترک نماید و به شهرش باز گردد، اگر متمکن است بدون مشقّت برگردد، باید برگردد و خود، آنها را انجام دهد وگرنه نایب بگیرد و به هر حال پس ا زاین که [از سوی خود یا نایبش] طواف نساء انجام گرفت، زن بر او حلال میشود.» « بخش پاسخ به سؤالات »
کد سوال : 14337
موضوع : گنجینه مذهبی>موسسه درراه حق
پرسش : آیا احرام باید از محاذی میقات باشد؟
پاسخ : زائران ایرانی که نخست به مدینه میروند، چون میخواهند از مدینه به مکّه رَوَند، باید از مسجد شجره، که یکی از میقاتهاست، محرم شوند و به سوی مکّه حرکت کنند؛ و زائرانی که نخست به مکّه میروند، باید از جحفه، که یکی دیگر از میقاتهاست، محرم شوند و به مکّه روند. ولی زائرانی که عمره میروند نخست باید به مدینه روند و از مسجد شجره محرم شوند. بنابراین، نیازی ندارند که از محاذی میقات محرم شوند. « بخش پاسخ به سؤالات »
کد سوال : 14338
موضوع : گنجینه مذهبی>موسسه درراه حق
پرسش : منشأ اراده و فکر چیست؟
پاسخ : اراده و فکر کار روح است و مغز نقش ابزار برای تفکر را دارد و اشکال ندارد که یک عضو مادی ابزار برای تفکر باشد. جریان تولید اراده چنین است که تصور یک مطلوب و هدف در ذهن شکل میگیرد، سپس شوق برانگیخته میشود و آنگاه اعضاء آدمی به طرف مقصد گام برمیدارد. « بخش پاسخ به سؤالات »
کد سوال : 14339
موضوع : گنجینه مذهبی>موسسه درراه حق
پرسش : ضعف اراده در تکالیف دینی چگونه برطرف میشود؟
پاسخ : اگر در خطابات قرآنی دقت نموده باشیم قبل از عمل صالح میفرماید: «الذین آمنو، سپس عمل و الصالحات؛ عشق و ایمان زمینه ساز عمل به دستورات است و عشق و ایمان حاصل معرفت ما به سود و فایده امرها و زیان نهیها است ، کسیت که چندین مرتبه این آیه را بخواند که « هیچکس نمیداند در نماز شب چه نور چشمی (کنایه از فوائد بی شمار) نهان است؛و سپس برای برخاستن شب اقدام نکند؟ ما وقتی غیر از این آیه به فواید و آثار اعمال در سازندگی و ارتقاء درجه خویش، پی میبریم آن کارها را پی میگیریم، پس باید مبانی فکری خود را در اطاعت و گناه بالا ببریم، تصویر سادهای از گناه خیلی بازدارنده نیست. و آدمی با یک استغفار خود را راضی میکند. اما اگر بدانیم گناه، مخالفت و ضدیت با نظام حاکم بر هستی است، خشیت، خشوع در آدمی پایه ریزی میشود. این با ترس فرق میکند چون خشیت خاص آگاهی است. «انما یخش الله من عباده العلماء؛ در این باره باید قرآن و تفسیر و کتب ویژهای ، مطالعه گردد، و با نیایشهای ائمه«علیهم السلام» اُنس بگیریم. « بخش پاسخ به سؤالات »
کد سوال : 14340
موضوع : گنجینه مذهبی>موسسه درراه حق
پرسش : چگونه میتوان اعمال و افکار خویش را تحت تسلط منطبق و دین درآورد و اراده خویش را تقویت نمود؟
پاسخ : در حدیثی از امیرالمؤمنین علی«علیه السلام» میخوانیم: المؤمن ملجمٌ مومن لجام زده است. یعنی افسار گسیخته نیست. این همان تسلط است اما چنان که حدیث نشان میدهد، این ویژگی، حاصل ایمان است. و ایمان ریشه در شناخت و معرفت دارد. پس اولین قدم تلاش برای درک ارزشها و مبانی آن است و پس از آگاهی به خدا و معاد که همانا استمرار وجود آدمی بعد از مرگ است تمرین و محافظت بر دستورات دین و عدم پیروی از هواها و وسواس شیطان، از ما انسانی منطقی، دیندار و با اراده میسازد. و خود بخود حرکات تنظیم میشود چنانکه حضرت علی«علیه السلام»در نهجالبلاغه میفرماید:(1) زبان مؤمن پشت قلب او و زبان احمق مقدم بر دل اوست. یعنی مؤمن اول میاندیشد، تأمل میکند و سپس حرف میزند و احمق اول میگوید و سپس عواقب آنرا تحمل میکند. البته غیر از تلاش و تمرین، اصل تدریج را هم باید افزود زیرا چنین امر مهمی تدریجاً حاصل میشود برنامههای دین مثل نماز، روزه، دوری از امور بیهوده (لغو) و… اگر با توجه به شرایط انجام شود، بیتردید نتیجه مطلوب را خواهد داشت هر چند از رهنمود بزرگان دین و اساتید و مطالعه کتب مربوط بینیاز نیستیم. در اصل، اشتباه کردن و دیدن آثار سوء یعنی تجربه و بازگشت از اشتباهات و توبه نمودن در مرور زمان نیز آدمی را میسازد. « بخش پاسخ به سؤالات »1) نهجالبلاغه کلمات قصار.
کد سوال : 14341
موضوع : گنجینه مذهبی>موسسه درراه حق
پرسش : شکّی نیست که پیغمبر اسلام«صلی الله علیه وآله» به ازای آن همه جانفشانی و فداکاریها برای راهنمایی مردم تنها از خداوند پاداش خواسته است. در بعضی آیات، «مودّت ذوی القربی»،(دوستی خاندان پیامبر«صلی الله علیه وآله») مزد رسالت معرّفی شده است. این امر نیز خود خد
پاسخ : میدانیم که خمس فقط به مصرف سادات فقیر میرسد نه تمام آنها؛ همچنین اگر خمس اموالی که به آنها خمس تعلّق گرفته بیشتر از احتیاج سادات باشد باید به بیتالمال مسلمانان داده شود تا در راه مصالح عمومی مصرف شود؛ همچنان که اگر احتیاج سادات فقیر، بیشتر از میزان خمس باشد باید کمبود آن را از بیتالمال تأمین کرد. از طرفی سادات به طور کلّی از گرفتن زکات – که حقّ فقیران و محتاجان دیگر است- محرومند(مگر اینکه زکات از مال ثروتمندان سادات باشد). بنابراین در حقیقت خمس به جای همان زکاتی است که به سایر مستمندان داده میشود و شرایط پرداخت آن به سادات نیز مشابه شرایط پرداخت زکات به فقیران دیگر است. امّا برای حفظ حیثیت خاندان پیغمبر«صلی الله علیه وآله» و رعایت مقام شامخ او این مبالغ و اموال صورت و عنوان دیگری داده میشود و این نشانه ادب و احترام به شخصیّت والای پیغمبر گرامی اسلام است و به هیچ وجه پاداش نیست و بدیهی است که احترام و ادب و حفظ حیثیّت مردان بزرگ با پاداش فرق بسیار دارد(1). « بخش پاسخ به سؤالات »1) پرسشها و پاسخهای مذهبی، ج 4، ص 168.
کد سوال : 14342
موضوع : گنجینه مذهبی>موسسه درراه حق
پرسش : سود قربانی روز عید قربان در سرزمین منی چیست با این که بسیاری از قربانیها ژبه مصرف نمیرسد و در دل خاک مدفون میگردد؟
پاسخ : یکی از اعمال حج، برای حاجیان در روز دهم ذی حجه الحرام این است که حیوانی را در منی قربانی کنند و این فریضهای مهم و دستوری صریح است و یکی از اسرار آن، یادآوری خاطره فداکاری بزرگ قهرمان توحید، حضرت ابراهیم خلیل«علیه السلام» است. ماجرای فداکاری حضرت ابراهیم خلیل«علیه السلام» چنین است که خداوند برای آزمودن او و رسانیدنش به بالاترین مراتب کمال دستور داد که فرزند بسیار عزیزش را در سرزمین منی قربانی کند. البته، این فرمان، گونهای آزمون و برای اثبات شایستگی آن مرد الهی بود و از این رو، هنگامی که حضرت ابراهیم«علیه السلام» آماده شد تا دستور خداوند را به انجام رساند، فرمان رسید که به جای فرزند خویش گوسفندی را ذبح کند. آمادگی وی برای فرمانبرداری، ثابت کرد که میتواند در پرتو ایمان بر هر چیز حتی بر عواطف و احساسات ریشه دار پدرانه پیروز آید و برای هدفی والا و معنوی از فرزند خویش بگذرد. زئران خانه خدا با کشتن حیوانی در سرزمین منی، خاطره اخلاص و استواری ایمان و فداکاری حضرت ابراهیم«علیه السلام» را در دلها زنده میسازند و از این رهگذر به یکدیگر درس فداکاری و جانبازی میدهند و گویا چنین میگویند که مرد خدا کسی است که در راه او از همه چیز بگذرد؛ چنان که آن مرد بزرگ درگذشت. این گوشهای از اسرار قربانی روز منی است. اکنون باید دید نظر اسلام درباره چگونگی مصرف گوشتهای قربانی چیست و آیا مسلمانان در این باره وظیفهای دارند. برای پاسخ به این پرسش شایسته است به کتاب آسمانی قرآن مجید بنگریم. که خداوند در سوره حج به کسانی که روز عید قربان در منی قربانی میکنند چنین دستور میدهد«واطعموا البائس الفقیر؛ از گوشت قربانی درماندگان را اطعام کنید».(4) در رساله مناسک حج فقیهان نیز آمده است که زائران خانه خدا گوشت قربانی را سه بخش کنند بخشی از آن را خود بخورند و بخشی را به مؤمنان و بخشی دیگر را به نیازمندان دهند. این دستورها، حاکی از این است که قربانی، افزون بر سودهای معنوی، دارای سود مادّی نیز هست. اکنون وظیفه حجّاج مسلمان و دولتهای اسلامی است که از این قربانیها به گونه درست بهره برداری کنند و وظیفه اسلامی آنهاست که مثلاً به وسیله سردخانه نگذارند که گوشتها در دل خاک دفن شوند. در زمانهای گذشته که شمار حجاج چنین بسیار نبود از گوشت قربانی در همان روز به گونه درتس بهره میبردند، ولی امروز حجاج فزونی یافته است. پس اگر در این جا کاستی و اشکالی هست، از آن مسلمانان و دولت حاکم بر عربستان است، نه فریضه انسان ساز و ارزشمند حج. « بخش پاسخ به سؤالات »4) سوره حج، آیه 28،
کد سوال : 14343
موضوع : گنجینه مذهبی>موسسه درراه حق
پرسش : سود حج و اعمال آن چیست؟
پاسخ : اگر درباره احکام و دستورهای نورانی اسلام بیندیشیم، خواهیم دید که دین اسلام در همه جنبههای زندگی مادّی و معنوی انسان – یعنی از جنبههای دینی و اخلاقی گرفته تا اقتصادی و سیاسی و نظامی و فرهنگی و مانند آن – دارای بهترین و عالیترین دستورها و قانونهاست. از دستورهای والای اسلام، فریضه حج است که دارای مناسک و اعمالی ویژه، مانند احرام و طواف و سعی صفا و مروه و رمی جمرات و قربانی و برخی کارهای دیگر است. اینک به گوشهای از اسرار این فریضه بزرگ دینی مینگریم: همه افراد بشر، چون یک خانوادهاند که در نقاط مختلف زمین زندگی میکنند و شکّی نیست که اگر همه آدمیان – از هر طبقه و نژاد و ملیّتی که باشند – از حال یکدیگر آگاه گردند و یگانه و همیشه شوند، زندگی برای آنان گوارا و آرام خواهد شد. یکی از حکمتهای فریضه حج این است که مسلمانان از هر گوشه دنیا و از هر نژاد و طبقهای گرد هم آیند و اعمالی ویژه را انجام دهند که هر یک از این اعمال به نوبه خود در تزکیه روحی و اخلاقی و تکامل انسان تأثیری ژرف برمینهد. مسلمانان در این فرصت، با روحیهای به دور از هرگونه تکبّر و بیتوجّه به ویژگیها و تفاوتها گرد هم میآیند و از حال یکدیگر آگاه میشوند و درباره مسائل و مشکلات زندگی خود تبادل نظر میکنند و گامهایی برای حلّ و رفع آنها برمیدارند. نماز جماعت نیز، که اجتماعی کوچکتر است، همین است و از این روست که دین اسلام سفارشی بسیار کرده است که مسلمانان نماز خویش را به جماعت برپاکنند. « بخش پاسخ به سؤالات »
امیدوارم که پاسخ «پرسش : آیا به سود، خمس تعلق میگیرد؟» را دریافت کرده باشید.